коюу

Kyrgyz

Etymology 1

From Proto-Turkic *koyu-g. Compare to Southern Altai койу (koyu), etc.

Adjective

коюу • (koyuu) (comparative [please provide], superlative [please provide], Arabic spelling قويۇۇ)

thick

Etymology 2

From Proto-Turkic *kod-. Compare to Southern Altai койор (koyor), Kazakh қою (qoü), etc.

Verb

коюу • (koyuu) (Arabic spelling قويۇۇ)

to put, to place
Жерге кой.
Jerge koy.
Put it on the ground.

Чай койгом, тамактанып алалы.
Cay koygom, tamaktanıp alalı.
I put the tea on, let's eat.

каршы коюу
karşı koyuu
to oppose, to juxtapose

кол коюу
kol koyuu
to sign

атака коюу
ataka koyuu
to attack

кулак коюу
kulak koyuu
to pay attention, to listen
to leave, to stop, to cease
Арак ичкени койду.
Arak ickeni koydu.
He gave up drinking.

Бирин койбой чакыргын.
Birin koyboy cakırgın.
Invite absolutely everyone (lit. without leaving out even one).

Коё тур, мен эртең билейин.
Koyo tur, men erteŋ bileyin.
Leave it for now, I'll find out tomorrow.
to allow, to let
Оюнду сага ким коюптур?
Oyundu saga kim koyuptur?
Who let you play?
to hit
Бетке койду.
Betke koydu.
He hit (sb.) in the face.
(auxiliary) (after present perfective participle) to do unexpectedly, quickly, instantaneously, intentionally, etc.
Ичип кой.
İcip koy.
Drink up. (entirely)

Атка жем-чөп берүүнү эсине да алып койгон жок.
Atka jem-cöp berüünü esine da alıp koygon jok.
It didn't even cross his mind to feed his horse.

Сурап койгон эмес.
Surap koygon emes.
He didn't even think to ask (in time).
(auxiliary) (after present imperfective participle) to do a little bit, freely, quickly, as one wants, etc.
Иче кой.
İce koy.
(Yeah, sure), have a drink. (if you'd like or as much as you'd like)

Окуп отурган китебин коё коюп, пакетти алды.
Okup oturgan kitebin koyo koyup, paketti aldı.
He (quickly) put down the book he'd been reading and grabbed a bag.

Ылдый карап, чынындагы чайды ала койду.
Ildıy karap, cınındagı caydı ala koydu.
He looked down and (quickly) grabbed the cup of tea.

Ишене койгон жок.
İşene koygon jok.
He didn't just believe it (straight away).

Үйлөнө койду.
Üylönö koydu.
He went and got married (without thinking it through much).

Бара кой, мен кийин барам.
Bara koy, men kiyin baram.
Go ahead and go, I'll come later.
(auxiliary) (after negative present participle) to decide not to
Биз дагы барууну кааладык, бирок барбай койдук.
Biz dagı baruunu kaaladık, birok barbay koyduk.
We wanted to go again, but decided not to.
(auxiliary) (negative, after negative present participle) how can one not, can't not, without a doubt
Келбей койбойт.
Kelbey koyboyt.
He'll come without a doubt.

Conjugation

Conjugation of *коюу* (consonant-final)
			singular				plural
infinitive			коюу koyuu
negative infinitive			койбоо koyboo
participle	past		койгон koygon
	negative past		койбогон koybogon
	future		коёр koyor
	negative future		койбос koybos
	present perfective		коюп koyup
	present imperfective		коё koyo
	negative present		койбой koyboy

			1^st person	2^nd person		3^rd person	1^st person	2^nd person		3^rd person
			1^st person	informal	formal	3^rd person	1^st person	informal	formal	3^rd person
			(мен)	(сен)	(сиз)	(ал)	(биз)	(силер)	(сиздер)	(алар)
past	recent	positive	койдум koydum	койдуң koyduŋ	койдуңуз koyduŋuz	койду koydu	койдук koyduk	койдуңар koyduŋar	койдуңуздар koyduŋuzdar	коюшту, койду¹ koyuştu, koydu¹
	recent	negative	койгон жокмун, койбодум² koygon jokmun, koybodum²	койгон жоксуң, койбодуң² koygon joksuŋ, koyboduŋ²	койгон жоксуз, койбодуңуз² koygon joksuz, koyboduŋuz²	койгон жок, койбоду² koygon jok, koybodu²	койгон жокпуз, койбодук² koygon jokpuz, koyboduk²	койгон жоксуңар, койбодуңар² koygon joksuŋar, koyboduŋar²	койгон жоксуздар, койбодуңуздар² koygon joksuzdar, koyboduŋuzdar²	коюшкан жок, койгон жок¹, коюшпады², койбоду^1,2 koyuşkan jok, koygon jok¹, koyuşpadı², koybodu^1,2
	remote/general	positive	койгонмун, койгом¹ koygonmun, koygom¹	койгонсуң koygonsuŋ	койгонсуз koygonsuz	койгон koygon	койгонбуз koygonbuz	койгонсуңар koygonsuŋar	койгонсуздар koygonsuzdar	коюшкан, койгон¹ koyuşkan, koygon¹
	remote/general	negative	койгон эмесмин koygon emesmin	койгон эмессиң koygon emessiŋ	койгон эмессиз koygon emessiz	койгон эмес koygon emes	койгон эмеспиз koygon emespiz	койгон эмессиңер koygon emessiŋer	койгон эмессиздер koygon emessizder	коюшкан эмес, койгон эмес¹ koyuşkan emes, koygon emes¹
	distant remote/general	positive	койгон элем koygon elem	койгон элең koygon eleŋ	койгон элеңиз koygon eleŋiz	койгон эле koygon ele	койгон элек koygon elek	койгон элеңер koygon eleŋer	койгон элеңиздер koygon eleŋizder	коюшкан эле, койгон эле¹ koyuşkan ele, koygon ele¹
	distant remote/general	negative	койгон эмес элем koygon emes elem	койгон эмес элең koygon emes eleŋ	койгон эмес элеңиз koygon emes eleŋiz	койгон эмес эле koygon emes ele	койгон эмес элек koygon emes elek	койгон эмес элеңер koygon emes eleŋer	койгон эмес элеңиздер koygon emes eleŋizder	коюшкан эмес эле, койгон эмес эле¹ koyuşkan emes ele, koygon emes ele¹
	indirect/unwitnessed recent	positive	коюптурмун, коюпмун² koyupturmun, koyupmun²	коюптурсуң, коюпсуң² koyuptursuŋ, koyupsuŋ²	коюптурсуз, коюпсуз² koyuptursuz, koyupsuz²	коюптур koyuptur	коюптурбуз, коюппуз² koyupturbuz, koyuppuz²	коюптурсуңар, коюпсуңар² koyuptursuŋar, koyupsuŋar²	коюптурсуздар, коюпсуздар² koyuptursuzdar, koyupsuzdar²	коюшуптур, коюптур¹ koyuşuptur, koyuptur¹
	indirect/unwitnessed recent	negative	койбоптурмун, койбопмун koybopturmun, koybopmun	койбоптурсуң, койбопсуң koyboptursuŋ, koybopsuŋ	койбоптурсуз, койбопсуз koyboptursuz, koybopsuz	койбоптур koyboptur	койбоптурбуз, койбоппуз koybopturbuz, koyboppuz	койбоптурсуңар, койбопсуңар koyboptursuŋar, koybopsuŋar	койбоптурсуздар, койбопсуздар koyboptursuzdar, koybopsuzdar	коюшпаптыр, койбоптур¹ koyuşpaptır, koyboptur¹
	habitual	positive	койчумун koycumun	койчусуң koycusuŋ	койчусуз koycusuz	койчу koycu	койчубуз koycubuz	койчусуңар koycusuŋar	койчусуздар koycusuzdar	коюшчу, койчу¹ koyuşcu, koycu¹
	habitual	negative	койчу эмесмин koycu emesmin	койчу эмессиң koycu emessiŋ	койчу эмессиз koycu emessiz	койчу эмес koycu emes	койчу эмеспиз koycu emespiz	койчу эмессиңер koycu emessiŋer	койчу эмессиздер koycu emessizder	коюшчу эмес, койчу эмес¹ koyuşcu emes, koycu emes¹
	remote habitual	positive	койчу элем koycu elem	койчу элең koycu eleŋ	койчу элеңиз koycu eleŋiz	койчу эле koycu ele	койчу элек koycu elek	койчу элеңер koycu eleŋer	койчу элеңиздер koycu eleŋizder	коюшчу эле, койчу эле¹ koyuşcu ele, koycu ele¹
	remote habitual	negative	койчу эле эмесмин koycu ele emesmin	койчу эле эмессиң koycu ele emessiŋ	койчу эле эмессиз koycu ele emessiz	койчу эле эмес koycu ele emes	койчу эле эмеспиз koycu ele emespiz	койчу эле эмессиңер koycu ele emessiŋer	койчу эле эмессиздер koycu ele emessizder	коюшчу эле эмес, койчу эле эмес¹ koyuşcu ele emes, koycu ele emes¹
	past unaccomplished		коё элекмин koyo elekmin	коё элексиң koyo eleksiŋ	коё элексиз koyo eleksiz	коё элек koyo elek	коё элекпиз koyo elekpiz	коё элексиңер koyo eleksiŋer	коё элексиздер koyo eleksizder	коюша элек, коё элек¹ koyuşa elek, koyo elek¹
non-past	aorist	positive	коёмун, коём¹ koyomun, koyom¹	коёсуң koyosuŋ	коёсуз koyosuz	коёт koyot	коёбуз koyobuz	коёсуңар koyosuŋar	коёсуздар koyosuzdar	коюшат, коёт¹ koyuşat, koyot¹
	aorist	negative	койбоймун, койбойм¹ koyboymun, koyboym¹	койбойсуң koyboysuŋ	койбойсуз koyboysuz	койбойт koyboyt	койбойбуз koyboybuz	койбойсуңар koyboysuŋar	койбойсуздар koyboysuzdar	коюшпайт, койбойт¹ koyuşpayt, koyboyt¹
	future uncertain	positive	коёрмун koyormun	коёрсуң koyorsuŋ	коёрсуз koyorsuz	коёр koyor	коёрбуз koyorbuz	коёрсуңар koyorsuŋar	коёрсуздар koyorsuzdar	коюшар, коёр¹ koyuşar, koyor¹
	future uncertain	negative	койбосмун koybosmun	койбоссуң koybossuŋ	койбоссуз koybossuz	койбос koybos	койбоспуз koybospuz	койбоссуңар koybossuŋar	койбоссуздар koybossuzdar	коюшпас, койбос¹ koyuşpas, koybos¹
imperative/hortative		positive	коёюн koyoyun	кой, койгун³ koy, koygun³	коёңуз koyoŋuz	койсун koysun	коёлу, коёлук koyolu, koyoluk	койгула koygula	коёңуздар koyoŋuzdar	коюшсун, койсун¹ koyuşsun, koysun¹
imperative/hortative		negative	койбоюн koyboyun	койбо, койбогун³ koybo, koybogun³	койбоңуз koyboŋuz	койбосун koybosun	койбойлу, койбойлук koyboylu, koyboyluk	койбогула koybogula	койбоңуздар koyboŋuzdar	коюшпасын, койбосун¹ koyuşpasın, koybosun¹
conditional	would type 1	positive	коёр элем koyor elem	коёр элең koyor eleŋ	коёр элеңиз koyor eleŋiz	коёр эле koyor ele	коёр элек koyor elek	коёр элеңер koyor eleŋer	коёр элеңиздер koyor eleŋizder	коюшар эле, коёр эле¹ koyuşar ele, koyor ele¹
	would type 1	negative	койбос элем koybos elem	койбос элең koybos eleŋ	койбос элеңиз koybos eleŋiz	койбос эле koybos ele	койбос элек koybos elek	койбос элеңер koybos eleŋer	койбос элеңиздер koybos eleŋizder	коюшпас эле, койбос эле¹ koyuşpas ele, koybos ele¹
	would type 2	positive	коёт элем koyot elem	коёт элең koyot eleŋ	коёт элеңиз koyot eleŋiz	коёт эле koyot ele	коёт элек koyot elek	коёт элеңер koyot eleŋer	коёт элеңиздер koyot eleŋizder	коюшат эле, коёт эле¹ koyuşat ele, koyot ele¹
	would type 2	negative	койбойт элем koyboyt elem	койбойт элең koyboyt eleŋ	койбойт элеңиз koyboyt eleŋiz	койбойт эле koyboyt ele	койбойт элек koyboyt elek	койбойт элеңер koyboyt eleŋer	койбойт элеңиздер koyboyt eleŋizder	коюшпайт эле, койбойт эле¹ koyuşpayt ele, koyboyt ele¹
	counterfactual	positive	коймокмун koymokmun	коймоксуң koymoksuŋ	коймоксуз koymoksuz	коймок koymok	коймокпуз koymokpuz	коймоксуңар koymoksuŋar	коймоксуздар koymoksuzdar	коюшмак, коймок¹ koyuşmak, koymok¹
	counterfactual	negative	коймок эмесмин koymok emesmin	коймок эмессиң koymok emessiŋ	коймок эмессиз koymok emessiz	коймок эмес koymok emes	коймок эмеспиз koymok emespiz	коймок эмессиңер koymok emessiŋer	коймок эмессиздер koymok emessizder	коюшмак эмес, коймок эмес¹ koyuşmak emes, koymok emes¹
	if	positive	койсом koysom	койсоң koysoŋ	койсоңуз koysoŋuz	койсо koyso	койсок koysok	койсоңор koysoŋor	койсоңуздар koysoŋuzdar	коюшса, койсо¹ koyuşsa, koyso¹
	if	negative	койбосом koybosom	койбосоң koybosoŋ	койбосоңуз koybosoŋuz	койбосо koyboso	койбосок koybosok	койбосоңор koybosoŋor	койбосоңуздар koybosoŋuzdar	коюшпаса, койбосо¹ koyuşpasa, koyboso¹

¹More colloquial.
²Nonstandard.
³More polite.