nagle

• IPA^(key): /nawlə/, [ˈnɑwlə]
• Homophone: navle

From Old Norse nagli, from Proto-Germanic *nagalô, derived from *naglaz (“nail; peg”), which is the source of Danish negl, English nail, German Nagel (“nail; spike”).

nagle c (singular definite naglen, plural indefinite nagler)

1. spike, nail
2. peg (of wood)

From Old Danish næglæ, from Old Norse negla, from Proto-Germanic *naglijaną, cognate with English nail (Old English næġl(i)an), German nageln (Old High German negilen), Gothic 𐌲𐌰𐌽𐌰𐌲𐌻𐌾𐌰𐌽 (ganagljan). Derived from the noun *naglaz (“nail”). The modern Danish form is influenced by the noun and German nageln.

nagle (past tense naglede, past participle naglet)

1. to nail

• Audio:

  (file)

nagle

1. inflection of nageln:
   1. first-person singular present
   2. singular imperative
   3. first/third-person singular subjunctive I

• IPA^(key): /²nɑɡ.lə/

From Old Norse negla, from Proto-Germanic *naglijaną. Reanalyzed vowel from nagl and nagle.

• nagla, negla, negle

nagle (present tense naglar, past tense nagla, past participle nagla, passive infinitive naglast, present participle naglande, imperative nagle/nagl)

1. to nail, to fasten with nails or pegs
2. to claw at with one's nails

From Old Norse nagli. Compare nagl (“(finger)nail”).

nagle m (definite singular naglen, indefinite plural naglar, definite plural naglane)

1. a spike, nail
2. a peg

• “nagle” in The Nynorsk Dictionary.

• algen, galen, galne, glane, lange, lenga, negla

From nagły +‎ -e. First attested in 1461.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /naːɡlʲɛ/
• IPA^(key): (15^th CE) /nɒɡlʲɛ/

nagle

1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) suddenly; quickly; violently; unexpectedly
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 63, 4:

     Nagle (subito) strzelacz gi bødø

     [Nagle (subito) strzelać ji będą]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 132r:

     Subito id est cito velociter repente insperate schnell nagle prathko

     [Subito id est cito velociter repente insperate schnell nagle prędko]

2. (attested in Lesser Poland) soon

   Synonym: z nagła

   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎^[2], Miechów, page ar 7:

     Pocøhø sø modlich, izbi ie bog zbauil ot mocy crola poganskego. Tegdis nagle bog uslusal modlituø luda

     [Poczęchą się modlić, iżby je Bog zbawił ot mocy krola pogańskiego. Tegdyż nagle Bog usłuszał modlitwę luda]

3. on the ground; down, onto one's face
   • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 22, 8:

     Nye bødzesz vinyen, gdisz syø kto popelznye, nagle padnye (in praeceps ruente)

     [Nie będziesz winien, gdyż się kto popełznie, nagle padnie (in praeceps ruente)]

   • 1915 [Middle of the 15th century], Jan Łoś, editor, Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543‎^[4], page 517:

     Nagle pascz succumbere

     [Nagle paść succumbere]

• Polish: nagle
• Silesian: nŏgle

• Bańkowski, Andrzej (2000) “nagle”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “nagle”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “nagle”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish nagle. By surface analysis, nagły +‎ -e. Compare Kashubian nôgle.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -aɡlɛ
• Syllabification: na‧gle

nagle (not comparable)

1. suddenly (happening quickly and with little or no warning)

   Synonym: niespodziewanie

2. (obsolete) quickly

   Synonym: szybko

3. (obsolete) violently (with force)

   Synonym: gwałtownie

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), nagle is one of the most used words in Polish, appearing 7 times in scientific texts, 0 times in news, 8 times in essays, 69 times in fiction, and 21 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 105 times, making it the 592nd most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

• nagle in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• nagle in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “nagle”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “NAGLE”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 25.09.2008
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “nagle”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “nagle”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “nagle”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 3, Warsaw, page 69
• nagle in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

nagle (Cyrillic spelling нагле)

1. inflection of nagao:
   1. masculine accusative plural
   2. feminine genitive singular
   3. feminine nominative/accusative/vocative plural