foghlaim

Irish

Alternative forms

  • fóghlaim, foghlam, fóghlam, foghluim, fóghluim[1]

Etymology

From Middle Irish foglaimid (“to learn”), derived from Old Irish foglaimm (“learning”), the verbal noun of fo·gleinn (“gather, collect; learn, study”).[2]

Pronunciation

Verb

foghlaim (present analytic foghlaimíonn, future analytic foghlaimeoidh, verbal noun foghlaim, past participle foghlamtha)

  1. learn
  2. (nonstandard) teach
    Synonym: múin

Conjugation

conjugation of foghlaim (second conjugation)
verbal noun foghlaim
past participle foghlamtha
tense singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative
present foghlaimím foghlaimíonn tú;
foghlaimír† 		foghlaimíonn sé, sí foghlaimímid;
foghlaimíonn muid 		foghlaimíonn sibh foghlaimíonn siad;
foghlaimíd† 		a fhoghlaimíonn; a fhoghlaimíos /
a bhfoghlaimíonn* 		foghlaimítear
past d'fhoghlaim mé; d'fhoghlaimíos /
fhoghlaim mé‡; fhoghlaimíos‡ 		d'fhoghlaim tú; d'fhoghlaimís /
fhoghlaim tú‡; fhoghlaimís‡ 		d'fhoghlaim sé, sí /
fhoghlaim sé, sí‡ 		d'fhoghlaimíomar; d'fhoghlaim muid /
fhoghlaimíomar‡; fhoghlaim muid‡ 		d'fhoghlaim sibh; d'fhoghlaimíobhair /
fhoghlaim sibh‡; fhoghlaimíobhair‡ 		d'fhoghlaim siad; d'fhoghlaimíodar /
fhoghlaim siad‡; fhoghlaimíodar‡ 		a d'fhoghlaim /
ar fhoghlaim* 		foghlaimíodh
past habitual d'fhoghlaimínn /
fhoghlaimínn‡; bhfoghlaimínn‡‡ 		d'fhoghlaimíteá /
fhoghlaimíteá‡; bhfoghlaimíteᇇ 		d'fhoghlaimíodh sé, sí /
fhoghlaimíodh sé, sí‡; bhfoghlaimíodh sé, s퇇 		d'fhoghlaimímis; d'fhoghlaimíodh muid /
fhoghlaimímis‡; fhoghlaimíodh muid‡; bhfoghlaimímis‡‡; bhfoghlaimíodh muid‡‡ 		d'fhoghlaimíodh sibh /
fhoghlaimíodh sibh‡; bhfoghlaimíodh sibh‡‡ 		d'fhoghlaimídís; d'fhoghlaimíodh siad /
fhoghlaimídís; fhoghlaimíodh siad‡; bhfoghlaimídís‡‡; bhfoghlaimíodh siad‡‡ 		a d'fhoghlaimíodh /
a bhfoghlaimíodh* 		d'fhoghlaimítí /
fhoghlaimítí‡; bhfoghlaimít퇇
future foghlaimeoidh mé;
foghlaimeod;
foghlaimeochaidh mé† 		foghlaimeoidh tú;
foghlaimeoir†;
foghlaimeochaidh tú† 		foghlaimeoidh sé, sí;
foghlaimeochaidh sé, sí† 		foghlaimeoimid;
foghlaimeoidh muid;
foghlaimeochaimid†;
foghlaimeochaidh muid† 		foghlaimeoidh sibh;
foghlaimeochaidh sibh† 		foghlaimeoidh siad;
foghlaimeoid†;
foghlaimeochaidh siad† 		a fhoghlaimeoidh; a fhoghlaimeos; a fhoghlaimeochaidh†; a fhoghlaimeochas† /
a bhfoghlaimeoidh*; a bhfoghlaimeochaidh*† 		foghlaimeofar; foghlaimeochar†
conditional d'fhoghlaimeoinn; d'fhoghlaimeochainn† / fhoghlaimeoinn‡; fhoghlaimeochainn†‡; bhfoghlaimeoinn‡‡; bhfoghlaimeochainn†‡‡ d'fhoghlaimeofá; d'fhoghlaimeochthᆠ/ fhoghlaimeofá‡; fhoghlaimeochthᆇ; bhfoghlaimeofᇇ; bhfoghlaimeochthᆇ‡ d'fhoghlaimeodh sé, sí; d'fhoghlaimeochadh sé, s토/ fhoghlaimeodh sé, sí‡; fhoghlaimeochadh sé, s톇; bhfoghlaimeodh sé, s퇇; bhfoghlaimeochadh sé, s톇‡ d'fhoghlaimeoimis; d'fhoghlaimeodh muid; d'fhoghlaimeochaimis†; d'fhoghlaimeochadh muid† / fhoghlaimeoimis‡; fhoghlaimeodh muid‡; fhoghlaimeochaimis†‡; fhoghlaimeochadh muid†‡; bhfoghlaimeoimis‡‡; bhfoghlaimeodh muid‡‡; bhfoghlaimeochaimis†‡‡; bhfoghlaimeochadh muid†‡‡ d'fhoghlaimeodh sibh; d'fhoghlaimeochadh sibh† / fhoghlaimeodh sibh‡; fhoghlaimeochadh sibh†‡; bhfoghlaimeodh sibh‡‡; bhfoghlaimeochadh sibh†‡‡ d'fhoghlaimeoidís; d'fhoghlaimeodh siad; d'fhoghlaimeochadh siad† / fhoghlaimeoidís‡; fhoghlaimeodh siad‡; fhoghlaimeochadh siad†‡; bhfoghlaimeoidís‡‡; bhfoghlaimeodh siad‡‡; bhfoghlaimeochadh siad†‡‡ a d'fhoghlaimeodh; a d'fhoghlaimeochadh† /
a bhfoghlaimeodh*; a bhfoghlaimeochadh*† 		d'fhoghlaimeofaí; d'fhoghlaimeochtha토/ fhoghlaimeofaí‡; fhoghlaimeochtha톇; bhfoghlaimeofa퇇; bhfoghlaimeochtha톇‡
subjunctive
present go bhfoghlaimí mé;
go bhfoghlaimíod† 		go bhfoghlaimí tú;
go bhfoghlaimír† 		go bhfoghlaimí sé, sí go bhfoghlaimímid;
go bhfoghlaimí muid 		go bhfoghlaimí sibh go bhfoghlaimí siad;
go bhfoghlaimíd† 		— go bhfoghlaimítear
past dá bhfoghlaimínn dá bhfoghlaimíteá dá bhfoghlaimíodh sé, sí dá bhfoghlaimímis;
dá bhfoghlaimíodh muid 		dá bhfoghlaimíodh sibh dá bhfoghlaimídís;
dá bhfoghlaimíodh siad 		— dá bhfoghlaimítí
imperative
– foghlaimím foghlaim foghlaimíodh sé, sí foghlaimímis foghlaimígí;
foghlaimídh† 		foghlaimídís — foghlaimítear

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Derived terms

Noun

foghlaim f (genitive singular as substantive foghlama, genitive as verbal noun foghlamtha)

  1. verbal noun of foghlaim
  2. learning
  3. instruction

Declension

Verbal noun
Declension of foghlaim (third declension, no plural)
bare forms
singular
nominative foghlaim
vocative a fhoghlaim
genitive foghlamtha
dative foghlaim
forms with the definite article
singular
nominative an fhoghlaim
genitive na foghlamtha
dative leis an bhfoghlaim
don fhoghlaim
Substantive
Declension of foghlaim (third declension, no plural)
bare forms
singular
nominative foghlaim
vocative a fhoghlaim
genitive foghlama
dative foghlaim
forms with the definite article
singular
nominative an fhoghlaim
genitive na foghlama
dative leis an bhfoghlaim
don fhoghlaim

Derived terms

  • teoiric fhoghlama (“learning theory”)
  • is namhaid an cheird gan a foghlaim (“the trade not learned is an enemy”) (proverb)

Mutation

Mutated forms of foghlaim
radical lenition eclipsis
foghlaim fhoghlaim bhfoghlaim

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

References

References
  1. ^ “foghlaim”, in Historical Irish Corpus, 1600–1926, Royal Irish Academy
  2. ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “foglaimid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
  3. ^ Breatnach, Risteard B. (1947) The Irish of Ring, Co. Waterford: A Phonetic Study, Dublin Institute for Advanced Studies, →ISBN, section 121, page 24
  4. ^ Ó Sé, Diarmuid (2000) Gaeilge Chorca Dhuibhne [The Irish of Corkaguiny] (in Irish), Institiúid Teangeolaíochta Éireann [Linguistics Institute of Ireland], →ISBN, section 523, page 267
  5. ^ Finck, F. N. (1899) Die araner mundart [The Aran Dialect] (in German), Zweiter Band: Wörterbuch [Second volume: Dictionary], Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 115
  6. ^ de Bhaldraithe, Tomás (1977) Gaeilge Chois Fhairrge: An Deilbhíocht [The Irish of Cois Fharraige: Accidence] (in Irish), 2nd edition, Institiúid Ard-Léinn Bhaile Átha Cliath [Dublin Institute for Advanced Studies], section 34, page 15
  7. ^ Mhac an Fhailigh, Éamonn (1968) The Irish of Erris, Co. Mayo: A Phonemic Study, Dublin Institute for Advanced Studies, section 65, page 17
  8. ^ Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, § 192, page 73

Further reading

  • Dinneen, Patrick S. (1927) “foġlaim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 2nd edition, Dublin: Irish Texts Society, page 468; reprinted with additions 1996, →ISBN
  • Dinneen, Patrick S. (1927) “foġlamaim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 2nd edition, Dublin: Irish Texts Society, page 468; reprinted with additions 1996, →ISBN
  • Ó Dónaill, Niall (1977) “foghlaim”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
  • de Bhaldraithe, Tomás (1959) “foghlaim”, in English-Irish Dictionary, An Gúm
  • “foghlaim”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013–2025

Scottish Gaelic

Etymology

From Old Irish foglaimm, verbal noun of fo·gleinn (“gather, collect; learn, study”).

Pronunciation

  • IPA(key): /ˈfɤːl̪ˠəm/

Verb

foghlaim (past dh'fhoghlaim, future foghlaimidh, verbal noun foghlam, past participle foghlaimte)

  1. learn, educate, teach, discipline
  2. teach

Conjugation

Conjugation of foghlaim (regular)
stem foghlaim
verbal noun foghlam
past participle foghlaimte
singular plural impersonal
first second third m/f first second third
independent past dh'fhoghlaim mi dh'fhoghlaim thu dh'fhoghlaim e/i dh'fhoghlaim sinn dh'fhoghlaim sibh dh'fhoghlaim iad dh'fhoghlaimeadh
future foghlaimidh mi foghlaimidh tu foghlaimidh e/i foghlaimidh sinn foghlaimidh sibh foghlaimidh iad foghlaimear
foghlaimtear
conditional dh'fhoghlaiminn dh'fhoghlaimeadh tu dh'fhoghlaimeadh e/i dh'fhoghlaimeamaid
dh'fhoghlaimeadh sinn 		dh'fhoghlaimeadh sibh dh'fhoghlaimeadh iad dh'fhoghlaimteadh
dh'fhoghlaimist1
dh'fhoghlaimiste1
negative past cha do dh'fhoghlaim mi cha do dh'fhoghlaim thu cha do dh'fhoghlaim e/i cha do dh'fhoghlaim sinn cha do dh'fhoghlaim sibh cha do dh'fhoghlaim iad cha do dh'fhoghlaimeadh
future chan fhoghlaim mi chan fhoghlaim thu chan fhoghlaim e/i chan fhoghlaim sinn chan fhoghlaim sibh chan fhoghlaim iad chan fhoghlaimear
chan fhoghlaimtear
conditional chan fhoghlaiminn chan fhoghlaimeadh tu chan fhoghlaimeadh e/i chan fhoghlaimeamaid
chan fhoghlaimeadh sinn 		chan fhoghlaimeadh sibh chan fhoghlaimeadh iad chan fhoghlaimteadh
chan fhoghlaimist1
chan fhoghlaimiste1
affirmative
interrogative 		past an do dh'fhoghlaim mi? an do dh'fhoghlaim thu? an do dh'fhoghlaim e/i? an do dh'fhoghlaim sinn? an do dh'fhoghlaim sibh? an do dh'fhoghlaim iad? an do dh'fhoghlaimeadh?
future am foghlaim mi? am foghlaim thu? am foghlaim e/i? am foghlaim sinn? am foghlaim sibh? am foghlaim iad? am foghlaimear?
am foghlaimtear?
conditional am foghlaiminn? am foghlaimeadh tu? am foghlaimeadh e/i? am foghlaimeamaid?
am foghlaimeadh sinn? 		am foghlaimeadh sibh? am foghlaimeadh iad? am foghlaimteadh?
am foghlaimist?1
am foghlaimiste?1
negative
interrogative 		past nach do dh'fhoghlaim mi? nach do dh'fhoghlaim thu? nach do dh'fhoghlaim e/i? nach do dh'fhoghlaim sinn? nach do dh'fhoghlaim sibh? nach do dh'fhoghlaim iad? nach do dh'fhoghlaimeadh?
future nach foghlaim mi? nach foghlaim thu? nach foghlaim e/i? nach foghlaim sinn? nach foghlaim sibh? nach foghlaim iad? nach foghlaimear?
nach foghlaimtear?
conditional nach foghlaiminn? nach foghlaimeadh tu? nach foghlaimeadh e/i? nach foghlaimeamaid?
nach foghlaimeadh sinn? 		nach foghlaimeadh sibh? nach foghlaimeadh iad? nach foghlaimteadh?
nach foghlaimist?1
nach foghlaimiste?1
relative
future 		affirmative (ma) dh'fhoghlaimeas mi (ma) dh'fhoghlaimeas thu (ma) dh'fhoghlaimeas e/i (ma) dh'fhoghlaimeas sinn (ma) dh'fhoghlaimeas sibh (ma) dh'fhoghlaimeas iad (ma) dh'fhoghlaimear
negative (mur) foghlaim mi (mur) foghlaim thu (mur) foghlaim e/i (mur) foghlaim sinn (mur) foghlaim sibh (mur) foghlaim iad (mur) foghlaimear
(mur) foghlaimtear
imperative foghlaimeam foghlaim foghlaimeadh e/i foghlaimeamaid foghlaimibh foghlaimeadh iad foghlaimear
foghlaimtear

1 Lewis dialect form

Mutation

Mutation of foghlaim
radical lenition
foghlaim fhoghlaim

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Scottish Gaelic.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.