λυπέω

Ancient Greek

Etymology

From λῡ́πη (lū́pē, “pain”) +‎ -έω (-éō).^[1]

Pronunciation

(5^th BCE Attic) IPA^(key): /lyː.pé.ɔː/
(1^st CE Egyptian) IPA^(key): /lyˈpe.o/
(4^th CE Koine) IPA^(key): /lyˈpe.o/
(10^th CE Byzantine) IPA^(key): /lyˈpe.o/
(15^th CE Constantinopolitan) IPA^(key): /liˈpe.o/

Verb

λῡπέω • (lūpéō)

to give pain to, to pain, distress, grieve, vex
- 750 BCE – 650 BCE, Hesiod, Works and Days 401
- 438 BCE, Euripides, Alcestis 239
- 430 BCE – 354 BCE, Xenophon, Memorabilia 3.10.15
- 480 BCE – 406 BCE, Euripides, Cyclops 338
- 460 BCE – 420 BCE, Herodotus, Histories 8.144
- 430 BCE – 354 BCE, Xenophon, Cyropaedia 3.3.50
- 400 BCE – 387 BCE, Plato, Apology 41E
- 430 BCE – 354 BCE, Xenophon, Anabasis 7.7.12
- 361 BCE, Demosthenes, Against Midias 135
- 429 BCE, Sophocles, Oedipus the King 74
- 497 BCE – 405 BCE, Sophocles, Electra 59
- 386 BCE – 367 BCE, Plato, Cratylus 393E
1. (absolute) to cause pain or grief
  - 497 BCE – 405 BCE, Sophocles, Ajax 589
  - 442 BCE, Sophocles, Antigone 573
  - 429 BCE, Sophocles, Oedipus the King 1231
2. (in historical writers, of cavalry and light troops) to harass, annoy
  - 460 BCE – 420 BCE, Herodotus, Histories 9.40
  - 460 BCE – 395 BCE, Thucydides, History of the Peloponnesian War 6.66
  - 430 BCE – 354 BCE, Xenophon, Hellenica 6.3.14
  - 430 BCE – 354 BCE, Xenophon, Anabasis 2.3.23
  - 460 BCE – 395 BCE, Thucydides, History of the Peloponnesian War 4.53
  - 414 BCE, Aristophanes, The Birds 1427
(passive voice, future middle) to be pained, grieved, distressed, sad, to grieve
- 431 BCE, Euripides, Medea 474
- 497 BCE – 405 BCE, Sophocles, Ajax 555
- 460 BCE – 420 BCE, Herodotus, Histories 8.100
- 445 BCE – 380 BCE, Lysias, On the Murder of Eratosthenes 11
- 380 BCE, Plato, Gorgias 494A
- 428 BCE – 347 BCE, Plato, Philebus 36A
- 497 BCE – 405 BCE, Sophocles, Ajax 1086
- 460 BCE – 395 BCE, Thucydides, History of the Peloponnesian War 2.64
- 428 BCE – 347 BCE, Plato, Philebus 52B
- 430 BCE – 354 BCE, Xenophon, Memorabilia 3.9.8
- 431 BCE, Euripides, Medea 286
- 330 BCE, Demosthenes, On the Crown 27
- 413 BCE, Euripides, Ion 632
- 428 BCE – 347 BCE, Plato, Laws 689B
- 428 BCE – 347 BCE, Plato, Protagoras 354D

Inflection

Present: λῡπέω, λῡπέομαι (Uncontracted)

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	λῡπέω	λῡπέεις	λῡπέει	λῡπέετον	λῡπέετον	λῡπέομεν	λῡπέετε	λῡπέουσῐ(ν)
	subjunctive	λῡπέω	λῡπέῃς	λῡπέῃ	λῡπέητον	λῡπέητον	λῡπέωμεν	λῡπέητε	λῡπέωσῐ(ν)
	optative	λῡπέοιμῐ	λῡπέοις	λῡπέοι	λῡπέοιτον	λῡπεοίτην	λῡπέοιμεν	λῡπέοιτε	λῡπέοιεν
	imperative		λῡ́πεε	λῡπεέτω	λῡπέετον	λῡπεέτων		λῡπέετε	λῡπεόντων
middle/ passive	indicative	λῡπέομαι	λῡπέῃ / λῡπέει	λῡπέεται	λῡπέεσθον	λῡπέεσθον	λῡπεόμεθᾰ	λῡπέεσθε	λῡπέονται
	subjunctive	λῡπέωμαι	λῡπέῃ	λῡπέηται	λῡπέησθον	λῡπέησθον	λῡπεώμεθᾰ	λῡπέησθε	λῡπέωνται
	optative	λῡπεοίμην	λῡπέοιο	λῡπέοιτο	λῡπέοισθον	λῡπεοίσθην	λῡπεοίμεθᾰ	λῡπέοισθε	λῡπέοιντο
	imperative		λῡπέου	λῡπεέσθω	λῡπέεσθον	λῡπεέσθων		λῡπέεσθε	λῡπεέσθων
		active				middle/passive
infinitive		λῡπέειν				λῡπέεσθαι
participle	m	λῡπέων				λῡπεόμενος
	f	λῡπέουσᾰ				λῡπεομένη
	n	λῡπέον				λῡπεόμενον
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Present: λῡπῶ, λῡποῦμαι (Contracted)

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	λῡπῶ	λῡπεῖς	λῡπεῖ	λῡπεῖτον	λῡπεῖτον	λῡποῦμεν	λῡπεῖτε	λῡποῦσῐ(ν)
	subjunctive	λῡπῶ	λῡπῇς	λῡπῇ	λῡπῆτον	λῡπῆτον	λῡπῶμεν	λῡπῆτε	λῡπῶσῐ(ν)
	optative	λῡποίην / λῡποῖμῐ	λῡποίης / λῡποῖς	λῡποίη / λῡποῖ	λῡποῖτον / λῡποίητον	λῡποίτην / λῡποιήτην	λῡποῖμεν / λῡποίημεν	λῡποῖτε / λῡποίητε	λῡποῖεν / λῡποίησᾰν
	imperative		λῡ́πει	λῡπείτω	λῡπεῖτον	λῡπείτων		λῡπεῖτε	λῡπούντων
middle/ passive	indicative	λῡποῦμαι	λῡπεῖ, λῡπῇ	λῡπεῖται	λῡπεῖσθον	λῡπεῖσθον	λῡπούμεθᾰ	λῡπεῖσθε	λῡποῦνται
	subjunctive	λῡπῶμαι	λῡπῇ	λῡπῆται	λῡπῆσθον	λῡπῆσθον	λῡπώμεθᾰ	λῡπῆσθε	λῡπῶνται
	optative	λῡποίμην	λῡποῖο	λῡποῖτο	λῡποῖσθον	λῡποίσθην	λῡποίμεθᾰ	λῡποῖσθε	λῡποῖντο
	imperative		λῡποῦ	λῡπείσθω	λῡπεῖσθον	λῡπείσθων		λῡπεῖσθε	λῡπείσθων
		active				middle/passive
infinitive		λῡπεῖν				λῡπεῖσθαι
participle	m	λῡπῶν				λῡπούμενος
	f	λῡποῦσᾰ				λῡπουμένη
	n	λῡποῦν				λῡπούμενον
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Future: λυπήσω, λυπήσομαι

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	λυπήσω	λυπήσεις	λυπήσει	λυπήσετον	λυπήσετον	λυπήσομεν	λυπήσετε	λυπήσουσῐ(ν)
active	optative	λυπήσοιμῐ	λυπήσοις	λυπήσοι	λυπήσοιτον	λυπησοίτην	λυπήσοιμεν	λυπήσοιτε	λυπήσοιεν
middle	indicative	λυπήσομαι	λυπήσῃ / λυπήσει	λυπήσεται	λυπήσεσθον	λυπήσεσθον	λυπησόμεθᾰ	λυπήσεσθε	λυπήσονται
middle	optative	λυπησοίμην	λυπήσοιο	λυπήσοιτο	λυπήσοισθον	λυπησοίσθην	λυπησοίμεθᾰ	λυπήσοισθε	λυπήσοιντο
		active			middle
infinitive		λυπήσειν			λυπήσεσθαι
participle	m	λυπήσων			λυπησόμενος
	f	λυπήσουσᾰ			λυπησομένη
	n	λυπῆσον			λυπησόμενον
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Aorist: ἐλύπησᾰ, ἐλυπησᾰ́μην, ἐλυπήθην

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	ἐλύπησᾰ	ἐλύπησᾰς	ἐλύπησε(ν)	ἐλυπήσᾰτον	ἐλυπησᾰ́την	ἐλυπήσᾰμεν	ἐλυπήσᾰτε	ἐλύπησᾰν
	subjunctive	λυπήσω	λυπήσῃς	λυπήσῃ	λυπήσητον	λυπήσητον	λυπήσωμεν	λυπήσητε	λυπήσωσῐ(ν)
	optative	λυπήσαιμῐ	λυπήσειᾰς / λυπήσαις	λυπήσειε(ν) / λυπήσαι	λυπήσαιτον	λυπησαίτην	λυπήσαιμεν	λυπήσαιτε	λυπήσειᾰν / λυπήσαιεν
	imperative		λύπησον	λυπησᾰ́τω	λυπήσᾰτον	λυπησᾰ́των		λυπήσᾰτε	λυπησᾰ́ντων
middle	indicative	ἐλυπησᾰ́μην	ἐλυπήσω	ἐλυπήσᾰτο	ἐλυπήσᾰσθον	ἐλυπησᾰ́σθην	ἐλυπησᾰ́μεθᾰ	ἐλυπήσᾰσθε	ἐλυπήσᾰντο
	subjunctive	λυπήσωμαι	λυπήσῃ	λυπήσηται	λυπήσησθον	λυπήσησθον	λυπησώμεθᾰ	λυπήσησθε	λυπήσωνται
	optative	λυπησαίμην	λυπήσαιο	λυπήσαιτο	λυπήσαισθον	λυπησαίσθην	λυπησαίμεθᾰ	λυπήσαισθε	λυπήσαιντο
	imperative		λύπησαι	λυπησᾰ́σθω	λυπήσᾰσθον	λυπησᾰ́σθων		λυπήσᾰσθε	λυπησᾰ́σθων
passive	indicative	ἐλυπήθην	ἐλυπήθης	ἐλυπήθη	ἐλυπήθητον	ἐλυπηθήτην	ἐλυπήθημεν	ἐλυπήθητε	ἐλυπήθησᾰν
	subjunctive	λυπηθῶ	λυπηθῇς	λυπηθῇ	λυπηθῆτον	λυπηθῆτον	λυπηθῶμεν	λυπηθῆτε	λυπηθῶσῐ(ν)
	optative	λυπηθείην	λυπηθείης	λυπηθείη	λυπηθεῖτον / λυπηθείητον	λυπηθείτην / λυπηθειήτην	λυπηθεῖμεν / λυπηθείημεν	λυπηθεῖτε / λυπηθείητε	λυπηθεῖεν / λυπηθείησᾰν
	imperative		λυπήθητῐ	λυπηθήτω	λυπήθητον	λυπηθήτων		λυπήθητε	λυπηθέντων
		active			middle		passive
infinitive		λυπῆσαι			λυπήσᾰσθαι		λυπηθῆναι
participle	m	λυπήσᾱς			λυπησᾰ́μενος		λυπηθείς
	f	λυπήσᾱσᾰ			λυπησᾰμένη		λυπηθεῖσᾰ
	n	λυπῆσᾰν			λυπησᾰ́μενον		λυπηθέν
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Perfect: λελύπηκᾰ, λελύπημαι

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	λελύπηκᾰ	λελύπηκᾰς	λελύπηκε(ν)	λελυπήκᾰτον	λελυπήκᾰτον	λελυπήκᾰμεν	λελυπήκᾰτε	λελυπήκᾱσῐ(ν)
	subjunctive	λελυπήκω	λελυπήκῃς	λελυπήκῃ	λελυπήκητον	λελυπήκητον	λελυπήκωμεν	λελυπήκητε	λελυπήκωσῐ(ν)
	optative	λελυπήκοιμῐ / λελυπηκοίην	λελυπήκοις / λελυπηκοίης	λελυπήκοι / λελυπηκοίη	λελυπήκοιτον	λελυπηκοίτην	λελυπήκοιμεν	λελυπήκοιτε	λελυπήκοιεν
	imperative		λελύπηκε	λελυπηκέτω	λελυπήκετον	λελυπηκέτων		λελυπήκετε	λελυπηκόντων
middle/ passive	indicative	λελύπημαι	λελύπησαι	λελύπηται	λελύπησθον	λελύπησθον	λελυπήμεθᾰ	λελύπησθε	λελύπηνται
	subjunctive	λελυπημένος ὦ	λελυπημένος ᾖς	λελυπημένος ᾖ	λελυπημένω ἦτον	λελυπημένω ἦτον	λελυπημένοι ὦμεν	λελυπημένοι ἦτε	λελυπημένοι ὦσῐ(ν)
	optative	λελυπημένος εἴην	λελυπημένος εἴης	λελυπημένος εἴη	λελυπημένω εἴητον / εἶτον	λελυπημένω εἰήτην / εἴτην	λελυπημένοι εἴημεν / εἶμεν	λελυπημένοι εἴητε / εἶτε	λελυπημένοι εἴησᾰν / εἶεν
	imperative		λελύπησο	λελυπήσθω	λελύπησθον	λελυπήσθων		λελύπησθε	λελυπήσθων
		active				middle/passive
infinitive		λελυπηκέναι				λελυπῆσθαι
participle	m	λελυπηκώς				λελυπημένος
	f	λελυπηκυῖᾰ				λελυπημένη
	n	λελυπηκός				λελυπημένον
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Derived terms

λυπηρός (lupērós)
λυπρός (luprós)

Descendants

Greek: λυπώ (lypó)

References

^ Beekes, Robert S. P. (2010) “λῡ́πη (> DER > Denominative verb λυπέω)”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 878-9