niedźwiedź
See also: Niedźwiedź
Old Polish
Alternative forms
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *medvědь, with a sound change of mj changing to ń as a result of labial dissimilation,[1] (compare Old Czech nedvěd and Old Slovak nedveď) or is a dialectalism (compare Old Polish miasto > Masovian Polish niasto) or hypercorrection (compare Silesian Miymcy), and possibly via association with nie-.[2] First attested in the 13th century.
Pronunciation
Noun
niedźwiedź m animal (female equivalent miedźwiedzica, diminutive miedźwiadek)
- bear (member of the family Ursidae)
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[1], page 245:
- Czy ystny, boyącz szye zarlocznego svyrza, czvsz lwov albo nyedzvyedzov, y przyyąly Moyseschovy xyągy
- [Ci istni bojąc sie żarłocznego źwirza, czusz lwow albo niedźwiedziow, i przyjęli Mojżeszowy księgi]
- scorpion (any of various arachnids of the order Scorpiones)
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[2], page 275:
- Bądzyely proszycz yaya, azaly yemv poda nyedzvyedzya (scorpionem Luc 11, 12)?
- [Będzieli prosić jaja, azali jemu poda niedźwiedzia (scorpionem Luc 11, 12)?]
Derived terms
adjectives
- niedźwiadkowy
- niedźwiedzi
noun
- niedźwiedziny
Related terms
noun
verbs
- jeść impf
Descendants
- Polish: niedźwiedź, miedźwiedź (Middle Polish, Western Lublin, Kamionka)
- Silesian: niedźwiydź
- → Old Ruthenian: недвѣдзь (nedvědzʹ)
References
- ^ Boryś, Wiesław (2005) “niedźwiedź”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- ^ Krystyna Długosz-Kurczabowa (2021) “miód”, in Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “niedźwiedź”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Alternative forms
- miedźwiedź (Middle Polish, Western Lublin, Kamionka)
Etymology
Inherited from Old Polish niedźwiedź.
Pronunciation
Audio: (file) - Rhymes: -ɛd͡ʑvjɛt͡ɕ
- Syllabification: nie‧dźwiedź
- Homophone: Niedźwiedź
Noun
niedźwiedź m animal (female equivalent niedźwiedzica, diminutive niedźwiadek)
Declension
Declension of niedźwiedź
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | niedźwiedź | niedźwiedzie |
| genitive | niedźwiedzia | niedźwiedzi |
| dative | niedźwiedziowi | niedźwiedziom |
| accusative | niedźwiedzia | niedźwiedzie |
| instrumental | niedźwiedziem | niedźwiedziami |
| locative | niedźwiedziu | niedźwiedziach |
| vocative | niedźwiedziu | niedźwiedzie |
Derived terms
adjective
adverb
Noun
niedźwiedź m pers
- (by extension) oaf (oafish person)
- (finance) bear (investor who sells in anticipation of falling prices)
Declension
Declension of niedźwiedź
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | niedźwiedź | niedźwiedzie |
| genitive | niedźwiedzia | niedźwiedzi |
| dative | niedźwiedziowi | niedźwiedziom |
| accusative | niedźwiedzia | niedźwiedzi |
| instrumental | niedźwiedziem | niedźwiedziami |
| locative | niedźwiedziu | niedźwiedziach |
| vocative | niedźwiedziu | niedźwiedzie |
Further reading
- niedźwiedź in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- niedźwiedź in Polish dictionaries at PWN