gotowy

gotowy

1. superseded spelling of gótowy

• gotów

Inherited from Proto-Slavic *gotòvъ. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɡɔtɔviː/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɡɔtɔvi/

gotowy (derived adverb gotowo)

1. (attested in Greater Poland) ready (determined, inclined)
   • 1888 [1391], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎^[1], Greater Poland, page 16:

     Iaco Gotard bil gotow wrzesicz Jaroslaua y do nego slal

     [Jako Gotard był gotów wrzeszyć Jarosława i do niego słał]

   1. (attested in Kuyavia) ready (willing, eager)
      • 1897 [1418], Teki Adolfa Pawińskiego‎^[2], volume VII, number 129, Brześć Kujawski Voivodeship:

        Gothow ya ten listh vidzecz, gestly on Micolaya wypuscyl... Tedi panowye kaszaly ten list poloszicz

        [Gotów ja ten list widzieć, jestli on Mikołaja wypuścił... Tedi panowie kazali ten list położyć]

2. (attested in Lesser Poland, Masovia) ready (in a state ready to be used) [with dative or ku (+ dative) ‘for what’]
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[3], Krakow, page 174b:

     Alle bicz mø ony do trzeczego dna tamo czakaly y gothouy byly

     [Ale być mię oni do trzeciego dnia tamo czakali i gotowi byli]

   • 1424, Kanon mszy św., Canon missae., volume III, page 64:

     Ymeycze twardoscz y gednoscz w pokoyv y lasky, aby gotouiscze byly naszwyøthszym tayemnyczam boszym

     [Imiejcie twardość i jedność w pokoju i łaski, aby gotowiście byli naświętszym tajemnicam Bożym]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[4], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 16, 13:

     Wsoli sø me, iaco lew gotowi ku lupowi (sicut leo paratus ad praedam)

     [Wzięli są mie jako lew gotowy ku łupowi (sicut leo paratus ad praedam)]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[5], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 92, 3:

     Gotow iest stolecz twoy (parata sedes tua), bosze

     [Gotów jest stolec twoj (parata sedes tua), Boże]

   • 1901 [1463-1465], Jan Rozwadowski, editor, De morte prologus [Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią]‎^[6], Mierzeniec, Płock, line 107:

     Dzyrzsza kosza na reystrze..., szawszdy ya gothawa nosza

     [Dzirżę kosę na reistrze..., zawżdy ją gotową noszę]

   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 4:

     Kthorikole kmecz orze czalim plugem..., powynyen dacz czthirzi kythi konopi gothovich (canapi parati)

     [Ktorykole kmieć orze całym pługiem..., powinien dać cztyrzy kity konopi gotowych (canapi parati)]

   • 1868 [1500], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎^[7], volume XIX (quotation in Old Polish; overall work in Polish, Latin, and Old Polish), page 467:

     Iudei Buscenses... libere fideiusserunt pro Iudeo Iozeph, prout est inculpatus pro grossiculis falsis..., tali tamen condicione, quod prefati fideiussores fatum Iudeum Iozeph debent statuere coram... palatino Belzensi... sub vadio sexaginta marcarum, prout ipsius caput pensat ad paratum faciale al. kv gotowemv lyczv predicte false monete grossiculorum

     [Iudei Buscenses... libere fideiusserunt pro Iudeo Iozeph, prout est inculpatus pro grossiculis falsis..., tali tamen condicione, quod prefati fideiussores fatum Iudeum Iozeph debent statuere coram... palatino Belzensi... sub vadio sexaginta marcarum, prout ipsius caput pensat ad paratum faciale al. ku gotowemu licu predicte false monete grossiculorum]

• Polish: gotowy
• Silesian: gotowy

• Boryś, Wiesław (2005) “gotowy”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “gotowy”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “gotowy”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “gotowy”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “gotowy”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “gotowy”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish gotowy.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔvɘ
• Syllabification: go‧to‧wy

gotowy (comparative gotowszy, superlative najgotowszy, derived adverb gotowo)

1. ready, prepared (made earlier and ready to be used)
2. ready, prepared (having completed everything necessary in order to begin an activity) [with do (+ genitive) or na (+ accusative) ‘for what’]

   Synonym: przygotowany

3. ready (accepting or willing to do something) [with do (+ genitive) or na (+ accusative) ‘for what’; or with infinitive ‘to do what’]
4. ready (inclined; apt to happen; liable at any moment)

   Synonym: pewny

5. ready (able to perform something) [with infinitive ‘to do what’]
6. (euphemistic) drunk

   Synonyms: see Thesaurus:pijany

7. (colloquial) dead

   Synonym: martwy

8. (Middle Polish) ready; Further details are uncertain.
   • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[8], page 305b:

     Explicatus, Prętki/ Gotowy/ Poſpieſzny

     [Explicatus, Prętki/ Gotowy/ Pospieszny]

   • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[9], page 325b:

     Promptus, Wydány/ Też gotowy/ Poſpieſzny/ Chutki/ Prętki

     [Promptus, Wydany/ Też gotowy/ Pospieszny/ Chutki/ Prętki]

   • 1579, A. Calagius, Synonyma Latina‎^[10], page 71b:

     Bereit. Gotowy/ et nárządzony. Paratus ad rem. et fortis.

     [Bereit. Gotowy/ et narządzony. Paratus ad rem. et fortis.]

   • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎^[11], page 392a:

     Expeditus – Gotowy, darsky

     [Expeditus – Gotowy, darski]

9. (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
   • 1579-1597, Akta prawne miasta Kościerzyny‎^[12], page 1581/18v:

     A 12 marc. ktore ieſcze ieſt dać powinięn gotow dać ma gdy do niego przydzie.

     [A 12 marc. które jeszcze jest dać powinien gotów dać ma gdy do niego przydzie.]

• gotowy in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• gotowy in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “gotowy”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “GOTOWY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 17.04.2009
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “gotowy”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “gotowy”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “gotowy”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 886
• gotowy in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “gotowy”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN

Inherited from Old Polish gotowy.

• IPA^(key): /ɡɔˈtɔ.vɪ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔvɪ
• Syllabification: go‧to‧wy

gotowy

1. ready, prepared
2. dead

• gotowy in dykcjonorz.eu
• gotowy in silling.org
• Henryk Jaroszewicz (2022) “gotowŏ”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 80
• Aleksandra Wencel (2023) “gotowy”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 246