Persian
Etymology
Proto-Indo-European *ḱek-der. Persian ساختن
From Middle Persian s’htn' (sāxtan, “to build, make”), from Proto-Iranian *cāčáyati (“to prepare, build”).[1] Cognate with Sanskrit शक् (śak, “to be able, capable”); see there for more cognates.
Pronunciation
| Readings
|
| Classical reading?
|
sāxtan
|
| Dari reading?
|
sāxtan
|
| Iranian reading?
|
sâxtan
|
| Tajik reading?
|
soxtan
|
Verb
| Dari
|
ساختن
|
| Iranian Persian
|
| Tajik
|
сохтан
|
ساختن • (sâxtan) (present stem ساز (sâz))[2]
- to make
- to build, to construct
- to create, to produce
- to agree with, to suit
1932, محمد اقبال [Muhammad Iqbāl], “The Martians”, in Arthur J. Arberry, transl., جاویدنامه [Jāvīdnāma, Book of Eternity][1]:جان ما سازد بہر سوزی کہ ہست
وقت او خرم بہر روزی کہ ہست- jān-i mā sāzad bahr-i sōz-ē ki hast
waqt-i ō khurram bahr-i rōz-ē ki hast - Our soul accords with every fire there is,
its time rejoices in every day there is
- to endure, to bear
- to reconcile, to make peace
Conjugation
Conjugation of ساختن (literary Iranian Persian)
| infinitive
|
ساختن (sâxtán)
|
| stem
|
present
|
ساز (sâz)
|
| past
|
ساخت (sâxt)
|
| participle
|
present
|
سازنده (sâzandé)
|
| past
|
ساخته (sâxté)
|
|
|
|
|
singular
|
plural
|
|
|
1st person
|
2nd person
|
3rd person
|
1st person
|
2nd person
|
3rd person
|
| indicative
|
aorist
|
سازم (sâzam)
|
سازی (sâzi)
|
سازد (sâzad)
|
سازیم (sâzim)
|
سازید (sâzid)
|
سازند (sâzand)
|
| present (imperfect)
|
می‌سازم (mí-sâzam)
|
می‌سازی (mí-sâzi)
|
می‌سازد (mí-sâzad)
|
می‌سازیم (mí-sâzim)
|
می‌سازید (mí-sâzid)
|
می‌سازند (mí-sâzand)
|
| present progressive
|
دارم می‌سازم (dấram mí-sâzam)
|
داری می‌سازی (dấri mí-sâzi)
|
دارد می‌سازد (dấrad mí-sâzad)
|
داریم می‌سازیم (dấrim mí-sâzim)
|
دارید می‌سازید (dấrid mí-sâzid)
|
دارند می‌سازند (dấrand mí-sâzand)
|
| present perfect
|
ساخته‌ام (sâxté-am)
|
ساخته‌ای (sâxté-i)
|
ساخته است (sâxté ast)
|
ساخته‌ایم (sâxté-im)
|
ساخته‌اید (sâxté-id)
|
ساخته‌اند (sâxté-and)
|
| past
|
ساختم (sâxtam)
|
ساختی (sâxti)
|
ساخت (sâxt)
|
ساختیم (sâxtim)
|
ساختید (sâxtid)
|
ساختند (sâxtand)
|
| past (imperfect)
|
می‌ساختم (mí-sâxtam)
|
می‌ساختی (mí-sâxti)
|
می‌ساخت (mí-sâxt)
|
می‌ساختیم (mí-sâxtim)
|
می‌ساختید (mí-sâxtid)
|
می‌ساختند (mí-sâxtand)
|
| past progressive
|
داشتم می‌ساختم (dấštam mí-sâxtam)
|
داشتی می‌ساختی (dấšti mí-sâxti)
|
داشت می‌ساخت (dâšt mí-sâxt)
|
داشتیم می‌ساختیم (dấštim mí-sâxtim)
|
داشتید می‌ساختید (dấštid mí-sâxtid)
|
داشتند می‌ساختند (dấštand mí-sâxtand)
|
| pluperfect
|
ساخته بودم (sâxté búdam)
|
ساخته بودی (sâxté búdi)
|
ساخته بود (sâxté bud)
|
ساخته بودیم (sâxté búdim)
|
ساخته بودید (sâxté búdid)
|
ساخته بودند (sâxté búdand)
|
| future
|
خواهم ساخت (xâhám sâxt)
|
خواهی ساخت (xâhí sâxt)
|
خواهد ساخت (xâhád sâxt)
|
خواهیم ساخت (xâhím sâxt)
|
خواهید ساخت (xâhíd sâxt)
|
خواهند ساخت (xâhánd sâxt)
|
| subjunctive
|
present
|
بسازم (bésâzam)
|
بسازی (bésâzi)
|
بسازد (bésâzad)
|
بسازیم (bésâzim)
|
بسازید (bésâzid)
|
بسازند (bésâzand)
|
| past
|
ساخته باشم (sâxté bấšam)
|
ساخته باشی (sâxté bấši)
|
ساخته باشد (sâxté bấšad)
|
ساخته باشیم (sâxté bấšim)
|
ساخته باشید (sâxté bấšid)
|
ساخته باشند (sâxté bấšand)
|
| imperative
|
|
بساز (bésâz)
|
|
|
بسازید (bésâzid)
|
|
Conjugation of ساختن (colloquial Tehrani)
| infinitive
|
ساختن (sâxtán)
|
| stem
|
present
|
ساز (sâz)
|
| past
|
ساخت (sâxt)
|
| participle
|
present
|
سازنده (sâzandé)
|
| past
|
ساخته (sâxté)
|
|
|
|
|
singular
|
plural
|
|
|
1st person
|
2nd person
|
3rd person
|
1st person
|
2nd person
|
3rd person
|
| indicative
|
aorist
|
سازم (sâzam)
|
سازی (sâzi)
|
سازه (sâze)
|
سازیم (sâzim)
|
سازین (sâzin)
|
سازن (sâzan)
|
| present (imperfect)
|
می‌سازم (mí-sâzam)
|
می‌سازی (mí-sâzi)
|
می‌سازه (mí-sâze)
|
می‌سازیم (mí-sâzim)
|
می‌سازین (mí-sâzin)
|
می‌سازن (mí-sâzan)
|
| present progressive
|
دارم می‌سازم (dấram mí-sâzam)
|
داری می‌سازی (dấri mí-sâzi)
|
داره می‌سازه (dấre mí-sâze)
|
داریم می‌سازیم (dấrim mí-sâzim)
|
دارین می‌سازین (dấrin mí-sâzin)
|
دارن می‌سازن (dấran mí-sâzan)
|
| present perfect
|
ساخته‌ام (sâxtám)
|
ساخته‌ای (sâxtí)
|
ساخته (sâxté)
|
ساخته‌ایم (sâxtím)
|
ساخته‌این (sâxtín)
|
ساخته‌ان (sâxtán)
|
| past
|
ساختم (sâxtam)
|
ساختی (sâxti)
|
ساخت (sâxt)
|
ساختیم (sâxtim)
|
ساختین (sâxtin)
|
ساختن (sâxtan)
|
| past (imperfect)
|
می‌ساختم (mí-sâxtam)
|
می‌ساختی (mí-sâxti)
|
می‌ساخت (mí-sâxt)
|
می‌ساختیم (mí-sâxtim)
|
می‌ساختین (mí-sâxtin)
|
می‌ساختن (mí-sâxtan)
|
| past progressive
|
داشتم می‌ساختم (dấštam mí-sâxtam)
|
داشتی می‌ساختی (dấšti mí-sâxti)
|
داشت می‌ساخت (dấšt mí-sâxt)
|
داشتیم می‌ساختیم (dấštim mí-sâxtim)
|
داشتین می‌ساختین (dấštin mí-sâxtin)
|
داشتن می‌ساختن (dấštan mí-sâxtan)
|
| pluperfect
|
ساخته بودم (sâxté búdam)
|
ساخته بودی (sâxté búdi)
|
ساخته بود (sâxté bud)
|
ساخته بودیم (sâxté búdim)
|
ساخته بودین (sâxté búdin)
|
ساخته بودن (sâxté búdan)
|
| subjunctive
|
present
|
بسازم (bésâzam)
|
بسازی (bésâzi)
|
بسازه (bésâze)
|
بسازیم (bésâzim)
|
بسازین (bésâzin)
|
بسازن (bésâzan)
|
| past
|
ساخته باشم (sâxté bấšam)
|
ساخته باشی (sâxté bấši)
|
ساخته باشه (sâxté bấše)
|
ساخته باشیم (sâxté bấšim)
|
ساخته باشین (sâxté bấšin)
|
ساخته باشن (sâxté bấšan)
|
| imperative
|
|
بساز (bésâz)
|
|
|
بسازین (bésâzin)
|
|
Derived terms
References
- ^ Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 324
- ^ MacKenzie, D. N. (1971) “sāxtan”, in A concise Pahlavi dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press, page 74