تبر

Arabic

Etymology 1

Borrowed from Aramaic תְּבְרָא / ܬܷܒܪܐ (təḇrā, fragment), absolute state תְּבַר / ܬܒܱܪ (tḇar), from תְּבַר / ܬܒܱܪ (tḇar, to break, to fract), the Aramaic equivalent to Arabic ثَبَرَ (ṯabara, to destroy).

Noun

تِبْر • (tibrm (collective, singulative تِبْرَة f (tibra))

  1. pure, unalloyed ore of gold or silver
    • 7th century CE, Sunan Abī Dāwud, 23:24:
      الذَّهَبُ بِٱلذَّهَبِ تِبْرُهَا وَعَيْنُهَا وَٱلْفِضَّةُ بِٱلْفِضَّةِ تِبْرُهَا وَعَيْنُهَا وَٱلْبُرُّ بِٱلْبُرِّ مُدْيٌ بِمُدْيٍ وَٱلشَّعِيرُ بِٱلشَّعِيرِ مُدْيٌ بِمُدْيٍ وَٱلتَّمْرُ بِٱلتَّمْرِ مُدْيٌ بِمُدْيٍ وَٱلْمِلْحُ بِٱلْمِلْحِ مُدْيٌ بِمُدْيٍ
      aḏ-ḏahabu bi-ḏ-ḏahabi tibruhā waʕaynuhā wal-fiḍḍatu bi-l-fiḍḍati tibruhā waʕaynuhā wal-burru bi-l-burri mudyun bimudyin waš-šaʕīru bi-š-šaʕīri mudyun bimudyin wat-tamru bi-t-tamri mudyun bimudyin wal-milḥu bi-l-milḥi mudyun bimudyin
      Gold is to be weighed for in gold, raw and coined, silver in silver, raw and coined, wheat in wheat in equal measure, barley in barley in equal measure, dates in dates in equal measure, salt in salt in equal measure.
Declension
Declension of noun تِبْر (tibr)
collective basic collective triptote
indefinite definite construct
informal تِبْر
tibr
التِّبْر
at-tibr
تِبْر
tibr
nominative تِبْرٌ
tibrun
التِّبْرُ
at-tibru
تِبْرُ
tibru
accusative تِبْرًا
tibran
التِّبْرَ
at-tibra
تِبْرَ
tibra
genitive تِبْرٍ
tibrin
التِّبْرِ
at-tibri
تِبْرِ
tibri
singulative singulative triptote in ـَة (-a)
indefinite definite construct
informal تِبْرَة
tibra
التِّبْرَة
at-tibra
تِبْرَة
tibrat
nominative تِبْرَةٌ
tibratun
التِّبْرَةُ
at-tibratu
تِبْرَةُ
tibratu
accusative تِبْرَةً
tibratan
التِّبْرَةَ
at-tibrata
تِبْرَةَ
tibrata
genitive تِبْرَةٍ
tibratin
التِّبْرَةِ
at-tibrati
تِبْرَةِ
tibrati
dual indefinite definite construct
informal تِبْرَتَيْن
tibratayn
التِّبْرَتَيْن
at-tibratayn
تِبْرَتَيْ
tibratay
nominative تِبْرَتَانِ
tibratāni
التِّبْرَتَانِ
at-tibratāni
تِبْرَتَا
tibratā
accusative تِبْرَتَيْنِ
tibratayni
التِّبْرَتَيْنِ
at-tibratayni
تِبْرَتَيْ
tibratay
genitive تِبْرَتَيْنِ
tibratayni
التِّبْرَتَيْنِ
at-tibratayni
تِبْرَتَيْ
tibratay
paucal (3-10) sound feminine paucal
indefinite definite construct
informal تِبْرَات
tibrāt
التِّبْرَات
at-tibrāt
تِبْرَات
tibrāt
nominative تِبْرَاتٌ
tibrātun
التِّبْرَاتُ
at-tibrātu
تِبْرَاتُ
tibrātu
accusative تِبْرَاتٍ
tibrātin
التِّبْرَاتِ
at-tibrāti
تِبْرَاتِ
tibrāti
genitive تِبْرَاتٍ
tibrātin
التِّبْرَاتِ
at-tibrāti
تِبْرَاتِ
tibrāti
Descendants
  • Middle Armenian: թիպր (tʻipr)
  • Ottoman Turkish: تبر (tibr)
    • Turkish: tibr

Etymology 2

Verb

تَبَّرَ • (tabbara) II (non-past يُتَبِّرُ (yutabbiru), verbal noun تَتْبِير (tatbīr))

  1. to destroy; to annihilate
    • 609–632 CE, Qur'an, 25:39:
      وَكُلًّا ضَرَبْنَا لَهُ ٱلْأَمْثَٰلَ وَكُلًّا تَبَّرْنَا تَتْبِيرًا
      wakullan ḍarabnā lahu l-ʔamṯāla wakullan tabbarnā tatbīran
      For each We set forth (various) lessons, and We ultimately destroyed each.
Conjugation
Conjugation of تَبَّرَ (II, sound, full passive, verbal noun تَتْبِير)
verbal noun
الْمَصْدَر
تَتْبِير
tatbīr
active participle
اِسْم الْفَاعِل
مُتَبِّر
mutabbir
passive participle
اِسْم الْمَفْعُول
مُتَبَّر
mutabbar
active voice
الْفِعْل الْمَعْلُوم
singular
الْمُفْرَد
dual
الْمُثَنَّى
plural
الْجَمْع
1st person
الْمُتَكَلِّم
2nd person
الْمُخَاطَب
3rd person
الْغَائِب
2nd person
الْمُخَاطَب
3rd person
الْغَائِب
1st person
الْمُتَكَلِّم
2nd person
الْمُخَاطَب
3rd person
الْغَائِب
past (perfect) indicative
الْمَاضِي
m تَبَّرْتُ
tabbartu
تَبَّرْتَ
tabbarta
تَبَّرَ
tabbara
تَبَّرْتُمَا
tabbartumā
تَبَّرَا
tabbarā
تَبَّرْنَا
tabbarnā
تَبَّرْتُمْ
tabbartum
تَبَّرُوا
tabbarū
f تَبَّرْتِ
tabbarti
تَبَّرَتْ
tabbarat
تَبَّرَتَا
tabbaratā
تَبَّرْتُنَّ
tabbartunna
تَبَّرْنَ
tabbarna
non-past (imperfect) indicative
الْمُضَارِع الْمَرْفُوع
m أُتَبِّرُ
ʔutabbiru
تُتَبِّرُ
tutabbiru
يُتَبِّرُ
yutabbiru
تُتَبِّرَانِ
tutabbirāni
يُتَبِّرَانِ
yutabbirāni
نُتَبِّرُ
nutabbiru
تُتَبِّرُونَ
tutabbirūna
يُتَبِّرُونَ
yutabbirūna
f تُتَبِّرِينَ
tutabbirīna
تُتَبِّرُ
tutabbiru
تُتَبِّرَانِ
tutabbirāni
تُتَبِّرْنَ
tutabbirna
يُتَبِّرْنَ
yutabbirna
subjunctive
الْمُضَارِع الْمَنْصُوب
m أُتَبِّرَ
ʔutabbira
تُتَبِّرَ
tutabbira
يُتَبِّرَ
yutabbira
تُتَبِّرَا
tutabbirā
يُتَبِّرَا
yutabbirā
نُتَبِّرَ
nutabbira
تُتَبِّرُوا
tutabbirū
يُتَبِّرُوا
yutabbirū
f تُتَبِّرِي
tutabbirī
تُتَبِّرَ
tutabbira
تُتَبِّرَا
tutabbirā
تُتَبِّرْنَ
tutabbirna
يُتَبِّرْنَ
yutabbirna
jussive
الْمُضَارِع الْمَجْزُوم
m أُتَبِّرْ
ʔutabbir
تُتَبِّرْ
tutabbir
يُتَبِّرْ
yutabbir
تُتَبِّرَا
tutabbirā
يُتَبِّرَا
yutabbirā
نُتَبِّرْ
nutabbir
تُتَبِّرُوا
tutabbirū
يُتَبِّرُوا
yutabbirū
f تُتَبِّرِي
tutabbirī
تُتَبِّرْ
tutabbir
تُتَبِّرَا
tutabbirā
تُتَبِّرْنَ
tutabbirna
يُتَبِّرْنَ
yutabbirna
imperative
الْأَمْر
m تَبِّرْ
tabbir
تَبِّرَا
tabbirā
تَبِّرُوا
tabbirū
f تَبِّرِي
tabbirī
تَبِّرْنَ
tabbirna
passive voice
الْفِعْل الْمَجْهُول
singular
الْمُفْرَد
dual
الْمُثَنَّى
plural
الْجَمْع
1st person
الْمُتَكَلِّم
2nd person
الْمُخَاطَب
3rd person
الْغَائِب
2nd person
الْمُخَاطَب
3rd person
الْغَائِب
1st person
الْمُتَكَلِّم
2nd person
الْمُخَاطَب
3rd person
الْغَائِب
past (perfect) indicative
الْمَاضِي
m تُبِّرْتُ
tubbirtu
تُبِّرْتَ
tubbirta
تُبِّرَ
tubbira
تُبِّرْتُمَا
tubbirtumā
تُبِّرَا
tubbirā
تُبِّرْنَا
tubbirnā
تُبِّرْتُمْ
tubbirtum
تُبِّرُوا
tubbirū
f تُبِّرْتِ
tubbirti
تُبِّرَتْ
tubbirat
تُبِّرَتَا
tubbiratā
تُبِّرْتُنَّ
tubbirtunna
تُبِّرْنَ
tubbirna
non-past (imperfect) indicative
الْمُضَارِع الْمَرْفُوع
m أُتَبَّرُ
ʔutabbaru
تُتَبَّرُ
tutabbaru
يُتَبَّرُ
yutabbaru
تُتَبَّرَانِ
tutabbarāni
يُتَبَّرَانِ
yutabbarāni
نُتَبَّرُ
nutabbaru
تُتَبَّرُونَ
tutabbarūna
يُتَبَّرُونَ
yutabbarūna
f تُتَبَّرِينَ
tutabbarīna
تُتَبَّرُ
tutabbaru
تُتَبَّرَانِ
tutabbarāni
تُتَبَّرْنَ
tutabbarna
يُتَبَّرْنَ
yutabbarna
subjunctive
الْمُضَارِع الْمَنْصُوب
m أُتَبَّرَ
ʔutabbara
تُتَبَّرَ
tutabbara
يُتَبَّرَ
yutabbara
تُتَبَّرَا
tutabbarā
يُتَبَّرَا
yutabbarā
نُتَبَّرَ
nutabbara
تُتَبَّرُوا
tutabbarū
يُتَبَّرُوا
yutabbarū
f تُتَبَّرِي
tutabbarī
تُتَبَّرَ
tutabbara
تُتَبَّرَا
tutabbarā
تُتَبَّرْنَ
tutabbarna
يُتَبَّرْنَ
yutabbarna
jussive
الْمُضَارِع الْمَجْزُوم
m أُتَبَّرْ
ʔutabbar
تُتَبَّرْ
tutabbar
يُتَبَّرْ
yutabbar
تُتَبَّرَا
tutabbarā
يُتَبَّرَا
yutabbarā
نُتَبَّرْ
nutabbar
تُتَبَّرُوا
tutabbarū
يُتَبَّرُوا
yutabbarū
f تُتَبَّرِي
tutabbarī
تُتَبَّرْ
tutabbar
تُتَبَّرَا
tutabbarā
تُتَبَّرْنَ
tutabbarna
يُتَبَّرْنَ
yutabbarna

Etymology 3

See the etymology of the corresponding lemma form.

Verb

تَبُرْ • (tabur) (form I) /ta.bur/

  1. inflection of بَارَ (bāra):
    1. second-person masculine singular non-past active jussive
    2. third-person feminine singular non-past active jussive

References

  • tbr2”, in The Comprehensive Aramaic Lexicon Project, Cincinnati: Hebrew Union College, 1986–
  • Fraenkel, Siegmund (1880) De vocabulis in antiquis Arabum carminibus et in Corano peregrinis[1] (in Latin), Leiden: E. J. Brill, →DOI, page 25
  • Freytag, Georg (1830) “تبر”, in Lexicon arabico-latinum praesertim ex Djeuharii Firuzabadiique et aliorum Arabum operibus adhibitis Golii quoque et aliorum libris confectum[2] (in Latin), volume 1, Halle: C. A. Schwetschke, page 183
  • Wehr, Hans with Kropfitsch, Lorenz (1985) “تبر”, in Arabisches Wörterbuch für die Schriftsprache der Gegenwart[3] (in German), 5th edition, Wiesbaden: Otto Harrassowitz, published 2011, →ISBN, page 133

Ottoman Turkish

Etymology 1

Borrowed from Persian تبر (tabar, axe, hatchet).

Noun

تبر • (teber)

  1. axe, hatchet, a tool for felling trees or chopping wood
    Synonyms: بالطه (balta), فاس (fas), مكشاح (mikşah)
  2. battle axe, an ancient military weapon in the form of an axe
    Synonyms: بالطه (balta), فاس (fas)
  3. halberd, a weapon consisting of a long pole with an axe-like blade mounted on it
  4. tuberose, any flowering plant in the genus Polianthes
Derived terms
  • تبرخون (teberhun, jujube tree)
  • تبردار (teberdar, halberdier)
  • تبرزن (teberzen, one who cuts or strikes with an axe)
  • تبرزین (teberzin, battle-axe carried at the saddle-bow)
  • تبرك (teberek, kind of small axe)
Descendants
  • Turkish: teber

Further reading

Etymology 2

Borrowed from Arabic تِبْر (tibr, unalloyed ore of gold or silver).

Noun

تبر • (tibr)

  1. pure, unalloyed ore or nuggets of gold or silver
Descendants
  • Turkish: tibr

Further reading

Persian

Alternative forms

Etymology

Compare Iranian borrowings: Old Armenian տապար (tapar), Proto-Slavic *toporъ.

Pronunciation

 

Readings
Classical reading? tabar
Dari reading? tabar
Iranian reading? tabar
Tajik reading? tabar
  • Audio (Iran):(file)

Noun

تبر • (tabar)

  1. hatchet, axe, mattock
    • c. 1180, Anwarī, “Qaṣīda 72”, in دیوان انوری [Dīvān of Anvarī]‎[11]:
      درخت اگر متحرک شدی ز جای به جای
      نه جور اره کشیدی و نه جفای تبر
      diraxt agar mutaharrik šudē zi jāy ba jāy
      na jawr-i arra kašīdē u na jafā-yi tabar
      If trees could move about from place to place,
      They would suffer neither the oppression of the saw nor the torment of the axe.
      (Classical Persian transliteration)

Descendants

  • Georgian: ტაბარი (ṭabari), ტაბარძენი (ṭabarʒeni)
  • Gujarati: તબર (tabar)
  • Khalaj: tavarçuq
  • Ottoman Turkish: تبر (teber)
    • Turkish: teber

References