gréas
See also: greas
French
Pronunciation
Verb
gréas
- second-person singular past historic of gréer
Irish
Pronunciation
Etymology 1
From Old Irish grés (“handicraft”), possibly from Proto-Celtic *gʷrensu-, from Proto-Indo-European *gʷʰer- (“to be warm”). The sense evolution would have been from "heat" to "zeal" and finally to "work."[1]
Noun
gréas m (genitive singular gréasa, nominative plural gréasa or gréasanna)
- ornamental work; ornament, ornamentation
- decorative design, pattern, figure (on cloth, etc.)
- needlework, embroidery
- (literary, artistic) composition
Declension
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
- Variant plural: gréasanna
Derived terms
Related terms
References
- ^ Matasović, Ranko (2009) “*gʷrīns-/*gʷrenso-”, in Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 147
Etymology 2
Verb
gréas (present analytic gréasann, future analytic gréasfaidh, verbal noun gréasadh, past participle gréasta)
- (transitive) alternative form of gréasaigh (“ornament, embroider; decorate with pattern”)
Conjugation
conjugation of gréas (first conjugation – A)
| verbal noun | gréasadh | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | gréasta | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | gréasaim | gréasann tú; gréasair† |
gréasann sé, sí | gréasaimid | gréasann sibh | gréasann siad; gréasaid† |
a ghréasann; a ghréasas / a ngréasann* |
gréastar |
| past | ghréas mé; ghréasas | ghréas tú; ghréasais | ghréas sé, sí | ghréasamar; ghréas muid | ghréas sibh; ghréasabhair | ghréas siad; ghréasadar | a ghréas / ar ghréas* |
gréasadh |
| past habitual | ghréasainn / ngréasainn‡‡ | ghréastá / ngréastᇇ | ghréasadh sé, sí / ngréasadh sé, s퇇 | ghréasaimis; ghréasadh muid / ngréasaimis‡‡; ngréasadh muid‡‡ | ghréasadh sibh / ngréasadh sibh‡‡ | ghréasaidís; ghréasadh siad / ngréasaidís‡‡; ngréasadh siad‡‡ | a ghréasadh / a ngréasadh* |
ghréastaí / ngréasta퇇 |
| future | gréasfaidh mé; gréasfad |
gréasfaidh tú; gréasfair† |
gréasfaidh sé, sí | gréasfaimid; gréasfaidh muid |
gréasfaidh sibh | gréasfaidh siad; gréasfaid† |
a ghréasfaidh; a ghréasfas / a ngréasfaidh* |
gréasfar |
| conditional | ghréasfainn / ngréasfainn‡‡ | ghréasfá / ngréasfᇇ | ghréasfadh sé, sí / ngréasfadh sé, s퇇 | ghréasfaimis; ghréasfadh muid / ngréasfaimis‡‡; ngréasfadh muid‡‡ | ghréasfadh sibh / ngréasfadh sibh‡‡ | ghréasfaidís; ghréasfadh siad / ngréasfaidís‡‡; ngréasfadh siad‡‡ | a ghréasfadh / a ngréasfadh* |
ghréasfaí / ngréasfa퇇 |
| subjunctive | ||||||||
| present | go ngréasa mé; go ngréasad† |
go ngréasa tú; go ngréasair† |
go ngréasa sé, sí | go ngréasaimid; go ngréasa muid |
go ngréasa sibh | go ngréasa siad; go ngréasaid† |
— | go ngréastar |
| past | dá ngréasainn | dá ngréastá | dá ngréasadh sé, sí | dá ngréasaimis; dá ngréasadh muid |
dá ngréasadh sibh | dá ngréasaidís; dá ngréasadh siad |
— | dá ngréastaí |
| imperative | ||||||||
| – | gréasaim | gréas | gréasadh sé, sí | gréasaimis | gréasaigí; gréasaidh† |
gréasaidís | — | gréastar |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Derived terms
- gréasta (“ornamented, embroidered, patterned”, adjective)
References
- Ó Dónaill, Niall (1977) “gréas”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “1 grés”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
Mutation
| radical | lenition | eclipsis |
|---|---|---|
| gréas | ghréas | ngréas |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.