cny

• czsny, czstny

Inherited from Proto-Slavic *čьstьnъ. By surface analysis, cześć +‎ -ny. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡sʲniː/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡sʲni/

cny

1. virtuous, honest
   • 1930 [c. 1455], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], 7, 7:

     Bødz tobye poszegnanye, sinu moy myly, bo gesz dobrego druga a czsnego møza sin (boni et optimi viri filius es)

     [Bądź tobie pożegnanie, synu moj miły, bo jeś dobrego druga a czsnego męża syn (boni et optimi viri filius es)]

2. (attested in Masovia) pure, holy
   • 1937 [c. 1400], Paul von Diels, editor, Der älteste polnische Cisiojanus‎^[2], Płock:

     Tey czney Magdcze

     [Tej cnej Magdce]

   • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[3], [4], [5]}, volume XXV, page 154:

     Intellectus scripture... tropoloicus czsny albo obyczayny

     [Intellectus scripture... tropoloicus czsny albo obyczajny]

3. (attested in Lesser Poland) honorable, worthy of honor
   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎^[6], Miechów, page cr 35:

     Toc uem uelike u[bostwo krola] taco csnego

     [Toć wiem wielikie u[bostwo krola] tako csnego]

4. (attested in Lesser Poland) ceremonial
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[7], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 117, 26:

     Vstawcze dzen czstny (constituite diem solemnem)

     [Ustawcie dzień czstny (constituite diem solemnem)]

5. reputable
   • 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, volume VI, page 374:

     Szwyadeczstwo gynych dobrych cznych nyewyasth

     [Świadeczstwo jinych dobrych cnych niewiast]

6. (attested in Graeter Poland) Used in greetings.
   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 82:

     Yan polyeczyl opyekanye szwego gymyenya wszythkego po szwey szmyerczy czney Doroczye, szwey zenye

     [Jan polecił opiekanie swego jimienia wszytkiego po swej śmierci cnej Dorocie swej żenie]

• Polish: cny

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “cny, czsny, czstny”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish cny. By surface analysis, cześć +‎ -ny.

• IPA^(key): /ˈt͡snɘ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɘ
• Syllabification: cny

cny (comparative bardziej cny, superlative najbardziej cny, derived adverb cnie)

1. (archaic) virtuous (full of virtue, having excellent moral character)

   Synonym: cnotliwy

   Antonym: niecny

• cny in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• cny in Polish dictionaries at PWN