төрөө

Kyrgyz

Etymology

From Proto-Turkic *törü-. Cognate to Southern Altai тӧрӧӧр (töröör), etc.

Verb

төрөө • (töröö)

to give birth

Conjugation

Conjugation of *төрөө* (vowel-final)
			singular				plural
infinitive			төрөө töröö
negative infinitive			төрөбөө töröböö
participle	past		төрөгөн törögön
	negative past		төрөбөгөн töröbögön
	future		төрөөр töröör
	negative future		төрөбөс töröbös
	present perfective		төрөп töröp
	present imperfective		төрөй töröy
	negative present		төрөбөй töröböy

			1^st person	2^nd person		3^rd person	1^st person	2^nd person		3^rd person
			1^st person	informal	formal	3^rd person	1^st person	informal	formal	3^rd person
			(мен)	(сен)	(сиз)	(ал)	(биз)	(силер)	(сиздер)	(алар)
past	recent	positive	төрөдүм törödüm	төрөдүң törödüŋ	төрөдүңүз törödüŋüz	төрөдү törödü	төрөдүк törödük	төрөдүңөр törödüŋör	төрөдүңүздөр törödüŋüzdör	төрөштү, төрөдү¹ töröştü, törödü¹
	recent	negative	төрөгөн жокмун, төрөбөдүм² törögön jokmun, töröbödüm²	төрөгөн жоксуң, төрөбөдүң² törögön joksuŋ, töröbödüŋ²	төрөгөн жоксуз, төрөбөдүңүз² törögön joksuz, töröbödüŋüz²	төрөгөн жок, төрөбөдү² törögön jok, töröbödü²	төрөгөн жокпуз, төрөбөдүк² törögön jokpuz, töröbödük²	төрөгөн жоксуңар, төрөбөдүңөр² törögön joksuŋar, töröbödüŋör²	төрөгөн жоксуздар, төрөбөдүңүздөр² törögön joksuzdar, töröbödüŋüzdör²	төрөшкөн жок, төрөгөн жок¹, төрөшпөдү², төрөбөдү^1,2 töröşkön jok, törögön jok¹, töröşpödü², töröbödü^1,2
	remote/general	positive	төрөгөнмүн, төрөгөм¹ törögönmün, törögöm¹	төрөгөнсүң törögönsüŋ	төрөгөнсүз törögönsüz	төрөгөн törögön	төрөгөнбүз törögönbüz	төрөгөнсүңөр törögönsüŋör	төрөгөнсүздөр törögönsüzdör	төрөшкөн, төрөгөн¹ töröşkön, törögön¹
	remote/general	negative	төрөгөн эмесмин törögön emesmin	төрөгөн эмессиң törögön emessiŋ	төрөгөн эмессиз törögön emessiz	төрөгөн эмес törögön emes	төрөгөн эмеспиз törögön emespiz	төрөгөн эмессиңер törögön emessiŋer	төрөгөн эмессиздер törögön emessizder	төрөшкөн эмес, төрөгөн эмес¹ töröşkön emes, törögön emes¹
	distant remote/general	positive	төрөгөн элем törögön elem	төрөгөн элең törögön eleŋ	төрөгөн элеңиз törögön eleŋiz	төрөгөн эле törögön ele	төрөгөн элек törögön elek	төрөгөн элеңер törögön eleŋer	төрөгөн элеңиздер törögön eleŋizder	төрөшкөн эле, төрөгөн эле¹ töröşkön ele, törögön ele¹
	distant remote/general	negative	төрөгөн эмес элем törögön emes elem	төрөгөн эмес элең törögön emes eleŋ	төрөгөн эмес элеңиз törögön emes eleŋiz	төрөгөн эмес эле törögön emes ele	төрөгөн эмес элек törögön emes elek	төрөгөн эмес элеңер törögön emes eleŋer	төрөгөн эмес элеңиздер törögön emes eleŋizder	төрөшкөн эмес эле, төрөгөн эмес эле¹ töröşkön emes ele, törögön emes ele¹
	indirect/unwitnessed recent	positive	төрөптүрмүн, төрөпмүн² töröptürmün, töröpmün²	төрөптүрсүң, төрөпсүң² töröptürsüŋ, töröpsüŋ²	төрөптүрсүз, төрөпсүз² töröptürsüz, töröpsüz²	төрөптүр töröptür	төрөптүрбүз, төрөппүз² töröptürbüz, töröppüz²	төрөптүрсүңөр, төрөпсүңөр² töröptürsüŋör, töröpsüŋör²	төрөптүрсүздөр, төрөпсүздөр² töröptürsüzdör, töröpsüzdör²	төрөшүптүр, төрөптүр¹ töröşüptür, töröptür¹
	indirect/unwitnessed recent	negative	төрөбөптүрмүн, төрөбөпмүн töröböptürmün, töröböpmün	төрөбөптүрсүң, төрөбөпсүң töröböptürsüŋ, töröböpsüŋ	төрөбөптүрсүз, төрөбөпсүз töröböptürsüz, töröböpsüz	төрөбөптүр töröböptür	төрөбөптүрбүз, төрөбөппүз töröböptürbüz, töröböppüz	төрөбөптүрсүңөр, төрөбөпсүңөр töröböptürsüŋör, töröböpsüŋör	төрөбөптүрсүздөр, төрөбөпсүздөр töröböptürsüzdör, töröböpsüzdör	төрөшпөптүр, төрөбөптүр¹ töröşpöptür, töröböptür¹
	habitual	positive	төрөчүмүн töröcümün	төрөчүсүң töröcüsüŋ	төрөчүсүз töröcüsüz	төрөчү töröcü	төрөчүбүз töröcübüz	төрөчүсүңөр töröcüsüŋör	төрөчүсүздөр töröcüsüzdör	төрөшчү, төрөчү¹ töröşcü, töröcü¹
	habitual	negative	төрөчү эмесмин töröcü emesmin	төрөчү эмессиң töröcü emessiŋ	төрөчү эмессиз töröcü emessiz	төрөчү эмес töröcü emes	төрөчү эмеспиз töröcü emespiz	төрөчү эмессиңер töröcü emessiŋer	төрөчү эмессиздер töröcü emessizder	төрөшчү эмес, төрөчү эмес¹ töröşcü emes, töröcü emes¹
	remote habitual	positive	төрөчү элем töröcü elem	төрөчү элең töröcü eleŋ	төрөчү элеңиз töröcü eleŋiz	төрөчү эле töröcü ele	төрөчү элек töröcü elek	төрөчү элеңер töröcü eleŋer	төрөчү элеңиздер töröcü eleŋizder	төрөшчү эле, төрөчү эле¹ töröşcü ele, töröcü ele¹
	remote habitual	negative	төрөчү эле эмесмин töröcü ele emesmin	төрөчү эле эмессиң töröcü ele emessiŋ	төрөчү эле эмессиз töröcü ele emessiz	төрөчү эле эмес töröcü ele emes	төрөчү эле эмеспиз töröcü ele emespiz	төрөчү эле эмессиңер töröcü ele emessiŋer	төрөчү эле эмессиздер töröcü ele emessizder	төрөшчү эле эмес, төрөчү эле эмес¹ töröşcü ele emes, töröcü ele emes¹
	past unaccomplished		төрөй элекмин töröy elekmin	төрөй элексиң töröy eleksiŋ	төрөй элексиз töröy eleksiz	төрөй элек töröy elek	төрөй элекпиз töröy elekpiz	төрөй элексиңер töröy eleksiŋer	төрөй элексиздер töröy eleksizder	төрөшө элек, төрөй элек¹ töröşö elek, töröy elek¹
non-past	aorist	positive	төрөймүн, төрөйм¹ töröymün, töröym¹	төрөйсүң töröysüŋ	төрөйсүз töröysüz	төрөйт töröyt	төрөйбүз töröybüz	төрөйсүңөр töröysüŋör	төрөйсүздөр töröysüzdör	төрөшөт, төрөйт¹ töröşöt, töröyt¹
	aorist	negative	төрөбөймүн, төрөбөйм¹ töröböymün, töröböym¹	төрөбөйсүң töröböysüŋ	төрөбөйсүз töröböysüz	төрөбөйт töröböyt	төрөбөйбүз töröböybüz	төрөбөйсүңөр töröböysüŋör	төрөбөйсүздөр töröböysüzdör	төрөшпөйт, төрөбөйт¹ töröşpöyt, töröböyt¹
	future uncertain	positive	төрөөрмүн töröörmün	төрөөрсүң töröörsüŋ	төрөөрсүз töröörsüz	төрөөр töröör	төрөөрбүз töröörbüz	төрөөрсүңөр töröörsüŋör	төрөөрсүздөр töröörsüzdör	төрөшөр, төрөөр¹ töröşör, töröör¹
	future uncertain	negative	төрөбөсмүн töröbösmün	төрөбөссүң töröbössüŋ	төрөбөссүз töröbössüz	төрөбөс töröbös	төрөбөспүз töröböspüz	төрөбөссүңөр töröbössüŋör	төрөбөссүздөр töröbössüzdör	төрөшпөс, төрөбөс¹ töröşpös, töröbös¹
imperative/hortative		positive	төрөйүн töröyün	төрө, төрөгүн³ törö, törögün³	төрөңүз töröŋüz	төрөсүн törösün	төрөйлү, төрөйлүк töröylü, töröylük	төрөгүлө törögülö	төрөңүздөр töröŋüzdör	төрөшсүн, төрөсүн¹ töröşsün, törösün¹
imperative/hortative		negative	төрөбөйүн töröböyün	төрөбө, төрөбөгүн³ töröbö, töröbögün³	төрөбөңүз töröböŋüz	төрөбөсүн töröbösün	төрөбөйлү, төрөбөйлүк töröböylü, töröböylük	төрөбөгүлө töröbögülö	төрөбөңүздөр töröböŋüzdör	төрөшпөсүн, төрөбөсүн¹ töröşpösün, töröbösün¹
conditional	would type 1	positive	төрөөр элем töröör elem	төрөөр элең töröör eleŋ	төрөөр элеңиз töröör eleŋiz	төрөөр эле töröör ele	төрөөр элек töröör elek	төрөөр элеңер töröör eleŋer	төрөөр элеңиздер töröör eleŋizder	төрөшөр эле, төрөөр эле¹ töröşör ele, töröör ele¹
	would type 1	negative	төрөбөс элем töröbös elem	төрөбөс элең töröbös eleŋ	төрөбөс элеңиз töröbös eleŋiz	төрөбөс эле töröbös ele	төрөбөс элек töröbös elek	төрөбөс элеңер töröbös eleŋer	төрөбөс элеңиздер töröbös eleŋizder	төрөшпөс эле, төрөбөс эле¹ töröşpös ele, töröbös ele¹
	would type 2	positive	төрөйт элем töröyt elem	төрөйт элең töröyt eleŋ	төрөйт элеңиз töröyt eleŋiz	төрөйт эле töröyt ele	төрөйт элек töröyt elek	төрөйт элеңер töröyt eleŋer	төрөйт элеңиздер töröyt eleŋizder	төрөшөт эле, төрөйт эле¹ töröşöt ele, töröyt ele¹
	would type 2	negative	төрөбөйт элем töröböyt elem	төрөбөйт элең töröböyt eleŋ	төрөбөйт элеңиз töröböyt eleŋiz	төрөбөйт эле töröböyt ele	төрөбөйт элек töröböyt elek	төрөбөйт элеңер töröböyt eleŋer	төрөбөйт элеңиздер töröböyt eleŋizder	төрөшпөйт эле, төрөбөйт эле¹ töröşpöyt ele, töröböyt ele¹
	counterfactual	positive	төрөмөкмүн törömökmün	төрөмөксүң törömöksüŋ	төрөмөксүз törömöksüz	төрөмөк törömök	төрөмөкпүз törömökpüz	төрөмөксүңөр törömöksüŋör	төрөмөксүздөр törömöksüzdör	төрөшмөк, төрөмөк¹ töröşmök, törömök¹
	counterfactual	negative	төрөмөк эмесмин törömök emesmin	төрөмөк эмессиң törömök emessiŋ	төрөмөк эмессиз törömök emessiz	төрөмөк эмес törömök emes	төрөмөк эмеспиз törömök emespiz	төрөмөк эмессиңер törömök emessiŋer	төрөмөк эмессиздер törömök emessizder	төрөшмөк эмес, төрөмөк эмес¹ töröşmök emes, törömök emes¹
	if	positive	төрөсөм törösöm	төрөсөң törösöŋ	төрөсөңүз törösöŋüz	төрөсө törösö	төрөсөк törösök	төрөсөңөр törösöŋör	төрөсөңүздөр törösöŋüzdör	төрөшсө, төрөсө¹ töröşsö, törösö¹
	if	negative	төрөбөсөм töröbösöm	төрөбөсөң töröbösöŋ	төрөбөсөңүз töröbösöŋüz	төрөбөсө töröbösö	төрөбөсөк töröbösök	төрөбөсөңөр töröbösöŋör	төрөбөсөңүздөр töröbösöŋüzdör	төрөшпөсө, төрөбөсө¹ töröşpösö, töröbösö¹

¹More colloquial.
²Nonstandard.
³More polite.

References

Yudakhin, K. K. (2019) “төрөө”, in Кыргызча-орусча сөздүк [Kyrgyz-Russian Dictionary]‎^[1] (in Kyrgyz), Bishkek, →ISBN, page 851

Yakut

Etymology

From Proto-Turkic *törü-. Compare Turkish türemek (“to increase, to multiply”), Kyrgyz төрөлүү (törölüü, “to be born”), etc.

Verb

төрөө • (töröö)

(transitive) to give birth
Synonyms: оҕолон (oğolon), олор (olor), үөскэт (üösket)
(intransitive) to be born

Descendants

төрөөбүт (törööbüt, “born”)
- төрөөбүт күн (törööbüt kün, “birthday”)
төрөтүү (törötüü, “birth”)
төрөөһүн (törööhün, “birth”)
төрөөччү (törööccü, “woman in labor”)
төрүт (törüt, “origin”)