دربند
Arabic
Etymology
Borrowed from Persian دربند (darband).
Pronunciation
- IPA(key): /dar.band/
Proper noun
دَرْبَنْد • (darband) f
Azerbaijani
Noun
دربند
- Arabic spelling of dərbənd
Proper noun
دربند
- Arabic spelling of Dərbənd
Ottoman Turkish
Alternative forms
- دروند (dervend)
- տէրպէնտ (derbend), տէրվէնտ (dervend) — Armeno-Turkish
Etymology
Borrowed from Classical Persian دربند (darband), from در (dar, “door, gate, passage”) + بند (band, “band, tie, fastening”), literally “bar of a door”.
Noun
دربند • (derbend or derbent or dervent) (definite accusative دربندی (derbendi, dervendi), plural دربندلر (derbendler, derbentler, derventler))
- defile, a narrow passage or way (originally military), one which soldiers could only march through in a single file or line
- Synonym: كچید (geçit)
- (historical) derbend, a fortress or outpost at a remote location, typically a mountain pass, manned by guards or villagers
Usage notes
The pronunciation derbend was the most formal, derbent less formal, and dervent was used in colloquial speech and thence passed to most Balkan languages, according to Georgiev mostly through Greek δερβένι (dervéni) to account for the loss of the final -t in Bulgarian дерве́н (dervén), Macedonian дервен (derven), Serbo-Croatian дѐрвен.
Derived terms
- دربند آغاسی (derbend ağası, “leader of the derbendcis”)
- دربند محافظی (derbend muhafızı, “leader of the derbendcis”)
- دربندجی (derbendci, “guard of a derbend”)
Descendants
- Turkish: derbent (noun) (obsolete)
- → Albanian: derven
- → Greek: δερβένι n (dervéni)
- → English: derbend (noun) (dated)
- → Romanian: dervent
- → Serbo-Croatian: (obsolete)
- Cyrillic script: дѐрбент
- Latin script: dèrbent
Adjective
دربند • (derbend or derbent)
Descendants
- Turkish: derbent (obsolete)
Proper noun
دربند • (derbend or derbent)
- Derbent (a town and districtp, a Konya in Turkey)
- Synonym: تاتلر دربندی (tatlar derbendi) (historical)
- Derbent (a large city in Dagestan, Russia)
Descendants
- Turkish: Derbent
- → English: Derbend, Derbent
- → French: Derbend, Derbent
- → German: Derbend, Derbent
- → Russian: Дербе́нд (Derbénd), Дербе́нт (Derbént)
Further reading
- Barbier de Meynard, Charles (1881) “دربند”, in Dictionnaire turc-français, volume I, Paris: E. Leroux, page 733
- Çağbayır, Yaşar (2007) “derbent”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 1168
- Georgiev, Vladimir I., editor (1971), “дервен”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 1 (А – З), Sofia: Bulgarian Academy of Sciences Pubg. House, →ISBN, page 344
- Hindoglu, Artin (1838) “دربند”, in Hazine-i lûgat ou dictionnaire abrégé turc-français[1], Vienna: F. Beck, page 221b
- Kélékian, Diran (1911) “دربند”, in Dictionnaire turc-français[2] (in French), Constantinople: Mihran, page 567
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1687) “Clisura”, in Complementum thesauri linguarum orientalium, seu onomasticum latino-turcico-arabico-persicum, simul idem index verborum lexici turcico-arabico-persici, quod latinâ, germanicâ, aliarumque linguarum adjectâ nomenclatione nuper in lucem editum[3], Vienna, column 191
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1680) “دربند”, in Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, praecipuas earum opes à Turcis peculiariter usurpatas continens, nimirum Lexicon Turkico-Arabico-Persicum[4], Vienna, column 2047
- Nişanyan, Sevan (2002–) “derbent”, in Nişanyan Sözlük
- Nişanyan, Sevan (2010–) “Derbent”, in Nişanyan Yeradları: Türkiye ve Çevre Ülkeler Yerleşim Birimleri Envanteri [Index Anatolicus: An inventory of place names of Turkey and surrounding countries] (in Turkish)
- Redhouse, James W. (1890) “دربند”, in A Turkish and English Lexicon[5], Constantinople: A. H. Boyajian, page 894
- Sezen, Tahir (2017) “Derbend”, in Osmanlı Yer Adları [Ottoman Place Names][6], 2nd edition, Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, page 210
Persian
Etymology
From در (dar, “door, gate, passage”) + بند (band, “band, tie, fastening”).
Pronunciation
- (Classical Persian) IPA(key): /daɾ.ˈband/
- (Dari, formal) IPA(key): [d̪äɾ.bǽn̪d̪]
- (Iran, formal) IPA(key): [d̪æɹ.bǽn̪d̪̥]
- (Tajik, formal) IPA(key): [d̪äɾ.bǽn̪d̪]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | darband |
| Dari reading? | darband |
| Iranian reading? | darband |
| Tajik reading? | darband |
Noun
| Dari | دربند |
|---|---|
| Iranian Persian | |
| Tajik | дарбанд |
دربند • (darband)
- bar of a door, bolt
- a barrier
- a narrow and difficult pass through mountains, canyon, gorge
- a road dangerous on account of banditti
- an arm of the sea
- a place where there is good wine
- a ferryman
- a captive
Descendants
- → Azerbaijani: dərbənd
- → Ottoman Turkish: دربند (derbend, derbent, dervent) (see there for further descendants)
- → Turkmen: derbent
- → Uzbek: darband
Adjective
| Dari | دربند |
|---|---|
| Iranian Persian | |
| Tajik | дарбанд |
دربند • (darband)
Descendants
- → Ottoman Turkish: دربند (derbend, derbent)
Proper noun
| Dari | دربند |
|---|---|
| Iranian Persian | |
| Tajik | Дарбанд |
دربند • (darband)
Derived terms
- دربندی (darbandi)
Descendants
- → Arabic: دَرْبَنْد (darband)
- → Azerbaijani: Dərbənd
- → English: Darband
- → Ottoman Turkish: دربند (Derbend, Derbent)
- → Uzbek: Darband
Further reading
- Steingass, Francis Joseph (1892) “دربند”, in A Comprehensive Persian–English dictionary, London: Routledge & K. Paul