काम्य
Hindi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit काम्य (kāmya).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /kɑːm.jᵊ/, [kä̃ːm.jᵊ]
Adjective
काम्य • (kāmya) (indeclinable)
Related terms
- काम्यता (kāmyatā, “desirability”)
References
- McGregor, Ronald Stuart (1993) “काम्य”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press
Sanskrit
Etymology
From the root कम् (kam) + -य (-ya).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /kɑ́ːm.jɐ/, [kɑ́ːj̃.jɐ]
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /kɑːm.jɐ/
Adjective
काम्य • (kā́mya) stem (root कम्)
- desirable, beautiful, amiable, lovely, agreeable
- to one's liking, agreeable to one's wish
- optional (opposed to nitya or indispensable observance), performed through the desire of some object or personal advantage (as a religious ceremony ), done from desire of benefit or from interested motives
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | काम्यः (kā́myaḥ) | काम्यौ (kā́myau) काम्या¹ (kā́myā¹) |
काम्याः (kā́myāḥ) काम्यासः¹ (kā́myāsaḥ¹) |
| accusative | काम्यम् (kā́myam) | काम्यौ (kā́myau) काम्या¹ (kā́myā¹) |
काम्यान् (kā́myān) |
| instrumental | काम्येन (kā́myena) | काम्याभ्याम् (kā́myābhyām) | काम्यैः (kā́myaiḥ) काम्येभिः¹ (kā́myebhiḥ¹) |
| dative | काम्याय (kā́myāya) | काम्याभ्याम् (kā́myābhyām) | काम्येभ्यः (kā́myebhyaḥ) |
| ablative | काम्यात् (kā́myāt) | काम्याभ्याम् (kā́myābhyām) | काम्येभ्यः (kā́myebhyaḥ) |
| genitive | काम्यस्य (kā́myasya) | काम्ययोः (kā́myayoḥ) | काम्यानाम् (kā́myānām) |
| locative | काम्ये (kā́mye) | काम्ययोः (kā́myayoḥ) | काम्येषु (kā́myeṣu) |
| vocative | काम्य (kā́mya) | काम्यौ (kā́myau) काम्या¹ (kā́myā¹) |
काम्याः (kā́myāḥ) काम्यासः¹ (kā́myāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | काम्या (kā́myā) | काम्ये (kā́mye) | काम्याः (kā́myāḥ) |
| accusative | काम्याम् (kā́myām) | काम्ये (kā́mye) | काम्याः (kā́myāḥ) |
| instrumental | काम्यया (kā́myayā) काम्या¹ (kā́myā¹) |
काम्याभ्याम् (kā́myābhyām) | काम्याभिः (kā́myābhiḥ) |
| dative | काम्यायै (kā́myāyai) | काम्याभ्याम् (kā́myābhyām) | काम्याभ्यः (kā́myābhyaḥ) |
| ablative | काम्यायाः (kā́myāyāḥ) काम्यायै² (kā́myāyai²) |
काम्याभ्याम् (kā́myābhyām) | काम्याभ्यः (kā́myābhyaḥ) |
| genitive | काम्यायाः (kā́myāyāḥ) काम्यायै² (kā́myāyai²) |
काम्ययोः (kā́myayoḥ) | काम्यानाम् (kā́myānām) |
| locative | काम्यायाम् (kā́myāyām) | काम्ययोः (kā́myayoḥ) | काम्यासु (kā́myāsu) |
| vocative | काम्ये (kā́mye) | काम्ये (kā́mye) | काम्याः (kā́myāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | काम्यम् (kā́myam) | काम्ये (kā́mye) | काम्यानि (kā́myāni) काम्या¹ (kā́myā¹) |
| accusative | काम्यम् (kā́myam) | काम्ये (kā́mye) | काम्यानि (kā́myāni) काम्या¹ (kā́myā¹) |
| instrumental | काम्येन (kā́myena) | काम्याभ्याम् (kā́myābhyām) | काम्यैः (kā́myaiḥ) काम्येभिः¹ (kā́myebhiḥ¹) |
| dative | काम्याय (kā́myāya) | काम्याभ्याम् (kā́myābhyām) | काम्येभ्यः (kā́myebhyaḥ) |
| ablative | काम्यात् (kā́myāt) | काम्याभ्याम् (kā́myābhyām) | काम्येभ्यः (kā́myebhyaḥ) |
| genitive | काम्यस्य (kā́myasya) | काम्ययोः (kā́myayoḥ) | काम्यानाम् (kā́myānām) |
| locative | काम्ये (kā́mye) | काम्ययोः (kā́myayoḥ) | काम्येषु (kā́myeṣu) |
| vocative | काम्य (kā́mya) | काम्ये (kā́mye) | काम्यानि (kā́myāni) काम्या¹ (kā́myā¹) |
- ¹Vedic
Derived terms
- काम्यता (kāmyatā)
- काम्यत्व (kāmyatva)
- प्रतिकाम्य (pratikāmya, “being according to wish”)
- प्राकाम्य (prākāmya, “wilfulness”)
- सर्वकाम्य (sarvakāmya, “loved by all”)
References
- Monier Williams (1899) “काम्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0273.
- Otto Böhtlingk, Richard Schmidt (1879-1928) “काम्य”, in Walter Slaje, Jürgen Hanneder, Paul Molitor, Jörg Ritter, editors, Nachtragswörterbuch des Sanskrit [Dictionary of Sanskrit with supplements] (in German), Halle-Wittenberg: Martin-Luther-Universität, published 2016