przypuszczać

From przy- +‎ puszczać. First attested in 1470.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pr̝ipuʃʲt͡ʃʲʲat͡ɕʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pr̝ipuʃʲt͡ʃʲʲat͡ɕʲ/

przypuszczać impf (perfective przypuścić)

1. to allow, to let, to permit
   • 1868 [1470], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎^[1], volume XII (quotation in Old Polish; overall work in Polish, Latin, and Old Polish), page 337:

     Martinus Clementem fratrem suum admittit al. przypuscza perpetue tenere medietatem sui molendini

     [Martinus Clementem fratrem suum admittit al. przypuszcza perpetue tenere medietatem sui molendini]

• Polish: przypuszczać
• Silesian: przipuszczać

• Bańkowski, Andrzej (2000) “przypuszczać 1”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “przypuszczać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish przypuszczać. By surface analysis, przy- +‎ puszczać. Sense 1 is an abbreviation of przypuszczać do głowy myśl (literally “to let a thought come to mind”).^[1] Compare Kashubian przëpùszczac and Slovincian przëpùszczac.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -uʂt͡ʂat͡ɕ
• Syllabification: przy‧pusz‧czać

przypuszczać impf (perfective przypuścić)

2. (intransitive) to suppose, to surmise (to assume based on certain clues or evidence)
3. (transitive) to let somebody come close to someone or something [with do (+ genitive) ‘to whom/what’]
   1. (transitive, Middle Polish) to have sexual relations with someone

      Synonyms: see Thesaurus:uprawiać seks

4. (transitive) to admit (to reveal something in secret) [with do (+ genitive) ‘(admit) to what’]
5. (transitive, Warmia, of a cow) to begin giving milk
6. (transitive, Warmia, of the moon) to wax (to become larger)
7. (transitive, obsolete) to allow, to let, to permit

   Synonyms: dodawać, dokładać

   • 1952, Zofia Nałkowska, Granica, page 208:

     Szybko i zręcznie odmierzała metry wzdłuż kija, przytrzymywała miejsce palcem, przypuszczała odrobinę – cięła, dbając żeby było równo.

     She quickly and skillfully measured meters along the stick, held the spot with her finger, added on a little - she cut, making sure it was even.

8. (transitive, obsolete) to admit, to treat to (to allow someone to take part in something, to let in; to accept; to grant)
   • 1871, Eliza Orzeszkowa, Pamiętnik Wacławy‎^[2], volume 1, page 9:

     Koleżanki […] opowiadały mi nieraz cuda o wieczorach i balach, do których przypuszczane było jako prawdziwie dorosłe już panny.

     […] friends often told me miracles about evenings and balls to which they were admitted as truly adult girls.

   • 1880, Antoni Józef Rolle, Trzy opowiadania historyczne‎^[3], page 60:

     Nie przypuszczał do swojego stołu, czeladzią kazał mu jadać.

     My grandfather, being a bit older, treated me with some confidence and talked to me about various subjects.

   • 1900, Klemens Junosza [Szaniawski], Dworek przy cmentarzu: z niewydanego rękopisu‎^[4], page 132:

     Mnie, jako starszego trochę, dziadek do pewnej konfidencji przypuszczał i o różnych przedmiotach ze mną gawędził.

     My grandfather, being a bit older, treated me with some confidence and talked to me about various subjects.

9. (transitive, obsolete) to allow, to let, to permit

   Synonyms: dozwalać, dopuszczać, zezwalać

   • 1869, Edmund Chojecki, Alkhadar. Ustęp z dziejów ojców naszych‎^[5], volume 4, page 246:

     Powtórzyl mu polecnie tonem, który nie przypuszczał oddmowy ani zastanowienia.

     He repeated the order in a tone that did not allow for refusal or consideration.

10. (transitive, obsolete) to drive a herd closer to someone or something

    Synonyms: przygnać, przypędzić

11. (transitive, Middle Polish) to entrust to someone

    Synonym: powierzać

12. (transitive, Middle Polish) to direct someone somewhere

    Synonym: kierować

    1. (transitive, Middle Polish) to send off someone to battle
13. (transitive, Middle Polish) to give

    Synonym: dawać

14. (Middle Polish) to admit; Further details are uncertain.
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[6], page 225c:

      Admitto, Przipuſzczam/ dopuſzczam/ też grzeſzę/ dopuſzczam ſie czego złego.

      [Admitto, Przypuszczam/ dopuszczam/ też grzeszę/ dopuszczam sie czego złego.]

    • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎^[7], page 25b:

      Admitto, Approbo, recipio, intromitto – Przizwaląm, przipuſzcząm.

      [Admitto, Approbo, recipio, intromitto – Przyzwaląm, przypuszczam.]

15. (reflexive with się, obsolete) to begin chasing someone or something
16. (reflexive with się, obsolete) to get to work; to buckle down; to contribute
17. (reflexive with się, Middle Polish) to rely on someone; to trust

• przypuszczać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• przypuszczać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przypuszczać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przypuszczać sie”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “PRZYPUSZCZAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 22.01.2021
• Paweł Kupiszewski (22.01.2021) “PRZYPUSZCZAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przypuszczać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “przypuszczać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przypuszczać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 353