ऐश्वर्य
Hindi
Etymology
Borrowed from Sanskrit ऐश्वर्य (aiśvarya).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /ɛːʃ.ʋəɾ.jᵊ/, [ɛːʃ.ʋɐɾ.jᵊ]
Noun
ऐश्वर्य • (aiśvarya) m (Urdu spelling ايشوريه)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | ऐश्वर्य aiśvarya |
ऐश्वर्य aiśvarya |
| oblique | ऐश्वर्य aiśvarya |
ऐश्वर्यों aiśvaryõ |
| vocative | ऐश्वर्य aiśvarya |
ऐश्वर्यो aiśvaryo |
Marathi
Etymology
Borrowed from Sanskrit ऐश्वर्य (aiśvarya). First attested as Old Marathi 𑘋𑘫𑘿𑘪𑘨𑘿𑘧 / ऐश्वर्य (aiśvarya).
Pronunciation
- IPA(key): /əiɕ.ʋəɾ.jə/
Noun
ऐश्वर्य • (aiśvarya) n
Declension
| Declension of ऐश्वर्य (neut cons-stem) | |||
|---|---|---|---|
| direct singular |
ऐश्वर्य aiśvarya | ||
| direct plural |
ऐश्वर्ये, ऐश्वर्यं aiśvarye, aiśvarya | ||
| singular एकवचन |
plural अनेकवचन | ||
| nominative प्रथमा |
ऐश्वर्य aiśvarya |
ऐश्वर्ये, ऐश्वर्यं aiśvarye, aiśvarya | |
| oblique सामान्यरूप |
ऐश्वर्या aiśvaryā |
ऐश्वर्यां- aiśvaryān- | |
| acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी |
ऐश्वर्याला aiśvaryālā |
ऐश्वर्यांना aiśvaryānnā | |
| ergative | ऐश्वर्याने, ऐश्वर्यानं aiśvaryāne, aiśvaryāna |
ऐश्वर्यांनी aiśvaryānnī | |
| instrumental | ऐश्वर्याशी aiśvaryāśī |
ऐश्वर्यांशी aiśvaryānśī | |
| locative सप्तमी |
ऐश्वर्यात aiśvaryāt |
ऐश्वर्यांत aiśvaryāt | |
| vocative संबोधन |
ऐश्वर्या aiśvaryā |
ऐश्वर्यांनो aiśvaryānno | |
| Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition. | |||
| Genitive declension of ऐश्वर्य (neut cons-stem) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| masculine object पुल्लिंगी कर्म |
feminine object स्त्रीलिंगी कर्म |
neuter object नपुसकलिंगी कर्म |
oblique सामान्यरूप | |||||
| singular एकवचन |
plural अनेकवचन |
singular एकवचन |
plural अनेकवचन |
singular* एकवचन |
plural अनेकवचन |
|||
| singular subject एकवचनी कर्ता |
ऐश्वर्याचा aiśvaryāċā |
ऐश्वर्याचे aiśvaryāċe |
ऐश्वर्याची aiśvaryācī |
ऐश्वर्याच्या aiśvaryācā |
ऐश्वर्याचे, ऐश्वर्याचं aiśvaryāċe, aiśvaryāċa |
ऐश्वर्याची aiśvaryācī |
ऐश्वर्याच्या aiśvaryācā | |
| plural subject अनेकवचनी कर्ता |
ऐश्वर्यांचा aiśvaryānċā |
ऐश्वर्यांचे aiśvaryānċe |
ऐश्वर्यांची aiśvaryāñcī |
ऐश्वर्यांच्या aiśvaryāncā |
ऐश्वर्यांचे, ऐश्वर्यांचं aiśvaryānċe, aiśvaryānċa |
ऐश्वर्यांची aiśvaryāñcī |
ऐश्वर्यांच्या aiśvaryāñcā | |
| * Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition. | ||||||||
References
- Shridhar Ganesh Vaze (1911) “ऐश्वर्य”, in The Aryabhusan School Dictionary, Poona: Arya-Bhushan Press
- Berntsen, Maxine (1982–1983) “ऐश्वर्य”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
- Shankar Gopal Tulpule, Anne Feldhaus (1999) “ऐश्वर्य”, in A Dictionary of Old Marathi, Mumbai: Popular Prakashan
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ঐশ্বৰ্য (Assamese script)
- ᬐᬰ᭄ᬯᬃᬬ (Balinese script)
- ঐশ্বর্য (Bengali script)
- 𑰋𑰫𑰿𑰪𑰨𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
- 𑀐𑀰𑁆𑀯𑀭𑁆𑀬 (Brahmi script)
- အဲၐွရျ (Burmese script)
- ઐશ્વર્ય (Gujarati script)
- ਐਸ਼੍ਵਰ੍ਯ (Gurmukhi script)
- 𑌐𑌶𑍍𑌵𑌰𑍍𑌯 (Grantha script)
- ꦍꦯ꧀ꦮꦫꦾ (Javanese script)
- 𑂊𑂬𑂹𑂫𑂩𑂹𑂨 (Kaithi script)
- ಐಶ್ವರ್ಯ (Kannada script)
- ឰឝ្វយ៌ (Khmer script)
- ໄອຨ຺ວຣ຺ຍ (Lao script)
- ഐശ്വര്യ (Malayalam script)
- ᠠᡳᡧᠣᠸᠠᡵᠶᠠ (Manchu script)
- 𑘋𑘫𑘿𑘪𑘨𑘿𑘧 (Modi script)
- ᠧᠧᠱᢦᠷᠶᠠ (Mongolian script)
- 𑦫𑧋𑧠𑧊𑧈𑧠𑧇 (Nandinagari script)
- 𑐋𑐱𑑂𑐰𑐬𑑂𑐫 (Newa script)
- ଐଶ୍ଵର୍ଯ (Odia script)
- ꢎꢯ꣄ꢮꢬ꣄ꢫ (Saurashtra script)
- 𑆎𑆯𑇀𑆮𑆫𑇀𑆪 (Sharada script)
- 𑖋𑖫𑖿𑖪𑖨𑖿𑖧 (Siddham script)
- ඓශ්වර්ය (Sinhalese script)
- 𑩐𑩗𑩿 𑪙𑩾𑩼 𑪙𑩻 (Soyombo script)
- 𑚇𑚧𑚶𑚦𑚤𑚶𑚣 (Takri script)
- ஐஶ்வர்ய (Tamil script)
- ఐశ్వర్య (Telugu script)
- ไอศฺวรฺย (Thai script)
- ཨཻ་ཤྭ་རྱ (Tibetan script)
- 𑒌𑒬𑓂𑒫𑒩𑓂𑒨 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨇𑨮𑩇𑨭𑨫𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)
Etymology
Vṛddhi derivative of ईश्वर (īśvará) with a -य (-ya) extension.
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ɑːjɕ.ʋɐɾ.jɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ɑjɕ.ʋɐɾ.jɐ/
Noun
ऐश्वर्य • (aiśvarya) stem, n
- supremacy, power, sovereignty
- the state of being a mighty lord
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ऐश्वर्यम् (aiśvaryam) | ऐश्वर्ये (aiśvarye) | ऐश्वर्याणि (aiśvaryāṇi) ऐश्वर्या¹ (aiśvaryā¹) |
| accusative | ऐश्वर्यम् (aiśvaryam) | ऐश्वर्ये (aiśvarye) | ऐश्वर्याणि (aiśvaryāṇi) ऐश्वर्या¹ (aiśvaryā¹) |
| instrumental | ऐश्वर्येण (aiśvaryeṇa) | ऐश्वर्याभ्याम् (aiśvaryābhyām) | ऐश्वर्यैः (aiśvaryaiḥ) ऐश्वर्येभिः¹ (aiśvaryebhiḥ¹) |
| dative | ऐश्वर्याय (aiśvaryāya) | ऐश्वर्याभ्याम् (aiśvaryābhyām) | ऐश्वर्येभ्यः (aiśvaryebhyaḥ) |
| ablative | ऐश्वर्यात् (aiśvaryāt) | ऐश्वर्याभ्याम् (aiśvaryābhyām) | ऐश्वर्येभ्यः (aiśvaryebhyaḥ) |
| genitive | ऐश्वर्यस्य (aiśvaryasya) | ऐश्वर्ययोः (aiśvaryayoḥ) | ऐश्वर्याणाम् (aiśvaryāṇām) |
| locative | ऐश्वर्ये (aiśvarye) | ऐश्वर्ययोः (aiśvaryayoḥ) | ऐश्वर्येषु (aiśvaryeṣu) |
| vocative | ऐश्वर्य (aiśvarya) | ऐश्वर्ये (aiśvarye) | ऐश्वर्याणि (aiśvaryāṇi) ऐश्वर्या¹ (aiśvaryā¹) |
- ¹Vedic
Related terms
- ऐश (aiśa, “divine, regal”)
Descendants
- Maharastri Prakrit: 𑀏𑀲𑀚𑁆𑀚 (esajja)
References
- Monier Williams (1899) “ऐश्वर्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1247.