teacht
See also: téacht
Irish
Pronunciation
Etymology 1
From Middle Irish techt, from Old Irish techt, verbal noun of téit (“goes, proceeds, goes away, departs, vanishes”), later of do·icc (“comes to, approaches”), do·tét.
Alternative forms
Noun
teacht m (genitive singular teachta)
Declension
| |||||||||||
Derived terms
- teacht abhaile (“home-coming; staying-power”)
- teacht amach (“issue, appearance”)
- teacht aniar (“recuperative power, stamina; durability”)
- teacht ar aghaidh
- teacht as (“escape, survival; stretch”)
- teacht chun cinn (“progress”)
- teacht faoi (“dampness from ground”)
- teacht isteach (“income”)
- teacht le chéile (“concord, harmony”)
- teachtaire
Further reading
- Dinneen, Patrick S. (1927) “teaċt”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 2nd edition, Dublin: Irish Texts Society, page 1185; reprinted with additions 1996, →ISBN
- Ó Dónaill, Niall (1977) “teacht”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
Etymology 2
From Old Irish techtaid (“to possess (lawfully)”).
Verb
teacht (present analytic teachtann, future analytic teachtfaidh, verbal noun teachtadh, past participle teachta)
Conjugation
conjugation of teacht (first conjugation – A)
| verbal noun | teachtadh | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | teachta | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | teachtaim | teachtann tú; teachtair† |
teachtann sé, sí | teachtaimid | teachtann sibh | teachtann siad; teachtaid† |
a theachtann; a theachtas / a dteachtann* |
teachtar |
| past | theacht mé; theachtas | theacht tú; theachtais | theacht sé, sí | theachtamar; theacht muid | theacht sibh; theachtabhair | theacht siad; theachtadar | a theacht / ar theacht* |
teachtadh |
| past habitual | theachtainn / dteachtainn‡‡ | theachtá / dteachtᇇ | theachtadh sé, sí / dteachtadh sé, s퇇 | theachtaimis; theachtadh muid / dteachtaimis‡‡; dteachtadh muid‡‡ | theachtadh sibh / dteachtadh sibh‡‡ | theachtaidís; theachtadh siad / dteachtaidís‡‡; dteachtadh siad‡‡ | a theachtadh / a dteachtadh* |
theachtaí / dteachta퇇 |
| future | teachtfaidh mé; teachtfad |
teachtfaidh tú; teachtfair† |
teachtfaidh sé, sí | teachtfaimid; teachtfaidh muid |
teachtfaidh sibh | teachtfaidh siad; teachtfaid† |
a theachtfaidh; a theachtfas / a dteachtfaidh* |
teachtfar |
| conditional | theachtfainn / dteachtfainn‡‡ | theachtfá / dteachtfᇇ | theachtfadh sé, sí / dteachtfadh sé, s퇇 | theachtfaimis; theachtfadh muid / dteachtfaimis‡‡; dteachtfadh muid‡‡ | theachtfadh sibh / dteachtfadh sibh‡‡ | theachtfaidís; theachtfadh siad / dteachtfaidís‡‡; dteachtfadh siad‡‡ | a theachtfadh / a dteachtfadh* |
theachtfaí / dteachtfa퇇 |
| subjunctive | ||||||||
| present | go dteachta mé; go dteachtad† |
go dteachta tú; go dteachtair† |
go dteachta sé, sí | go dteachtaimid; go dteachta muid |
go dteachta sibh | go dteachta siad; go dteachtaid† |
— | go dteachtar |
| past | dá dteachtainn | dá dteachtá | dá dteachtadh sé, sí | dá dteachtaimis; dá dteachtadh muid |
dá dteachtadh sibh | dá dteachtaidís; dá dteachtadh siad |
— | dá dteachtaí |
| imperative | ||||||||
| – | teachtaim | teacht | teachtadh sé, sí | teachtaimis | teachtaigí; teachtaidh† |
teachtaidís | — | teachtar |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Further reading
- Dinneen, Patrick S. (1927) “teaċtaim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 2nd edition, Dublin: Irish Texts Society, page 1186; reprinted with additions 1996, →ISBN
- Ó Dónaill, Niall (1977) “teacht”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
Mutation
| radical | lenition | eclipsis |
|---|---|---|
| teacht | theacht | dteacht |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
References
- ^ Ó Cuív, Brian (1968) The Irish of West Muskerry, Co. Cork: A Phonetic Study, Dublin Institute for Advanced Studies, →ISBN, section 67, page 18; reprinted 1988
- ^ Finck, F. N. (1899) Die araner mundart [The Aran Dialect] (in German), Zweiter Band: Wörterbuch [Second volume: Dictionary], Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 244
- ^ Mhac an Fhailigh, Éamonn (1968) The Irish of Erris, Co. Mayo: A Phonemic Study, Dublin Institute for Advanced Studies, page 82, line 279
- ^ Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, § 380, page 128
- ^ de Bhaldraithe, Tomás (1977) Gaeilge Chois Fhairrge: An Deilbhíocht [The Irish of Cois Fharraige: Accidence] (in Irish), 2nd edition, Institiúid Ard-Léinn Bhaile Átha Cliath [Dublin Institute for Advanced Studies], section 206.5, page 100