khonza
Xhosa
Etymology
From Proto-Bantu *-kʊ́ndia, causative form of Proto-Bantu *kʊ́nda. Cognate with Rwanda-Rundi -kunda (“to like, to love”).
Verb
-khônza
- to serve
Inflection
This verb needs an inflection-table template.
Zulu
Etymology
From Proto-Bantu *-kʊ́ndia, causative form of Proto-Bantu *kʊ́nda. Cognate with Rwanda-Rundi -kunda (“to like, to love”).
Verb
-khônza
- (intransitive) to give greetings to, to send regards to [with locative]
- (transitive) to admire, to be fond of, to like very much
- (transitive) to worship
Inflection
| positive | negative | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| infinitive | ukukhonza | ukungakhonzi | ||||
| imperative | ||||||
| simple | + object concord | |||||
| singular | khonza | -khonze | ||||
| plural | khonzani | -khonzeni | ||||
| present | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiyakhonza, ngikhonza | engikhonzayo, engikhonza | ngikhonza | angikhonzi | engingakhonzi | ngingakhonzi |
| 2nd singular | uyakhonza, ukhonza | okhonzayo, okhonza | ukhonza | awukhonzi | ongakhonzi | ungakhonzi |
| 1st plural | siyakhonza, sikhonza | esikhonzayo, esikhonza | sikhonza | asikhonzi | esingakhonzi | singakhonzi |
| 2nd plural | niyakhonza, nikhonza | enikhonzayo, enikhonza | nikhonza | anikhonzi | eningakhonzi | ningakhonzi |
| class 1 | uyakhonza, ukhonza | okhonzayo, okhonza | ekhonza | akakhonzi | ongakhonzi | engakhonzi |
| class 2 | bayakhonza, bakhonza | abakhonzayo, abakhonza | bekhonza | abakhonzi | abangakhonzi | bengakhonzi |
| class 3 | uyakhonza, ukhonza | okhonzayo, okhonza | ukhonza | awukhonzi | ongakhonzi | ungakhonzi |
| class 4 | iyakhonza, ikhonza | ekhonzayo, ekhonza | ikhonza | ayikhonzi | engakhonzi | ingakhonzi |
| class 5 | liyakhonza, likhonza | elikhonzayo, elikhonza | likhonza | alikhonzi | elingakhonzi | lingakhonzi |
| class 6 | ayakhonza, akhonza | akhonzayo, akhonza | ekhonza | awakhonzi | angakhonzi | engakhonzi |
| class 7 | siyakhonza, sikhonza | esikhonzayo, esikhonza | sikhonza | asikhonzi | esingakhonzi | singakhonzi |
| class 8 | ziyakhonza, zikhonza | ezikhonzayo, ezikhonza | zikhonza | azikhonzi | ezingakhonzi | zingakhonzi |
| class 9 | iyakhonza, ikhonza | ekhonzayo, ekhonza | ikhonza | ayikhonzi | engakhonzi | ingakhonzi |
| class 10 | ziyakhonza, zikhonza | ezikhonzayo, ezikhonza | zikhonza | azikhonzi | ezingakhonzi | zingakhonzi |
| class 11 | luyakhonza, lukhonza | olukhonzayo, olukhonza | lukhonza | alukhonzi | olungakhonzi | lungakhonzi |
| class 14 | buyakhonza, bukhonza | obukhonzayo, obukhonza | bukhonza | abukhonzi | obungakhonzi | bungakhonzi |
| class 15 | kuyakhonza, kukhonza | okukhonzayo, okukhonza | kukhonza | akukhonzi | okungakhonzi | kungakhonzi |
| class 17 | kuyakhonza, kukhonza | okukhonzayo, okukhonza | kukhonza | akukhonzi | okungakhonzi | kungakhonzi |
| recent past | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngikhonzile, ngikhonzē | engikhonzile, engikhonzē | ngikhonzile, ngikhonzē | angikhonzanga | engingakhonzanga | ngingakhonzanga |
| 2nd singular | ukhonzile, ukhonzē | okhonzile, okhonzē | ukhonzile, ukhonzē | awukhonzanga | ongakhonzanga | ungakhonzanga |
| 1st plural | sikhonzile, sikhonzē | esikhonzile, esikhonzē | sikhonzile, sikhonzē | asikhonzanga | esingakhonzanga | singakhonzanga |
| 2nd plural | nikhonzile, nikhonzē | enikhonzile, enikhonzē | nikhonzile, nikhonzē | anikhonzanga | eningakhonzanga | ningakhonzanga |
| class 1 | ukhonzile, ukhonzē | okhonzile, okhonzē | ekhonzile, ekhonzē | akakhonzanga | ongakhonzanga | engakhonzanga |
| class 2 | bakhonzile, bakhonzē | abakhonzile, abakhonzē | bekhonzile, bekhonzē | abakhonzanga | abangakhonzanga | bengakhonzanga |
| class 3 | ukhonzile, ukhonzē | okhonzile, okhonzē | ukhonzile, ukhonzē | awukhonzanga | ongakhonzanga | ungakhonzanga |
| class 4 | ikhonzile, ikhonzē | ekhonzile, ekhonzē | ikhonzile, ikhonzē | ayikhonzanga | engakhonzanga | ingakhonzanga |
| class 5 | likhonzile, likhonzē | elikhonzile, elikhonzē | likhonzile, likhonzē | alikhonzanga | elingakhonzanga | lingakhonzanga |
| class 6 | akhonzile, akhonzē | akhonzile, akhonzē | ekhonzile, ekhonzē | awakhonzanga | angakhonzanga | engakhonzanga |
| class 7 | sikhonzile, sikhonzē | esikhonzile, esikhonzē | sikhonzile, sikhonzē | asikhonzanga | esingakhonzanga | singakhonzanga |
| class 8 | zikhonzile, zikhonzē | ezikhonzile, ezikhonzē | zikhonzile, zikhonzē | azikhonzanga | ezingakhonzanga | zingakhonzanga |
| class 9 | ikhonzile, ikhonzē | ekhonzile, ekhonzē | ikhonzile, ikhonzē | ayikhonzanga | engakhonzanga | ingakhonzanga |
| class 10 | zikhonzile, zikhonzē | ezikhonzile, ezikhonzē | zikhonzile, zikhonzē | azikhonzanga | ezingakhonzanga | zingakhonzanga |
| class 11 | lukhonzile, lukhonzē | olukhonzile, olukhonzē | lukhonzile, lukhonzē | alukhonzanga | olungakhonzanga | lungakhonzanga |
| class 14 | bukhonzile, bukhonzē | obukhonzile, obukhonzē | bukhonzile, bukhonzē | abukhonzanga | obungakhonzanga | bungakhonzanga |
| class 15 | kukhonzile, kukhonzē | okukhonzile, okukhonzē | kukhonzile, kukhonzē | akukhonzanga | okungakhonzanga | kungakhonzanga |
| class 17 | kukhonzile, kukhonzē | okukhonzile, okukhonzē | kukhonzile, kukhonzē | akukhonzanga | okungakhonzanga | kungakhonzanga |
| remote past | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngākhonza | engākhonza | ngākhonza | angikhonzanga | engingakhonzanga | ngingakhonzanga |
| 2nd singular | wākhonza | owākhonza | wākhonza | awukhonzanga | ongakhonzanga | ungakhonzanga |
| 1st plural | sākhonza | esākhonza | sākhonza | asikhonzanga | esingakhonzanga | singakhonzanga |
| 2nd plural | nākhonza | enākhonza | nākhonza | anikhonzanga | eningakhonzanga | ningakhonzanga |
| class 1 | wākhonza | owākhonza | ākhonza | akakhonzanga | ongakhonzanga | engakhonzanga |
| class 2 | bākhonza | abākhonza | bākhonza | abakhonzanga | abangakhonzanga | bengakhonzanga |
| class 3 | wākhonza | owākhonza | wākhonza | awukhonzanga | ongakhonzanga | ungakhonzanga |
| class 4 | yākhonza | eyākhonza | yākhonza | ayikhonzanga | engakhonzanga | ingakhonzanga |
| class 5 | lākhonza | elākhonza | lākhonza | alikhonzanga | elingakhonzanga | lingakhonzanga |
| class 6 | ākhonza | ākhonza | ākhonza | awakhonzanga | angakhonzanga | engakhonzanga |
| class 7 | sākhonza | esākhonza | sākhonza | asikhonzanga | esingakhonzanga | singakhonzanga |
| class 8 | zākhonza | ezākhonza | zākhonza | azikhonzanga | ezingakhonzanga | zingakhonzanga |
| class 9 | yākhonza | eyākhonza | yākhonza | ayikhonzanga | engakhonzanga | ingakhonzanga |
| class 10 | zākhonza | ezākhonza | zākhonza | azikhonzanga | ezingakhonzanga | zingakhonzanga |
| class 11 | lwākhonza | olwākhonza | lwākhonza | alukhonzanga | olungakhonzanga | lungakhonzanga |
| class 14 | bākhonza | obākhonza | bākhonza | abukhonzanga | obungakhonzanga | bungakhonzanga |
| class 15 | kwākhonza | okwākhonza | kwākhonza | akukhonzanga | okungakhonzanga | kungakhonzanga |
| class 17 | kwākhonza | okwākhonza | kwākhonza | akukhonzanga | okungakhonzanga | kungakhonzanga |
| potential | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngingakhonza | — | ngingakhonza | ngingekhonze | — | ngingekhonze |
| 2nd singular | ungakhonza | — | ungakhonza | ungekhonze | — | ungekhonze |
| 1st plural | singakhonza | — | singakhonza | singekhonze | — | singekhonze |
| 2nd plural | ningakhonza | — | ningakhonza | ningekhonze | — | ningekhonze |
| class 1 | angakhonza | — | engakhonza | angekhonze | — | engekhonze |
| class 2 | bangakhonza | — | bengakhonza | bangekhonze | — | bengekhonze |
| class 3 | ungakhonza | — | ungakhonza | ungekhonze | — | ungekhonze |
| class 4 | ingakhonza | — | ingakhonza | ingekhonze | — | ingekhonze |
| class 5 | lingakhonza | — | lingakhonza | lingekhonze | — | lingekhonze |
| class 6 | angakhonza | — | engakhonza | angekhonze | — | engekhonze |
| class 7 | singakhonza | — | singakhonza | singekhonze | — | singekhonze |
| class 8 | zingakhonza | — | zingakhonza | zingekhonze | — | zingekhonze |
| class 9 | ingakhonza | — | ingakhonza | ingekhonze | — | ingekhonze |
| class 10 | zingakhonza | — | zingakhonza | zingekhonze | — | zingekhonze |
| class 11 | lungakhonza | — | lungakhonza | lungekhonze | — | lungekhonze |
| class 14 | bungakhonza | — | bungakhonza | bungekhonze | — | bungekhonze |
| class 15 | kungakhonza | — | kungakhonza | kungekhonze | — | kungekhonze |
| class 17 | kungakhonza | — | kungakhonza | kungekhonze | — | kungekhonze |
| immediate future | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngizokhonza | engizokhonza | ngizokhonza | angizukhonza | engingezukhonza | ngingezukhonza |
| 2nd singular | uzokhonza | ozokhonza | uzokhonza | awuzukhonza | ongezukhonza | ungezukhonza |
| 1st plural | sizokhonza | esizokhonza | sizokhonza | asizukhonza | esingezukhonza | singezukhonza |
| 2nd plural | nizokhonza | enizokhonza | nizokhonza | anizukhonza | eningezukhonza | ningezukhonza |
| class 1 | uzokhonza | ozokhonza | ezokhonza | akazukhonza | ongezukhonza | engezukhonza |
| class 2 | bazokhonza | abazokhonza | bezokhonza | abazukhonza | abangezukhonza | bengezukhonza |
| class 3 | uzokhonza | ozokhonza | uzokhonza | awuzukhonza | ongezukhonza | ungezukhonza |
| class 4 | izokhonza | ezokhonza | izokhonza | ayizukhonza | engezukhonza | ingezukhonza |
| class 5 | lizokhonza | elizokhonza | lizokhonza | alizukhonza | elingezukhonza | lingezukhonza |
| class 6 | azokhonza | azokhonza | ezokhonza | awazukhonza | angezukhonza | engezukhonza |
| class 7 | sizokhonza | esizokhonza | sizokhonza | asizukhonza | esingezukhonza | singezukhonza |
| class 8 | zizokhonza | ezizokhonza | zizokhonza | azizukhonza | ezingezukhonza | zingezukhonza |
| class 9 | izokhonza | ezokhonza | izokhonza | ayizukhonza | engezukhonza | ingezukhonza |
| class 10 | zizokhonza | ezizokhonza | zizokhonza | azizukhonza | ezingezukhonza | zingezukhonza |
| class 11 | luzokhonza | oluzokhonza | luzokhonza | aluzukhonza | olungezukhonza | lungezukhonza |
| class 14 | buzokhonza | obuzokhonza | buzokhonza | abuzukhonza | obungezukhonza | bungezukhonza |
| class 15 | kuzokhonza | okuzokhonza | kuzokhonza | akuzukhonza | okungezukhonza | kungezukhonza |
| class 17 | kuzokhonza | okuzokhonza | kuzokhonza | akuzukhonza | okungezukhonza | kungezukhonza |
| remote future | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiyokhonza | engiyokhonza | ngiyokhonza | angiyukhonza | engingeyukhonza | ngingeyukhonza |
| 2nd singular | uyokhonza | oyokhonza | uyokhonza | awuyukhonza | ongeyukhonza | ungeyukhonza |
| 1st plural | siyokhonza | esiyokhonza | siyokhonza | asiyukhonza | esingeyukhonza | singeyukhonza |
| 2nd plural | niyokhonza | eniyokhonza | niyokhonza | aniyukhonza | eningeyukhonza | ningeyukhonza |
| class 1 | uyokhonza | oyokhonza | eyokhonza | akayukhonza | ongeyukhonza | engeyukhonza |
| class 2 | bayokhonza | abayokhonza | beyokhonza | abayukhonza | abangeyukhonza | bengeyukhonza |
| class 3 | uyokhonza | oyokhonza | uyokhonza | awuyukhonza | ongeyukhonza | ungeyukhonza |
| class 4 | iyokhonza | eyokhonza | iyokhonza | ayiyukhonza | engeyukhonza | ingeyukhonza |
| class 5 | liyokhonza | eliyokhonza | liyokhonza | aliyukhonza | elingeyukhonza | lingeyukhonza |
| class 6 | ayokhonza | ayokhonza | eyokhonza | awayukhonza | angeyukhonza | engeyukhonza |
| class 7 | siyokhonza | esiyokhonza | siyokhonza | asiyukhonza | esingeyukhonza | singeyukhonza |
| class 8 | ziyokhonza | eziyokhonza | ziyokhonza | aziyukhonza | ezingeyukhonza | zingeyukhonza |
| class 9 | iyokhonza | eyokhonza | iyokhonza | ayiyukhonza | engeyukhonza | ingeyukhonza |
| class 10 | ziyokhonza | eziyokhonza | ziyokhonza | aziyukhonza | ezingeyukhonza | zingeyukhonza |
| class 11 | luyokhonza | oluyokhonza | luyokhonza | aluyukhonza | olungeyukhonza | lungeyukhonza |
| class 14 | buyokhonza | obuyokhonza | buyokhonza | abuyukhonza | obungeyukhonza | bungeyukhonza |
| class 15 | kuyokhonza | okuyokhonza | kuyokhonza | akuyukhonza | okungeyukhonza | kungeyukhonza |
| class 17 | kuyokhonza | okuyokhonza | kuyokhonza | akuyukhonza | okungeyukhonza | kungeyukhonza |
| present subjunctive | ||||||
| positive | negative | |||||
| 1st singular | ngikhonze | ngingakhonzi | ||||
| 2nd singular | ukhonze | ungakhonzi | ||||
| 1st plural | sikhonze | singakhonzi | ||||
| 2nd plural | nikhonze | ningakhonzi | ||||
| class 1 | akhonze | angakhonzi | ||||
| class 2 | bakhonze | bangakhonzi | ||||
| class 3 | ukhonze | ungakhonzi | ||||
| class 4 | ikhonze | ingakhonzi | ||||
| class 5 | likhonze | lingakhonzi | ||||
| class 6 | akhonze | angakhonzi | ||||
| class 7 | sikhonze | singakhonzi | ||||
| class 8 | zikhonze | zingakhonzi | ||||
| class 9 | ikhonze | ingakhonzi | ||||
| class 10 | zikhonze | zingakhonzi | ||||
| class 11 | lukhonze | lungakhonzi | ||||
| class 14 | bukhonze | bungakhonzi | ||||
| class 15 | kukhonze | kungakhonzi | ||||
| class 17 | kukhonze | kungakhonzi | ||||
| past subjunctive | ||||||
| positive | negative | |||||
| 1st singular | ngakhonza | ngangakhonza, angakhonza, angangakhonza | ||||
| 2nd singular | wakhonza | wangakhonza, awakhonza, awangakhonza | ||||
| 1st plural | sakhonza | sangakhonza, asakhonza, asangakhonza | ||||
| 2nd plural | nakhonza | nangakhonza, anakhonza, anangakhonza | ||||
| class 1 | wakhonza | wangakhonza, akakhonza, akangakhonza | ||||
| class 2 | bakhonza | bangakhonza, abakhonza, abangakhonza | ||||
| class 3 | wakhonza | wangakhonza, awakhonza, awangakhonza | ||||
| class 4 | yakhonza | yangakhonza, ayakhonza, ayangakhonza | ||||
| class 5 | lakhonza | langakhonza, alakhonza, alangakhonza | ||||
| class 6 | akhonza | angakhonza, awakhonza, awangakhonza | ||||
| class 7 | sakhonza | sangakhonza, asakhonza, asangakhonza | ||||
| class 8 | zakhonza | zangakhonza, azakhonza, azangakhonza | ||||
| class 9 | yakhonza | yangakhonza, ayakhonza, ayangakhonza | ||||
| class 10 | zakhonza | zangakhonza, azakhonza, azangakhonza | ||||
| class 11 | lwakhonza | lwangakhonza, alwakhonza, alwangakhonza | ||||
| class 14 | bakhonza | bangakhonza, abakhonza, abangakhonza | ||||
| class 15 | kwakhonza | kwangakhonza, akwakhonza, akwangakhonza | ||||
| class 17 | kwakhonza | kwangakhonza, akwakhonza, akwangakhonza | ||||
References
- C. M. Doke, B. W. Vilakazi (1972) “khonza”, in Zulu-English Dictionary, →ISBN: “khonza (3.9)”