chlebowy

Inherited from Proto-Slavic *xlě̀bovъ. By surface analysis, chleb +‎ -owy. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /xlʲɛbɔvi/
• IPA^(key): (15^th CE) /xlʲɛbɔvi/

chlebowy

1. (relational, attested in Lesser Poland, Greater Poland) bread
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 52, 5:

     Szrø lud moy, iaco karmø chlebowø

     [Żrą lud moj jako karmią chlebową]

   • 1930 [c. 1455], “I Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], 23, 29:

     Kaplany vstawyeny bødø nad chlebi poswyøtnimy a nad obyatø chlebowø

     [Kapłani wstawieni będą nad chleby poświętnymi a nad obiatą chlebową]

   • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎^[3], Greater Poland, pages 13, 8:

     Azaly nye posnayą wszytczy, czosz czynyą zloszcz, czy, czo poszyrayą lyud moy yako karmyą chlyebową?

     [Azali nie poznają wszytcy, coż czynią złość, czy, co pożyrają lud moj jako karmią chlebową]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 36r:

     Crusta et hoc crustum superfices vel cortex panis skora chlebovą

     [Crusta et hoc crustum superfices vel cortex panis skora chlebowa]

• Polish: chlebowy
• Silesian: chlebowy

• Boryś, Wiesław (2005) “chleb”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “chleb”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• K. Nitsch, editor (1954), “chlebowy”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 236
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “chlebowy”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “chlebowy”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Wanda Decyk-Zięba, Krystyna Długosz-Kurczabowa, Stanisław Dubisz, Zygmunt Gałecki, Justyna Garczyńska, Halina Karaś, Alina Kępińska, Anna Pasoń, Izabela Stąpor, Barbara Taras, Izabela Winiarska-Górska (2008) “chlebowy”, in Wanda Decyk-Zięba, Stanisław Dubisz, editors, Glosariusz staropolski - dydaktyczny słownik etymologiczny [Old Polish Glossary - Didactic Etymological Dictionary] (in Polish), Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, →ISBN, page 13

Inherited from Old Polish chlebowy. By surface analysis, chleb +‎ -owy.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔvɘ
• Syllabification: chle‧bo‧wy

chlebowy (not comparable, no derived adverb)

1. (relational) bread

   Synonym: chlebny

2. (colloquial, historical, PPR) supplement (entitling one to a special cash supplement to your pension or retirement pension)

chlebowy m pers

1. (nominalized, Masuria) synonym of dożywotnik

• chlebowy in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• chlebowy in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “chlebowy”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “chlebowy”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “chlebowy”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “chlebowy”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 280
• Jan Karłowicz (1900) “chlebowy”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 182

Inherited from Old Polish chlebowy. By surface analysis, chleb +‎ -owy.

• IPA^(key): /xlɛˈbɔ.vɪ/
• Rhymes: -ɔvɪ
• Syllabification: chle‧bo‧wy

chlebowy (not comparable, no derived adverb)

1. (relational) bread

• chlebowy in silling.org