nagusi

Basque

Alternative forms

Etymology

Unknown, if the adjective senses are the original, then it probably contains the suffix *-i.[1]

Pronunciation

  • IPA(key): /naɡus̺i/ [na.ɣ̞u.s̺i]
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -us̺i, -i
  • Hyphenation: na‧gu‧si

Adjective

nagusi (comparative nagusiago, superlative nagusien, excessive nagusiegi)

  1. main, principal
  2. older, elder
  3. adult

Declension

Declension of nagusi (adjective, ending in vowel)
indefinite singular plural
absolutive nagusi nagusia nagusiak
ergative nagusik nagusiak nagusiek
dative nagusiri nagusiari nagusiei
genitive nagusiren nagusiaren nagusien
comitative nagusirekin nagusiarekin nagusiekin
causative nagusirengatik nagusiarengatik nagusiengatik
benefactive nagusirentzat nagusiarentzat nagusientzat
instrumental nagusiz nagusiaz nagusiez
inessive anim nagusirengan nagusiarengan nagusiengan
inan nagusitan nagusian nagusietan
locative anim — — —
inan nagusitako nagusiko nagusietako
allative anim nagusirengana nagusiarengana nagusiengana
inan nagusitara nagusira nagusietara
terminative anim nagusirenganaino nagusiarenganaino nagusienganaino
inan nagusitaraino nagusiraino nagusietaraino
directive anim nagusirenganantz nagusiarenganantz nagusienganantz
inan nagusitarantz nagusirantz nagusietarantz
destinative anim nagusirenganako nagusiarenganako nagusienganako
inan nagusitarako nagusirako nagusietarako
ablative anim nagusirengandik nagusiarengandik nagusiengandik
inan nagusitatik nagusitik nagusietatik
partitive nagusirik — —
prolative nagusitzat — —

Derived terms

  • nagusi atera (“to win”)
  • nagusi egon (“to predominate”)
  • nagusi gelditu (“to win”)
  • nagusi geratu (“to predominate”)
  • nagusi gertatu (“to win”)
  • nagusi irten (“to win”)
  • nagusiarazi (“to make dominant”)
  • nagusigo (“superiority”)
  • nagusikeria (“authoritarianism”)
  • nagusiki (“mainly”)
  • nagusitan (“while being an adult”)
  • nagusitasun (“superiority”)
  • nagusitu (“to dominate”)
  • nagusitza (“superiority”)

Noun

nagusi anim

  1. (as a title) boss, chief, specially of a house

Declension

Declension of nagusi (animate, ending in vowel)
indefinite singular plural
absolutive nagusi nagusia nagusiak
ergative nagusik nagusiak nagusiek
dative nagusiri nagusiari nagusiei
genitive nagusiren nagusiaren nagusien
comitative nagusirekin nagusiarekin nagusiekin
causative nagusirengatik nagusiarengatik nagusiengatik
benefactive nagusirentzat nagusiarentzat nagusientzat
instrumental nagusiz nagusiaz nagusiez
inessive nagusirengan nagusiarengan nagusiengan
locative — — —
allative nagusirengana nagusiarengana nagusiengana
terminative nagusirenganaino nagusiarenganaino nagusienganaino
directive nagusirenganantz nagusiarenganantz nagusienganantz
destinative nagusirenganako nagusiarenganako nagusienganako
ablative nagusirengandik nagusiarengandik nagusiengandik
partitive nagusirik — —
prolative nagusitzat — —

Derived terms

  • nagusikiro (“majestically”)
  • nagusiorde (“deputy chief”)

References

  1. ^ R. L. Trask (2008) “nagusi”, in Max W. Wheeler, editor, Etymological Dictionary of Basque, University of Sussex, page 295

Further reading

  • “nagusi”, in Euskaltzaindiaren Hiztegia [Dictionary of the Basque Academy] (in Basque), Euskaltzaindia [Royal Academy of the Basque Language]
  • “nagusi”, in Orotariko Euskal Hiztegia [General Basque Dictionary], Euskaltzaindia, 1987–2005
This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.