cło

Borrowed from Old Czech clo. First attested in 1367.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡sʲɫɔ/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡sʲɫɔ/

cło n (related adjective celny)

1. (attested in Masovia, Greater Poland, Lesser Poland) toll, (passage, travel or transport fee)
   • 1856-1870 [1443], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki‎^[1], volume II, number 3177:

     Jzem nye sadziersal dwadzesscza y cztirzech grziwen se czla

     [Iżem nie zadzierżał dwadzieścia i cztyrzech grzywien ze cła]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 126:

     Czlo vectigal

     [Cło vectigal]

   • 1908 [1483], Sprawozdania z Posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, volume VIII, pages 2, 39:

     Nye byerze czla nyeobiczaynego any dzyela […] rosterku myedzi syemya ruska y mazovyeska

     [Nie bierze cła nieobyczajnego ani dzieła […] rozterku miedzy ziemią ruską i mazowieską]

   • 1858 [1498], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich‎^[2], 2 edition, volume VI, page 274:

     Vedlvg stharodawnego obiczayv Wislą, Bugiem y Narwią kazdemv mayą bicz dobrowolne plinączemv, kromia zadnego czla... Po Swiąthkach wsem plinączem thes w kazdem yazv na *thiech rzekach myanowiczie wipisanych thes ma bicz wydana dziora, kądibi plinącz mogli

     [Według starodawnego obyczaju Wisła, Bug[iem] i Nar[e]w[ią] każdemu mają być dobrowolne płynącemu, kromia żadnego cła... Po Świątkach wszem płynącem też w każdem jazu na tech rzekach mianowicie wypisanych też ma być wydana dziora, kędyby płynąć mogli]

   • 1879 [c. 1500], Jan Tadeusz Lubomirski, editor, Księga ziemi czerskiej 1404-1425. Liber terrae Cernensis‎^[3], Masovia, page LXVI:

     Yako ya nye bral any byerzą czla any mostowego na Braneczkem moscze sz myesczan

     [Jako ja nie bral ani bierzę cła ani mostowego na Braneckiem moście z mieszczan]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 97v:

     Pedagium czlo vel pobor

     [Pedagium cło vel pobor]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 135v:

     Telonium id est tributum czlo

     [Telonium id est tributum cło]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[4], page 372:

     Przystąpiwszy ci, co są cło brali, ku świętemu Piotru i rzekli jemu: Mistrz wasz cła nie zapłacił. Odpowiedziawszy święty Piotr i rzekł: Tako jest

     [Przystąpiwszy ci, co są cło brali, ku świętemu Piotru i rzekli jemu: „Mistrz wasz cła nie zapłacił”. Odpowiedziawszy święty Piotr i rzekł: „Tako jest”]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[5], page 791:

     Za sie i za Piotra nie chciał odmowie, aby cła nie dał

     [Za sie i za Piotra nie chciał odmowie, aby cła nie dał]

   • 1877-1881 [1437], Władysław Wisłocki, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number 228, page 88:

     Pyesche czlo pedagium

     [Piesze cło pedagium]

   • 1885-2024 [XV p. pr.], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[6], volume V, Kurów (Bochnia), page 35:

     Pesze [csz]clo pedagium

     [Piesze cło pedagium]

   • 1895 [XV med.], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici‎^[7], volume I, page 237:

     Sine quovis impedimento et absque cuiuslibet dacie, pedagii pyessyego, gabelle konskyego cl[z]a, pene solucione ibidem eundo et a bindę redeundo fayorabiliter permittatis

     [Sine quovis impedimento et absque cuiuslibet dacie, pedagii pieszego , gabelle końskiego cła, pene solucione ibidem eundo et a bindę redeundo fayorabiliter permittatis]

   • 1874 [1367], Monumenta Medii Aevi Historica res gestas Poloniae illustrantia. Pomniki Dziejowe Wieków Średnich do objaśnienia rzeczy polskich służące‎^[8], volume XVI, page 1981:

     Theoloneum versus Vratislaviam dictum przeczne czlo... de quolibet pecore... per duos denarios, a curru vero oneroso rerum... per 1/2 grossum currentis monete Polonicalis predicte ecclesie rectoribus dent... nichilque de predicto theoloneo dicto przeczne czlo pro nostra maiestate regali aut nostris successoribus reservando in futurum

     [Theoloneum versus Vratislaviam dictum przeczne cło... de quolibet pecore... per duos denarios, a curru vero oneroso rerum... per 1/2 grossum currentis monete Polonicalis predicte ecclesie rectoribus dent... nichilque de predicto theoloneo dicto przeczne cło pro nostra maiestate regali aut nostris successoribus reservando in futurum]

   • 1877-1881 [1437], Władysław Wisłocki, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number 228, page 89:

     Wozowe czlo redagium

     [Wozowe cło redagium]

2. (attested in Masovia, Greater Poland) tollgate (toll collection point, toll point)
   • 1950 [1456], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1110, Warsaw:

     Jakom ja nye przeplynul gwalthownye czlą ryczyvolskyego et tszom *spewnye *myhal mytha dacz, thom zaplaczyl

     [Jakom ja nie przepłynął gwałtownie cłą ryczywolskiego et csom sprawnie miał myta dać, tom zapłacił]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 118:

     Czlo tęoloneum

     [Czlo tęoloneum]

   • 1901 [XV ex.], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume II, page 318:

     Christus przyszedszi in Judeam yidit filium Alphei na czle szyedzączego

     [Christus przyszedszi in Judeam yidit filium Alphei na cle siedzącego]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 137v:

     Theolonium eyn zole czlo

     [Theolonium eyn zole cło]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[9], page 293:

     A jako jest miły Jesus odtąd poszedł, uźrał człowieka sie­ dzącego na mycie albo na cle

     [A jako jest miły Jesus odtąd poszedł, uźrał człowieka sie­ dzącego na mycie albo na cle]

• Polish: cło
• Silesian: cło

• Boryś, Wiesław (2005) “cło”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “cło”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “cło”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• K. Nitsch, editor (1955), “cło”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 313
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “cło”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “cło”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish cło.

• IPA^(key): /ˈt͡swɔ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔ
• Syllabification: cło
• Homophone: Cło

cło n

1. duty (tax or tariff on imported goods)

• cło in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• cło in Polish dictionaries at PWN