bazyliszek
Old Polish
Alternative forms
Etymology
Etymology tree
Proto-Hellenic *gʷatiléus
Ancient Greek βᾰσῐλεύς (băsĭleús)
Old Polish bazyliszek
Borrowed from Old Czech bazilišek.[1][2] First attested in the 14th century.
Pronunciation
Noun
bazyliszek m animacy unattested (related adjective bazyliszków)
- (attested in Lesser Poland, Greater Poland) basilisk (mythical snake-like dragon, so venomous that even its gaze was deadly)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 90, 13:
- Na zmigi y na basiliszku chodzicz bødzesz y podepczesz lwa y smoku
- [Na źmiji i na bazyliszku chodzić będziesz i podepcesz lwa i smoku]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 75v:
- Linx est animal quoddam habens acutissimum visum bązylyschek ostrovydz
- [Linx est animal quoddam habens acutissimum visum ostrowidz, bażyliszek]
Descendants
- Polish: bazyliszek
- → Kashubian: bazyliszk
References
- ^ Bańkowski, Andrzej (2000) “bazyliszek”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- ^ Krystyna Długosz-Kurczabowa (2021) “bazylika”, in Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “bazyliszek”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “(bazyliszek) bażyliszek”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Etymology
Etymology tree
Inherited from Old Polish bazyliszek.
Pronunciation
Audio: (file) - Rhymes: -iʂɛk
- Syllabification: ba‧zy‧li‧szek
Noun
bazyliszek m animal (related adjective bazyliszkowy)
- (mythology) basilisk (mythical snake-like dragon, so venomous that even its gaze was deadly)
- basilisk (any tree-dwelling lizard of the genus Basiliscus)
- (derogatory) snake (treacherous person)
Declension
Declension of bazyliszek
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | bazyliszek | bazyliszki |
| genitive | bazyliszka | bazyliszków |
| dative | bazyliszkowi | bazyliszkom |
| accusative | bazyliszka | bazyliszki |
| instrumental | bazyliszkiem | bazyliszkami |
| locative | bazyliszku | bazyliszkach |
| vocative | bazyliszku | bazyliszki |
Noun
bazyliszek m inan
- (obsolete, historical) basilisk (type of large brass cannon)
Declension
Declension of bazyliszek
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | bazyliszek | bazyliszki |
| genitive | bazyliszka | bazyliszków |
| dative | bazyliszkowi | bazyliszkom |
| accusative | bazyliszek | bazyliszki |
| instrumental | bazyliszkiem | bazyliszkami |
| locative | bazyliszku | bazyliszkach |
| vocative | bazyliszku | bazyliszki |
Derived terms
adjectives
nouns
- bazyliszek hełmiasty
- wzrok bazyliszka
Descendants
- → Kashubian: bazyliszk
Further reading
- bazyliszek in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- bazyliszek in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “bazyliszek”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Dorota Adamiec (29.01.2016) “BAZYLISZEK”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “bazyliszek”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “bazyliszek”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “bazyliszek”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 107
- bazyliszek in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego