կարմիր

Armenian

Etymology

Inherited from Old Armenian կարմիր (karmir).

Pronunciation

  • (Eastern Armenian) IPA(key): /kɑɾˈmiɾ/, [kɑɾmíɾ]
  • (Western Armenian) IPA(key): /ɡɑɾˈmiɾ/, [ɡɑɾmíɾ]
  • Audio (Eastern Armenian):(file)

Adjective

կարմիր • (karmir) (superlative ամենակարմիր)

  1. red

Declension

nominalized, i-type (Eastern Armenian)
singular plural
nominative կարմիր (karmir) կարմիրներ (karmirner)
dative կարմիրի (karmiri) կարմիրների (karmirneri)
ablative կարմիրից (karmiricʻ) կարմիրներից (karmirnericʻ)
instrumental կարմիրով (karmirov) կարմիրներով (karmirnerov)
locative կարմիրում (karmirum) կարմիրներում (karmirnerum)
definite forms
nominative կարմիրը / կարմիրն (karmirə / karmirn) կարմիրները / կարմիրներն (karmirnerə / karmirnern)
dative կարմիրին (karmirin) կարմիրներին (karmirnerin)
1st person possessive forms (my)
nominative կարմիրս (karmirs) կարմիրներս (karmirners)
dative կարմիրիս (karmiris) կարմիրներիս (karmirneris)
ablative կարմիրիցս (karmiricʻs) կարմիրներիցս (karmirnericʻs)
instrumental կարմիրովս (karmirovs) կարմիրներովս (karmirnerovs)
locative կարմիրումս (karmirums) կարմիրներումս (karmirnerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative կարմիրդ (karmird) կարմիրներդ (karmirnerd)
dative կարմիրիդ (karmirid) կարմիրներիդ (karmirnerid)
ablative կարմիրիցդ (karmiricʻd) կարմիրներիցդ (karmirnericʻd)
instrumental կարմիրովդ (karmirovd) կարմիրներովդ (karmirnerovd)
locative կարմիրումդ (karmirumd) կարմիրներումդ (karmirnerumd)

Noun

կարմիր • (karmir)

  1. red
    կարմիր:  

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative կարմիր (karmir) կարմիրներ (karmirner)
dative կարմիրի (karmiri) կարմիրների (karmirneri)
ablative կարմիրից (karmiricʻ) կարմիրներից (karmirnericʻ)
instrumental կարմիրով (karmirov) կարմիրներով (karmirnerov)
locative կարմիրում (karmirum) կարմիրներում (karmirnerum)
definite forms
nominative կարմիրը / կարմիրն (karmirə / karmirn) կարմիրները / կարմիրներն (karmirnerə / karmirnern)
dative կարմիրին (karmirin) կարմիրներին (karmirnerin)
1st person possessive forms (my)
nominative կարմիրս (karmirs) կարմիրներս (karmirners)
dative կարմիրիս (karmiris) կարմիրներիս (karmirneris)
ablative կարմիրիցս (karmiricʻs) կարմիրներիցս (karmirnericʻs)
instrumental կարմիրովս (karmirovs) կարմիրներովս (karmirnerovs)
locative կարմիրումս (karmirums) կարմիրներումս (karmirnerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative կարմիրդ (karmird) կարմիրներդ (karmirnerd)
dative կարմիրիդ (karmirid) կարմիրներիդ (karmirnerid)
ablative կարմիրիցդ (karmiricʻd) կարմիրներիցդ (karmirnericʻd)
instrumental կարմիրովդ (karmirovd) կարմիրներովդ (karmirnerovd)
locative կարմիրումդ (karmirumd) կարմիրներումդ (karmirnerumd)
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative կարմիր (karmir) կարմիրներ (karmirner)
dative կարմրի (karmri) կարմիրների (karmirneri)
ablative կարմրից (karmricʻ) կարմիրներից (karmirnericʻ)
instrumental կարմրով (karmrov) կարմիրներով (karmirnerov)
locative կարմրում (karmrum) կարմիրներում (karmirnerum)
definite forms
nominative կարմիրը / կարմիրն (karmirə / karmirn) կարմիրները / կարմիրներն (karmirnerə / karmirnern)
dative կարմրին (karmrin) կարմիրներին (karmirnerin)
1st person possessive forms (my)
nominative կարմիրս (karmirs) կարմիրներս (karmirners)
dative կարմրիս (karmris) կարմիրներիս (karmirneris)
ablative կարմրիցս (karmricʻs) կարմիրներիցս (karmirnericʻs)
instrumental կարմրովս (karmrovs) կարմիրներովս (karmirnerovs)
locative կարմրումս (karmrums) կարմիրներումս (karmirnerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative կարմիրդ (karmird) կարմիրներդ (karmirnerd)
dative կարմրիդ (karmrid) կարմիրներիդ (karmirnerid)
ablative կարմրիցդ (karmricʻd) կարմիրներիցդ (karmirnericʻd)
instrumental կարմրովդ (karmrovd) կարմիրներովդ (karmirnerovd)
locative կարմրումդ (karmrumd) կարմիրներումդ (karmirnerumd)

Derived terms

See also

Colors in Armenian · գույներ (guyner) (layout · text)
     սպիտակ (spitak)      մոխրագույն (moxraguyn)      սև (sew)
             կարմիր (karmir)              նարնջագույն (narnǰaguyn); շագանակագույն (šaganakaguyn)              դեղին (deġin)
                          կանաչ (kanačʻ)             
                          երկնագույն (erknaguyn)              կապույտ (kapuyt)
             մանուշակագույն (manušakaguyn)              մանուշակագույն (manušakaguyn)              վարդագույն (vardaguyn)

Old Armenian

Etymology

An Iranian borrowing. Compare Middle Persian [Book Pahlavi needed] (klmyr /⁠karmīr⁠/, red, crimson), Sogdian [script needed] (krmʾyr /⁠karmīr, kərmīr⁠/, red), Sanskrit किर्मीर (kirmīra, a variegated color) and Hebrew כרמיל (karmīl, crimson, carmine), an Iranian borrowing. Ultimately from Proto-Indo-Iranian *kŕ̥miš (worm). Compare որդան կարմիր (ordan karmir).

Adjective

կարմիր • (karmir)

  1. red

Declension

o-type
singular plural
nominative կարմիր (karmir) կարմիրք (karmirkʻ)
genitive կարմրոյ (karmroy) կարմրոց (karmrocʻ)
dative կարմրոյ (karmroy) կարմրոց (karmrocʻ)
accusative կարմիր (karmir) կարմիրս (karmirs)
ablative կարմրոյ (karmroy) կարմրոց (karmrocʻ)
instrumental կարմրով (karmrov) կարմրովք (karmrovkʻ)
locative կարմիր (karmir) կարմիրս (karmirs)
i-a-type
singular plural
nominative կարմիր (karmir) կարմիրք (karmirkʻ)
genitive կարմրի (karmri) կարմրաց (karmracʻ)
dative կարմրի (karmri) կարմրաց (karmracʻ)
accusative կարմիր (karmir) կարմիրս (karmirs)
ablative կարմրէ (karmrē) կարմրաց (karmracʻ)
instrumental կարմրաւ (karmraw) կարմրաւք = կարմրօք (karmrawkʻ = karmrōkʻ)
locative կարմրի (karmri) կարմիրս (karmirs)

post-classical

Noun

կարմիր • (karmir)

  1. red
    կարմիր:  
  2. red-coloured object
  3. carmine
  4. gold coin

Declension

o-type
singular plural
nominative կարմիր (karmir) կարմիրք (karmirkʻ)
genitive կարմրոյ (karmroy) կարմրոց (karmrocʻ)
dative կարմրոյ (karmroy) կարմրոց (karmrocʻ)
accusative կարմիր (karmir) կարմիրս (karmirs)
ablative կարմրոյ (karmroy) կարմրոց (karmrocʻ)
instrumental կարմրով (karmrov) կարմրովք (karmrovkʻ)
locative կարմիր (karmir) կարմիրս (karmirs)
i-a-type
singular plural
nominative կարմիր (karmir) կարմիրք (karmirkʻ)
genitive կարմրի (karmri) կարմրաց (karmracʻ)
dative կարմրի (karmri) կարմրաց (karmracʻ)
accusative կարմիր (karmir) կարմիրս (karmirs)
ablative կարմրէ (karmrē) կարմրաց (karmracʻ)
instrumental կարմրաւ (karmraw) կարմրաւք = կարմրօք (karmrawkʻ = karmrōkʻ)
locative կարմրի (karmri) կարմիրս (karmirs)

post-classical

Derived terms

  • ծայրակարմիր (cayrakarmir)
  • կարմրագիր (karmragir)
  • կարմրագոյն (karmragoyn)
  • կարմրագունակ (karmragunak)
  • կարմրագունիմ (karmragunim)
  • կարմրադեղ (karmradeł)
  • կարմրադեղձ (karmradełj)
  • կարմրազարդ (karmrazard)
  • կարմրազգեաց (karmrazgeacʻ)
  • կարմրազգեստ (karmrazgest)
  • կարմրազգեստեալ (karmrazgesteal)
  • կարմրալար (karmralar)
  • կարմրախայտ (karmraxayt)
  • կարմրախնձոր (karmraxnjor)
  • կարմրակերպ (karmrakerp)
  • կարմրակերտ (karmrakert)
  • կարմրակտուց (karmraktucʻ)
  • կարմրահատ (karmrahat)
  • կարմրահեղձ (karmrahełj)
  • կարմրաձորձ (karmrajorj)
  • կարմրայատակ (karmrayatak)
  • կարմրայարմար (karmrayarmar)
  • կարմրայեղց (karmrayełcʻ)
  • կարմրայտ (karmrayt)
  • կարմրանամ (karmranam)
  • կարմրաներկ (karmranerk)
  • կարմրանման (karmranman)
  • կարմրավար (karmravar)
  • կարմրավարդ (karmravard)
  • կարմրատանձ (karmratanj)
  • կարմրատեսիլ (karmratesil)
  • կարմրացուցանեմ (karmracʻucʻanem)
  • կարմրափայլ (karmrapʻayl)
  • կարմրաքար (karmrakʻar)
  • կարմրերանգ (karmrerang)
  • կարմրերփեան (karmrerpʻean)
  • կարմրերփին (karmrerpʻin)
  • կարմրիմ (karmrim)
  • կարմրորակ (karmrorak)
  • կարմրութիւն (karmrutʻiwn)
  • շիկակարմիր (šikakarmir)
  • որդան կարմիր (ordan karmir)

Descendants

  • Armenian: կարմիր (karmir)

References

  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “կարմիր”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “կարմիր”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “կարմիր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press