Quechua
Etymology
Simplification of a phrase from Classical Quechua *kura (ka)-q (literally “the one who is older”).[1]
Pronunciation
- IPA(key): /ˈkʊ.ɾaq/, [ˈkʊ.ɾaχ]
Adjective
kuraq
- elder, older, ancient
- more senior or greater
- (South Bolivian) the heaviest or most numerous thing of a group
Noun
kuraq
- older (of a brother, child, etc. in relative terms)
- adult, someone who has reached age of majority
- superior, elder
Usage notes
The word kuraq does not mean "eldest" as in "the one who is the oldest", but rather "older in comparison with another person". For the term meaning "firstborn", see piwi.
Declension
Declension of kuraq
|
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
kuraq
|
kuraqkuna
|
| accusative
|
kuraqta
|
kuraqkunata
|
| dative
|
kuraqman
|
kuraqkunaman
|
| genitive
|
kuraqpa
|
kuraqkunap
|
| locative
|
kuraqpi
|
kuraqkunapi
|
| terminative
|
kuraqkama
|
kuraqkunakama
|
| ablative
|
kuraqmanta
|
kuraqkunamanta
|
| instrumental
|
kuraqwan
|
kuraqkunawan
|
| comitative
|
kuraqnintin
|
kuraqkunantin
|
| abessive
|
kuraqninnaq
|
kuraqkunannaq
|
| comparative
|
kuraqhina
|
kuraqkunahina
|
| causative
|
kuraqrayku
|
kuraqkunarayku
|
| benefactive
|
kuraqpaq
|
kuraqkunapaq
|
| associative
|
kuraqpura
|
kuraqkunapura
|
| distributive
|
kuraqninka
|
kuraqkunanka
|
| exclusive
|
kuraqlla
|
kuraqkunalla
|
Possessive forms of kuraq
ñuqap - first-person singular
| ñuqap (my)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
kuraqniy
|
kuraqniykuna
|
| accusative
|
kuraqniyta
|
kuraqniykunata
|
| dative
|
kuraqniyman
|
kuraqniykunaman
|
| genitive
|
kuraqniypa
|
kuraqniykunap
|
| locative
|
kuraqniypi
|
kuraqniykunapi
|
| terminative
|
kuraqniykama
|
kuraqniykunakama
|
| ablative
|
kuraqniymanta
|
kuraqniykunamanta
|
| instrumental
|
kuraqniywan
|
kuraqniykunawan
|
| comitative
|
kuraqniynintin
|
kuraqniykunantin
|
| abessive
|
kuraqniyninnaq
|
kuraqniykunannaq
|
| comparative
|
kuraqniyhina
|
kuraqniykunahina
|
| causative
|
kuraqniyrayku
|
kuraqniykunarayku
|
| benefactive
|
kuraqniypaq
|
kuraqniykunapaq
|
| associative
|
kuraqniypura
|
kuraqniykunapura
|
| distributive
|
kuraqniyninka
|
kuraqniykunanka
|
| exclusive
|
kuraqniylla
|
kuraqniykunalla
|
qampa - second-person singular
| qampa (your)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
kuraqniyki
|
kuraqniykikuna
|
| accusative
|
kuraqniykita
|
kuraqniykikunata
|
| dative
|
kuraqniykiman
|
kuraqniykikunaman
|
| genitive
|
kuraqniykipa
|
kuraqniykikunap
|
| locative
|
kuraqniykipi
|
kuraqniykikunapi
|
| terminative
|
kuraqniykikama
|
kuraqniykikunakama
|
| ablative
|
kuraqniykimanta
|
kuraqniykikunamanta
|
| instrumental
|
kuraqniykiwan
|
kuraqniykikunawan
|
| comitative
|
kuraqniykintin
|
kuraqniykikunantin
|
| abessive
|
kuraqniykinnaq
|
kuraqniykikunannaq
|
| comparative
|
kuraqniykihina
|
kuraqniykikunahina
|
| causative
|
kuraqniykirayku
|
kuraqniykikunarayku
|
| benefactive
|
kuraqniykipaq
|
kuraqniykikunapaq
|
| associative
|
kuraqniykipura
|
kuraqniykikunapura
|
| distributive
|
kuraqniykinka
|
kuraqniykikunanka
|
| exclusive
|
kuraqniykilla
|
kuraqniykikunalla
|
paypa - third-person singular
| paypa (his/her/its)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
kuraqnin
|
kuraqninkuna
|
| accusative
|
kuraqninta
|
kuraqninkunata
|
| dative
|
kuraqninman
|
kuraqninkunaman
|
| genitive
|
kuraqninpa
|
kuraqninkunap
|
| locative
|
kuraqninpi
|
kuraqninkunapi
|
| terminative
|
kuraqninkama
|
kuraqninkunakama
|
| ablative
|
kuraqninmanta
|
kuraqninkunamanta
|
| instrumental
|
kuraqninwan
|
kuraqninkunawan
|
| comitative
|
kuraqninintin
|
kuraqninkunantin
|
| abessive
|
kuraqninninnaq
|
kuraqninkunannaq
|
| comparative
|
kuraqninhina
|
kuraqninkunahina
|
| causative
|
kuraqninrayku
|
kuraqninkunarayku
|
| benefactive
|
kuraqninpaq
|
kuraqninkunapaq
|
| associative
|
kuraqninpura
|
kuraqninkunapura
|
| distributive
|
kuraqnininka
|
kuraqninkunanka
|
| exclusive
|
kuraqninlla
|
kuraqninkunalla
|
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
| ñuqanchikpa (our(incl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
kuraqninchik
|
kuraqninchikkuna
|
| accusative
|
kuraqninchikta
|
kuraqninchikkunata
|
| dative
|
kuraqninchikman
|
kuraqninchikkunaman
|
| genitive
|
kuraqninchikpa
|
kuraqninchikkunap
|
| locative
|
kuraqninchikpi
|
kuraqninchikkunapi
|
| terminative
|
kuraqninchikkama
|
kuraqninchikkunakama
|
| ablative
|
kuraqninchikmanta
|
kuraqninchikkunamanta
|
| instrumental
|
kuraqninchikwan
|
kuraqninchikkunawan
|
| comitative
|
kuraqninchiknintin
|
kuraqninchikkunantin
|
| abessive
|
kuraqninchikninnaq
|
kuraqninchikkunannaq
|
| comparative
|
kuraqninchikhina
|
kuraqninchikkunahina
|
| causative
|
kuraqninchikrayku
|
kuraqninchikkunarayku
|
| benefactive
|
kuraqninchikpaq
|
kuraqninchikkunapaq
|
| associative
|
kuraqninchikpura
|
kuraqninchikkunapura
|
| distributive
|
kuraqninchikninka
|
kuraqninchikkunanka
|
| exclusive
|
kuraqninchiklla
|
kuraqninchikkunalla
|
ñuqaykup - first-person exclusive plural
| ñuqaykup (our(excl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
kuraqniyku
|
kuraqniykukuna
|
| accusative
|
kuraqniykuta
|
kuraqniykukunata
|
| dative
|
kuraqniykuman
|
kuraqniykukunaman
|
| genitive
|
kuraqniykupa
|
kuraqniykukunap
|
| locative
|
kuraqniykupi
|
kuraqniykukunapi
|
| terminative
|
kuraqniykukama
|
kuraqniykukunakama
|
| ablative
|
kuraqniykumanta
|
kuraqniykukunamanta
|
| instrumental
|
kuraqniykuwan
|
kuraqniykukunawan
|
| comitative
|
kuraqniykuntin
|
kuraqniykukunantin
|
| abessive
|
kuraqniykunnaq
|
kuraqniykukunannaq
|
| comparative
|
kuraqniykuhina
|
kuraqniykukunahina
|
| causative
|
kuraqniykurayku
|
kuraqniykukunarayku
|
| benefactive
|
kuraqniykupaq
|
kuraqniykukunapaq
|
| associative
|
kuraqniykupura
|
kuraqniykukunapura
|
| distributive
|
kuraqniykunka
|
kuraqniykukunanka
|
| exclusive
|
kuraqniykulla
|
kuraqniykukunalla
|
qamkunap - second-person plural
| qamkunap (your(pl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
kuraqniykichik
|
kuraqniykichikkuna
|
| accusative
|
kuraqniykichikta
|
kuraqniykichikkunata
|
| dative
|
kuraqniykichikman
|
kuraqniykichikkunaman
|
| genitive
|
kuraqniykichikpa
|
kuraqniykichikkunap
|
| locative
|
kuraqniykichikpi
|
kuraqniykichikkunapi
|
| terminative
|
kuraqniykichikkama
|
kuraqniykichikkunakama
|
| ablative
|
kuraqniykichikmanta
|
kuraqniykichikkunamanta
|
| instrumental
|
kuraqniykichikwan
|
kuraqniykichikkunawan
|
| comitative
|
kuraqniykichiknintin
|
kuraqniykichikkunantin
|
| abessive
|
kuraqniykichikninnaq
|
kuraqniykichikkunannaq
|
| comparative
|
kuraqniykichikhina
|
kuraqniykichikkunahina
|
| causative
|
kuraqniykichikrayku
|
kuraqniykichikkunarayku
|
| benefactive
|
kuraqniykichikpaq
|
kuraqniykichikkunapaq
|
| associative
|
kuraqniykichikpura
|
kuraqniykichikkunapura
|
| distributive
|
kuraqniykichikninka
|
kuraqniykichikkunanka
|
| exclusive
|
kuraqniykichiklla
|
kuraqniykichikkunalla
|
paykunap - third-person plural
| paykunap (their)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
kuraqninku
|
kuraqninkukuna
|
| accusative
|
kuraqninkuta
|
kuraqninkukunata
|
| dative
|
kuraqninkuman
|
kuraqninkukunaman
|
| genitive
|
kuraqninkupa
|
kuraqninkukunap
|
| locative
|
kuraqninkupi
|
kuraqninkukunapi
|
| terminative
|
kuraqninkukama
|
kuraqninkukunakama
|
| ablative
|
kuraqninkumanta
|
kuraqninkukunamanta
|
| instrumental
|
kuraqninkuwan
|
kuraqninkukunawan
|
| comitative
|
kuraqninkuntin
|
kuraqninkukunantin
|
| abessive
|
kuraqninkunnaq
|
kuraqninkukunannaq
|
| comparative
|
kuraqninkuhina
|
kuraqninkukunahina
|
| causative
|
kuraqninkurayku
|
kuraqninkukunarayku
|
| benefactive
|
kuraqninkupaq
|
kuraqninkukunapaq
|
| associative
|
kuraqninkupura
|
kuraqninkukunapura
|
| distributive
|
kuraqninkunka
|
kuraqninkukunanka
|
| exclusive
|
kuraqninkulla
|
kuraqninkukunalla
|
|
Derived terms
- kuraq ayllu
- kuraq kaynin
- kuraq umu
- kuraqchakuy
- kuraqchay
- kuraqsapa
- kuraqta
- kuraqyay
References
- ^ Cerrón-Palomino, Rodolfo (2008) Voces del Ande: ensayos de onomástica andina [Words of the Andes: essays on Andean onomastics][1], Lima: Fondo Editorial PUCP, →DOI