brúigh

Irish

Etymology

From Old Irish bruïd (“to break in pieces”).[1] Cognate with Welsh briwo, brifo (“to injure”).[2]

Pronunciation

Verb

brúigh (present analytic brúnn, future analytic brúfaidh, verbal noun brú, past participle brúite) (ambitransitive)

  1. to press
  2. to push, shove
  3. to crush

Conjugation

conjugation of brúigh (first conjugation – C)
verbal noun brú
past participle brúite
tense singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative
present brúim brúnn tú;
brúir† 		brúnn sé, sí brúimid brúnn sibh brúnn siad;
brúid† 		a bhrúnn; a bhrús /
a mbrúnn* 		brúitear
past bhrúigh mé; bhrús bhrúigh tú;
bhrúis 		bhrúigh sé, sí bhrúmar; bhrúigh muid bhrúigh sibh; bhrúbhair bhrúigh siad; bhrúdar a bhrúigh /
ar bhrúigh* 		brúdh
past habitual bhrúinn / mbrúinn‡‡ bhrúiteá / mbrúiteᇇ bhrúdh sé, sí / mbrúdh sé, s퇇 bhrúimis; bhrúdh muid / mbrúimis‡‡; mbrúdh muid‡‡ bhrúdh sibh / mbrúdh sibh‡‡ bhrúidís; bhrúdh siad / mbrúidís‡‡; mbrúdh siad‡‡ a bhrúdh /
a mbrúdh* 		bhrúití / mbrúit퇇
future brúfaidh mé;
brúfad 		brúfaidh tú;
brúfair† 		brúfaidh sé, sí brúfaimid;
brúfaidh muid 		brúfaidh sibh brúfaidh siad;
brúfaid† 		a bhrúfaidh; a bhrúfas /
a mbrúfaidh* 		brúfar
conditional bhrúfainn / mbrúfainn‡‡ bhrúfá / mbrúfᇇ bhrúfadh sé, sí / mbrúfadh sé, s퇇 bhrúfaimis; bhrúfadh muid / mbrúfaimis‡‡; mbrúfadh muid‡‡ bhrúfadh sibh / mbrúfadh sibh‡‡ bhrúfaidís; bhrúfadh siad / mbrúfaidís‡‡; mbrúfadh siad‡‡ a bhrúfadh /
a mbrúfadh* 		bhrúfaí / mbrúfa퇇
subjunctive
present go mbrú mé;
go mbrúd† 		go mbrú tú;
go mbrúir† 		go mbrú sé, sí go mbrúimid;
go mbrú muid 		go mbrú sibh go mbrú siad;
go mbrúid† 		— go mbrúitear
past dá mbrúinn dá mbrúiteá dá mbrúdh sé, sí dá mbrúimis;
dá mbrúdh muid 		dá mbrúdh sibh dá mbrúidís;
dá mbrúdh siad 		— dá mbrúití
imperative
– brúim brúigh brúdh sé, sí brúimis brúigí;
brúidh† 		brúidís — brúitear

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Derived terms

Mutation

Mutated forms of brúigh
radical lenition eclipsis
brúigh bhrúigh mbrúigh

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

References

  1. ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “1 bruïd”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
  2. ^ R. J. Thomas, G. A. Bevan, P. J. Donovan, A. Hawke et al., editors (1950–present), “briw”, in Geiriadur Prifysgol Cymru Online (in Welsh), University of Wales Centre for Advanced Welsh & Celtic Studies

Further reading

This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.