fuascail
Irish
Alternative forms
- fuasgail (obsolete)
Etymology
From Middle Irish fúasclaid (“release, redeem”), a late form of fúaslaici, fúasailci formed by metathesis, from Old Irish do·fúasailci (“release, dissolve”), through loss of the first preverb. Cognate with Scottish Gaelic fuasgail.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈfˠuəsˠkəlʲ/
Verb
fuascail (present analytic fuasclaíonn, future analytic fuasclóidh, verbal noun fuascailt, past participle fuascailte)
- to deliver (set free), free, liberate, release, emancipate, extricate
- Synonym: saor
- to ransom (pay a price to set someone free), redeem (liberate by payment of ransom)
- to redeem (recover ownership of something by paying a sum, set free by force, convert into cash)
- to solve (find an answer or solution), answer (a question)
- to clear up (clarify, correct a misconception)
- (military) to relieve (bring military help to a besieged town; to lift the siege on)
Conjugation
conjugation of fuascail (second conjugation)
verbal noun | fuascailt | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
past participle | fuascailte | |||||||
tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
first | second | third | first | second | third | |||
indicative | ||||||||
present | fuasclaím | fuasclaíonn tú; fuasclaír† |
fuasclaíonn sé, sí | fuasclaímid; fuasclaíonn muid |
fuasclaíonn sibh | fuasclaíonn siad; fuasclaíd† |
a fhuasclaíonn; a fhuasclaíos / a bhfuasclaíonn* |
fuasclaítear |
past | d'fhuascail mé; d'fhuasclaíos / fhuascail mé‡; fhuasclaíos‡ |
d'fhuascail tú; d'fhuasclaís / fhuascail tú‡; fhuasclaís‡ |
d'fhuascail sé, sí / fhuascail sé, sí‡ |
d'fhuasclaíomar; d'fhuascail muid / fhuasclaíomar‡; fhuascail muid‡ |
d'fhuascail sibh; d'fhuasclaíobhair / fhuascail sibh‡; fhuasclaíobhair‡ |
d'fhuascail siad; d'fhuasclaíodar / fhuascail siad‡; fhuasclaíodar‡ |
a d'fhuascail / ar fhuascail* |
fuasclaíodh |
past habitual | d'fhuasclaínn / fhuasclaínn‡; bhfuasclaínn‡‡ |
d'fhuasclaíteá / fhuasclaíteá‡; bhfuasclaíteᇇ |
d'fhuasclaíodh sé, sí / fhuasclaíodh sé, sí‡; bhfuasclaíodh sé, s퇇 |
d'fhuasclaímis; d'fhuasclaíodh muid / fhuasclaímis‡; fhuasclaíodh muid‡; bhfuasclaímis‡‡; bhfuasclaíodh muid‡‡ |
d'fhuasclaíodh sibh / fhuasclaíodh sibh‡; bhfuasclaíodh sibh‡‡ |
d'fhuasclaídís; d'fhuasclaíodh siad / fhuasclaídís; fhuasclaíodh siad‡; bhfuasclaídís‡‡; bhfuasclaíodh siad‡‡ |
a d'fhuasclaíodh / a bhfuasclaíodh* |
d'fhuasclaítí / fhuasclaítí‡; bhfuasclaít퇇 |
future | fuasclóidh mé; fuasclód; fuasclóchaidh mé† |
fuasclóidh tú; fuasclóir†; fuasclóchaidh tú† |
fuasclóidh sé, sí; fuasclóchaidh sé, sí† |
fuasclóimid; fuasclóidh muid; fuasclóchaimid†; fuasclóchaidh muid† |
fuasclóidh sibh; fuasclóchaidh sibh† |
fuasclóidh siad; fuasclóid†; fuasclóchaidh siad† |
a fhuasclóidh; a fhuasclós; a fhuasclóchaidh†; a fhuasclóchas† / a bhfuasclóidh*; a bhfuasclóchaidh*† |
fuasclófar; fuasclóchar† |
conditional | d'fhuasclóinn; d'fhuasclóchainn† / fhuasclóinn‡; fhuasclóchainn†‡; bhfuasclóinn‡‡; bhfuasclóchainn†‡‡ | d'fhuasclófá; d'fhuasclóchthᆠ/ fhuasclófá‡; fhuasclóchthᆇ; bhfuasclófᇇ; bhfuasclóchthᆇ‡ | d'fhuasclódh sé, sí; d'fhuasclóchadh sé, sí† / fhuasclódh sé, sí‡; fhuasclóchadh sé, s톇; bhfuasclódh sé, s퇇; bhfuasclóchadh sé, s톇‡ | d'fhuasclóimis; d'fhuasclódh muid; d'fhuasclóchaimis†; d'fhuasclóchadh muid† / fhuasclóimis‡; fhuasclódh muid‡; fhuasclóchaimis†‡; fhuasclóchadh muid†‡; bhfuasclóimis‡‡; bhfuasclódh muid‡‡; bhfuasclóchaimis†‡‡; bhfuasclóchadh muid†‡‡ | d'fhuasclódh sibh; d'fhuasclóchadh sibh† / fhuasclódh sibh‡; fhuasclóchadh sibh†‡; bhfuasclódh sibh‡‡; bhfuasclóchadh sibh†‡‡ | d'fhuasclóidís; d'fhuasclódh siad; d'fhuasclóchadh siad† / fhuasclóidís‡; fhuasclódh siad‡; fhuasclóchadh siad†‡; bhfuasclóidís‡‡; bhfuasclódh siad‡‡; bhfuasclóchadh siad†‡‡ | a d'fhuasclódh; a d'fhuasclóchadh† / a bhfuasclódh*; a bhfuasclóchadh*† |
d'fhuasclófaí; d'fhuasclóchthaí† / fhuasclófaí‡; fhuasclóchtha톇; bhfuasclófa퇇; bhfuasclóchtha톇‡ |
subjunctive | ||||||||
present | go bhfuasclaí mé; go bhfuasclaíod† |
go bhfuasclaí tú; go bhfuasclaír† |
go bhfuasclaí sé, sí | go bhfuasclaímid; go bhfuasclaí muid |
go bhfuasclaí sibh | go bhfuasclaí siad; go bhfuasclaíd† |
— | go bhfuasclaítear |
past | dá bhfuasclaínn | dá bhfuasclaíteá | dá bhfuasclaíodh sé, sí | dá bhfuasclaímis; dá bhfuasclaíodh muid |
dá bhfuasclaíodh sibh | dá bhfuasclaídís; dá bhfuasclaíodh siad |
— | dá bhfuasclaítí |
imperative | ||||||||
– | fuasclaím | fuascail | fuasclaíodh sé, sí | fuasclaímis | fuasclaígí; fuasclaídh† |
fuasclaídís | — | fuasclaítear |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
- Alternative verbal noun: fuascladh
Mutation
radical | lenition | eclipsis |
---|---|---|
fuascail | fhuascail | bhfuascail |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
Further reading
- “fuascail”, in Historical Irish Corpus, 1600–1926, Royal Irish Academy
- Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “fúasclaid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Dinneen, Patrick S. (1904) “fuasclaim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 338
- Ó Dónaill, Niall (1977) “fuascail”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN