خاکستر

Chagatai

Etymology

Borrowed from Classical Persian خَاکِسْتَر (xākistar).

Noun

خاکستر (xākistär)

  1. ash
    Synonyms: خاک (xāk), کول (kül)

Derived terms

Further reading

  • Bahawudun, Muhemmettursun, Gheyurani, Ghenizat, Qadir, Isma'il, Ehet, Ablimit (2002) چاغاتاي تىلىنىڭ ئىزاھلىق لۇغىتى [Explanatory Dictionary of the Chagatai Language]‎[1] (in Uyghur), Shinjang Xelq Neshriyati, →ISBN, page 218

Persian

Etymology

Inherited from Middle Persian [Term?].

Pronunciation

 
  • (Dari, formal) IPA(key): [xɑː.kʰɪs.t̪ʰǽɾ]
    • (Kabuli) IPA(key): [xɑː.kʰɪs.t̪ʰǽɾ]
    • (Hazaragi) IPA(key): [xɔː.kʰis.t̪ʰǽɾ]

Readings
Classical reading? xākistar
Dari reading? xākistar
Iranian reading? xâkestar
Tajik reading? xokistar

Noun

خاکستر • (xākistar / xâkestar) (plural خاکسترها (xākistar-hā / xâkestar-hâ), Tajik spelling хокистар)

  1. ash, cinders
    • c. 1260s, Jalāl ad-Dīn Mohammad Rūmī, translated by Reynold A. Nicholson, مثنوی معنوی [Masnavi-ye-Ma'navi], volume I, verse 1609:
      کاملی گر خاک گیرد زر شود، ناقص ار زر برد خاکستر شود.
      kâmel-i gar xâk girad zar šavad, nâqes ar zar bord xâkestar šavad.
      If a perfect man take earth, it becomes gold; if an imperfect one has carried away gold, it becomes ashes.
    • c. 1650, Muḥammad Ṭāhir Ğanī Kašmīrī, translated by Mufti Mudasir Farooqi and Nusrat Bazaz, دیوان [Divān]:
      نفس من شده از سوختگی خاکستر، گر شود آینه روشن ز دم من چه عجب.
      nafas-e man šode az suxtegi xâkestar, gar šavad âyene rowšan ze dam-e man če 'ajab.
      Burning, my soul has turned into ashes. What wonder if my breath polishes the mirror!
    • 1980, پرویز بیگی حبیب‌آبادی, غریبانه [Gharibane]:
      هر سو نظری کردم، هر کو گذری کرد / خاکستر و خون دیدم، ویرانه به ویرانه.
      har su nazari kardam, har ku gozari kardam / xâkestar o xun didam, virâne be virâne.
      Everywhere I looked, every street I passed / I saw ashes and blood, ruin upon ruin.

Derived terms

verbs
  • خاکستر کردن (xākistar kardan / xâkestar kardan, to incinerate)
adjectives
  • خاکستر نشین (xākistar nišīn / xâkestar nešin, impoverished)
  • خاکستری (xākistarī / xâkestari, grey, ashen)

Descendants

  • Chagatai: خاکستر (xākistär)