garðr

Old Norse

Etymology

From Proto-Germanic *gardaz (court, yard, enclosure).

Cognate with Old English ġeard, Old Saxon gard, Old High German gart, Gothic 𐌲𐌰𐍂𐌳𐍃 (gards).

Pronunciation

  • (12th century Icelandic) IPA(key): /ˈɡɑrðr̩/

Noun

garðr m (genitive garðs, plural garðar)

  1. a fence, wall
    • Grágás, in 1829, J. F. W. Schlegel, Hin forna lögbok islendinga sem nefnist Gragas, Volume II. Copenhagen, page 264:
      Ef þar er garðr of þioþbraut þvera, []
      If there is a fence on a high road, []
  2. (especially in compounds) an enclosed space, yard
    • Konungs skuggsjá 10, in 1848, R. Keyser, P. R. Munch, C. R. Unger, Speculum regale. Konungs-skuggsjá. Konge-speilet. Christiania, page 23:
      [] heldr eru þeir reistir umhverfis kirkjuna við kirkjugarðinn, []
      [] but rather set up around the church along the churchyard, []
  3. a courtyard, court
    • Óláfs saga Tryggvasonar 1, in 1835, F. Magnússon, C. C. Rafn, Fornmanna sögur, Volume X. Copenhagen, page 218:
      [] er hann com heim í þorpit, oc geck um garðinn, []
      [] when he came home to the town and walked through the courtyard, []
  4. a house, dwelling
    • Egils saga 62, in 1809, Guðmundur Magnússon, Egils-saga: sive Egilli Skallagrimii vita. Copenhagen, page 407:
      Egill spurdi hvar garðr sá veri í borginni er Arinbiörn átti []
      Egill asked where in the city was the house that Arinbjörn owned []
  5. (especially in compounds) a stronghold, castle, hold
    • Vǫluspá, verse 4, lines 3-4, in 1860, T. Möbius, Edda Sæmundar hins fróða: mit einem Anhang zum Theil bisher ungedruckter Gedichte. Leipzig, page 1:
      [] þeir er miðgarð / mœran skópu; []
      [] those who Middle-hold / mighty shaped' []

Declension

Declension of garðr (strong a-stem)
masculine singular plural
indefinite definite indefinite definite
nominative garðr garðrinn garðar garðarnir
accusative garð garðinn garða garðana
dative garði garðinum gǫrðum gǫrðunum
genitive garðs garðsins garða garðanna

Derived terms

  • aldingarðr (garden)
  • dýragarðr (yard with wild beasts)
  • Garðakonungr (the king of Rus')
  • garðaleiga (house-rent)
  • Garðar (Rus')
  • Garðaríki (Rus')
  • garðasól (orach)
  • Garðaveldi (Rus')
  • garðbrjótr, garðbrytill (fence-breaker)
  • garðbrot (breach of a fence)
  • garðbót (reparation of a fence)
  • garðhlið (gate)
  • garðhverfa (fence, pinfold)
  • garðhús (privy)
  • Garðkonungr (the Greek emperor)
  • garðlag (building of a fence)
  • garðlauss (fenceless)
  • garðleiga (house-rent)
  • garðrúm (courtyard)
  • garðsaurr (sewage)
  • garðsbóndi (house-owner)
  • garðsendi (end of a fence)
  • garðseti (end of a hay-yard)
  • garðshlið (gate)
  • garðshorn (cottage)
  • garðshúsfreyja (town-lady)
  • garðskipti (partition by a fence)
  • garðskrókr (fence-nook)
  • garðsrúst (ruin of a fence)
  • garðsseti (end of a hay-yard)
  • garðstaurr (fence-stake)
  • garðstaðr (place of a fence)
  • garðsveinn (valet)
  • garðsǫnn (season of fence-work)
  • garðtorfa (slice of a turf)
  • garðvirki (fencework materials)
  • garðvǫrðr (overseer)
  • garðǫnn (season of fence-work)
  • grasgarðr (garden)
  • grjótgarðr (stone fence)
  • hagagarðr (pasture fence)
  • heygarðr (hay-yard)
  • hofgarðr (lordly mansion)
  • Holmgarðaborg (Novgorod)
  • Holmgarðaríki (Novgorod land, Novgorodian Rus')
  • Holmgarðr (Novgorod)
  • kirkjugarðr (churchyard)
  • kálgarðr (kaleyard)
  • Kœnugarðr (Kiev)
  • Miklagarðr (Constantinople)
  • Miðgarðr (Midgard, Earth)
  • Nogarðar (Novgorod)
  • rifgarðr (swathe)
  • salgarðr (wall)
  • skíðgarðr (rail fence)
  • stakkgarðr (stackyard)
  • stíflugarðr (ditch)
  • torfgarðr (turf fence)
  • túngarðr (town fence)
  • virkisgarðr (castle wall)
  • víngarðr (vineyard)
  • Ásgarðr (Asgard)
  • Útgarðr (Utgard, Outer-hold)

Descendants

  • Icelandic: garður
  • Faroese: garður
  • Norn: gart
  • Norwegian: gard; (dialectal) gard’e
    • Norwegian Bokmål: gard
  • Jamtish: gaoł
  • Old Swedish: garþer, ᚵᛆᚱᚦᚽᚱ
  • Old Danish: garth
  • Middle English: garth
  • Middle Irish: garrda
  • Middle Welsh: garð

Further reading

  • Richard Cleasby, Guðbrandur Vigfússon (1874) “garðr”, in An Icelandic-English Dictionary, 1st edition, Oxford: Oxford Clarendon Press, page 191
  • Zoëga, Geir T. (1910) “garðr”, in A Concise Dictionary of Old Icelandic, Oxford: Clarendon Press, page 161; also available at the Internet Archive