արձակ

Armenian

Etymology

From Old Armenian արձակ (arjak).

Pronunciation

  • (Eastern Armenian) IPA(key): /ɑɾˈt͡sʰɑk/, [ɑɾt͡sʰɑ́k]
  • (Western Armenian) IPA(key): /ɑɾˈt͡sɑɡ/, [ɑɾt͡sʰɑ́ɡ]
  • Audio (Eastern Armenian):(file)

Adjective

արձակ • (arjak) (superlative ամենաարձակ)

  1. free, loose, untied
    արձակ ձեռքերarjak jeṙkʻerfree hands
  2. vast, spacious
  3. prosaic (pertaining to or having the characteristics of prose)

Declension

nominalized, i-type (Eastern Armenian)
singular plural
nominative արձակ (arjak) արձակներ (arjakner)
dative արձակի (arjaki) արձակների (arjakneri)
ablative արձակից (arjakicʻ) արձակներից (arjaknericʻ)
instrumental արձակով (arjakov) արձակներով (arjaknerov)
locative արձակում (arjakum) արձակներում (arjaknerum)
definite forms
nominative արձակը / արձակն (arjakə / arjakn) արձակները / արձակներն (arjaknerə / arjaknern)
dative արձակին (arjakin) արձակներին (arjaknerin)
1st person possessive forms (my)
nominative արձակս (arjaks) արձակներս (arjakners)
dative արձակիս (arjakis) արձակներիս (arjakneris)
ablative արձակիցս (arjakicʻs) արձակներիցս (arjaknericʻs)
instrumental արձակովս (arjakovs) արձակներովս (arjaknerovs)
locative արձակումս (arjakums) արձակներումս (arjaknerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative արձակդ (arjakd) արձակներդ (arjaknerd)
dative արձակիդ (arjakid) արձակներիդ (arjaknerid)
ablative արձակիցդ (arjakicʻd) արձակներիցդ (arjaknericʻd)
instrumental արձակովդ (arjakovd) արձակներովդ (arjaknerovd)
locative արձակումդ (arjakumd) արձակներումդ (arjaknerumd)

Noun

արձակ • (arjak)

  1. prose
    Coordinate term: բանաստեղծություն (banasteġcutʻyun)

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative արձակ (arjak) արձակներ (arjakner)
dative արձակի (arjaki) արձակների (arjakneri)
ablative արձակից (arjakicʻ) արձակներից (arjaknericʻ)
instrumental արձակով (arjakov) արձակներով (arjaknerov)
locative արձակում (arjakum) արձակներում (arjaknerum)
definite forms
nominative արձակը / արձակն (arjakə / arjakn) արձակները / արձակներն (arjaknerə / arjaknern)
dative արձակին (arjakin) արձակներին (arjaknerin)
1st person possessive forms (my)
nominative արձակս (arjaks) արձակներս (arjakners)
dative արձակիս (arjakis) արձակներիս (arjakneris)
ablative արձակիցս (arjakicʻs) արձակներիցս (arjaknericʻs)
instrumental արձակովս (arjakovs) արձակներովս (arjaknerovs)
locative արձակումս (arjakums) արձակներումս (arjaknerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative արձակդ (arjakd) արձակներդ (arjaknerd)
dative արձակիդ (arjakid) արձակներիդ (arjaknerid)
ablative արձակիցդ (arjakicʻd) արձակներիցդ (arjaknericʻd)
instrumental արձակովդ (arjakovd) արձակներովդ (arjaknerovd)
locative արձակումդ (arjakumd) արձակներումդ (arjaknerumd)

Derived terms

  • արձակագիր (arjakagir, prose writer)

Old Armenian

Etymology

An Iranian borrowing. Compare Manichaean Parthian 𐫍𐫏𐫡𐫉- (hyrz- /⁠hirz-⁠/, to let, leave, abandon; remit (of sins), establish, appoint), Avestan 𐬵𐬀𐬭𐬆𐬰𐬀𐬌𐬙𐬌 (harəzaiti, to dismiss, to let go), Persian هلیدن (helidan, to dismiss, to abandon; to let go), هشتن (heštan, to leave, abandon), Sanskrit सृजति (sṛjati, discharge, emit), all ultimately from Proto-Indo-European *selǵ-. The -զ- (-z-) in the derived term համարզակիմ (hamarzakim) has an etymological value.

Adjective

արձակ • (arjak)

  1. free, loose, untied
    արձակ արձակarjak arjakfreely
  2. bold; unbridled, licentious, rash, dissolute, debauched
    արձակ համարձակarjak hamarjakboldly, frankly
  3. open, unsealed (e.g. letter)
  4. (post-Classical) vast, spacious
  5. (post-Classical, of language) prosaic
    արձակ բանarjak banprose
  6. (post-Classical, of a day) ferial

Declension

i-a-type
singular plural
nominative արձակ (arjak) արձակք (arjakkʻ)
genitive արձակի (arjaki) արձակաց (arjakacʻ)
dative արձակի (arjaki) արձակաց (arjakacʻ)
accusative արձակ (arjak) արձակս (arjaks)
ablative արձակէ (arjakē) արձակաց (arjakacʻ)
instrumental արձակաւ (arjakaw) արձակաւք = արձակօք (arjakawkʻ = arjakōkʻ)
locative արձակի (arjaki) արձակս (arjaks)

Derived terms

  • ախոյանայարձակ (axoyanayarjak)
  • ախոյեանայարձակ (axoyeanayarjak)
  • ամենընդարձակ (amenəndarjak)
  • անարձակ (anarjak)
  • անարձակելի (anarjakeli)
  • անհամարձակ (anhamarjak)
  • անհամարձակելի (anhamarjakeli)
  • անհամարձակութիւն (anhamarjakutʻiwn)
  • աշխարհարձակ (ašxarharjak)
  • աչարձակ (ačʻarjak)
  • աչարձակութիւն (ačʻarjakutʻiwn)
  • ապաշխարողարձակէք (apašxarołarjakēkʻ)
  • ասպատակայարձակ (aspatakayarjak)
  • արձակաբար (arjakabar)
  • արձակահեր (arjakaher)
  • արձակահիմն (arjakahimn)
  • արձականամ (arjakanam)
  • արձականիստ (arjakanist)
  • արձականոց (arjakanocʻ)
  • արձականք (arjakankʻ)
  • արձակապաշտօն (arjakapaštōn)
  • արձակապէս (arjakapēs)
  • արձակասուն (arjakasun)
  • արձակավայրք (arjakavayrkʻ)
  • արձակարան (arjakaran)
  • արձակաքաղաք (arjakakʻałakʻ)
  • արձակեմ (arjakem)
  • արձակերասան (arjakerasan)
  • արձակերասանակ (arjakerasanak)
  • արձակեցուցանեմ (arjakecʻucʻanem)
  • արձակիմ (arjakim)
  • արձակիչ (arjakičʻ)
  • արձակութիւն (arjakutʻiwn)
  • արձակում (arjakum)
  • արձակումն (arjakumn)
  • արձակուրդ (arjakurd)
  • բազկարձակ (bazkarjak)
  • բացարձակ (bacʻarjak)
  • բացարձակական (bacʻarjakakan)
  • բացարձակեմ (bacʻarjakem)
  • բացարձակութիւն (bacʻarjakutʻiwn)
  • բուսարձակ (busarjak)
  • բուսարձակութիւն (busarjakutʻiwn)
  • գերայարձակեալ (gerayarjakeal)
  • գերընդարձակ (gerəndarjak)
  • գիսարձակ (gisarjak)
  • դժուարարձակ (džuararjak)
  • երամակարձակ (eramakarjak)
  • երեքարձէն (erekʻarjēn)
  • ընդարձակ (əndarjak)
  • ընդարձակաբան (əndarjakaban)
  • ընդարձակաբար (əndarjakabar)
  • ընդարձակագնաց (əndarjakagnacʻ)
  • ընդարձակագոյն (əndarjakagoyn)
  • ընդարձակաձեռն (əndarjakajeṙn)
  • ընդարձակամիտ (əndarjakamit)
  • ընդարձակամտութիւն (əndarjakamtutʻiwn)
  • ընդարձակայարկ (əndarjakayark)
  • ընդարձակապէս (əndarjakapēs)
  • ընդարձակասուն (əndarjakasun)
  • ընդարձակասրահ (əndarjakasrah)
  • ընդարձակատար (əndarjakatar)
  • ընդարձակատարր (əndarjakatarr)
  • ընդարձակեմ (əndarjakem)
  • ընդարձակերասանակ (əndarjakerasanak)
  • ընդարձակեցուցանեմ (əndarjakecʻucʻanem)
  • ընդարձակիչ (əndarjakičʻ)
  • ընդարձակութիւն (əndarjakutʻiwn)
  • ընդարձակումն (əndarjakumn)
  • ինքնարձակեցիկ (inkʻnarjakecʻik)
  • իրահամարձակ (irahamarjak)
  • լծարձակ (lcarjak)
  • լծարձակութիւն (lcarjakutʻiwn)
  • լուսարձակ (lusarjak)
  • խառնարձակ (xaṙnarjak)
  • ծայրարձակ (cayrarjak)
  • ծայրարձակեալ (cayrarjakeal)
  • ծայրարձակութիւն (cayrarjakutʻiwn)
  • ծլարձակութիւն (clarjakutʻiwn)
  • համարզակիմ (hamarzakim)
  • համարձակ (hamarjak)
  • համարձակաբար (hamarjakabar)
  • համարձակաբարբառ (hamarjakabarbaṙ)
  • համարձակաբերան (hamarjakaberan)
  • համարձակագոյն (hamarjakagoyn)
  • համարձակադէմ (hamarjakadēm)
  • համարձակախօս (hamarjakaxōs)
  • համարձակական (hamarjakakan)
  • համարձակահայեաց (hamarjakahayeacʻ)
  • համարձակաձայն (hamarjakajayn)
  • համարձակամարտ (hamarjakamart)
  • համարձակապէս (hamarjakapēs)
  • համարձակատես (hamarjakates)
  • համարձակափայլ (hamarjakapʻayl)
  • համարձակելի (hamarjakeli)
  • համարձակեմ (hamarjakem)
  • համարձակեցուցանեմ (hamarjakecʻucʻanem)
  • համարձակիմ (hamarjakim)
  • համարձակիչ (hamarjakičʻ)
  • համարձակութիւն (hamarjakutʻiwn)
  • հեռարձակ (heṙarjak)
  • հերարձակ (herarjak)
  • ձայնարձակ (jaynarjak)
  • ձայնարձակութիւն (jaynarjakutʻiwn)
  • ձեռնարձակութիւն (jeṙnarjakutʻiwn)
  • ձիարձակ (jiarjak)
  • ձիարձակարան (jiarjakaran)
  • ճառագայթարձակ (čaṙagaytʻarjak)
  • միզարձակ (mizarjak)
  • մօրուարձակք (mōruarjakkʻ)
  • յարձակեմ (yarjakem)
  • յարձակեցուցանեմ (yarjakecʻucʻanem)
  • յարձակեցուցիչ (yarjakecʻucʻičʻ)
  • յարձակիմ (yarjakim)
  • յարձակումն (yarjakumn)
  • յեղադարձական (yeładarjakan)
  • նախայարձակ (naxayarjak)
  • ոստայարձակ (ostayarjak)
  • սանձարձակ (sanjarjak)
  • սրայարձակ (srayarjak)
  • վերամբարձական (verambarjakan)
  • վերարձակութիւն (verarjakutʻiwn)
  • քաջահամարձակ (kʻaǰahamarjak)

Descendants

  • Armenian: արձակ (arjak)

References

  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “արձակ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 75ab
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “արձակ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “արձակ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, pages 324–325