खिल
Hindi
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /kʰɪl/
Verb
खिल • (khil)
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- খিল (Assamese script)
- ᬔᬶᬮ (Balinese script)
- খিল (Bengali script)
- 𑰏𑰰𑰩 (Bhaiksuki script)
- 𑀔𑀺𑀮 (Brahmi script)
- ခိလ (Burmese script)
- ખિલ (Gujarati script)
- ਖਿਲ (Gurmukhi script)
- 𑌖𑌿𑌲 (Grantha script)
- ꦑꦶꦭ (Javanese script)
- 𑂎𑂱𑂪 (Kaithi script)
- ಖಿಲ (Kannada script)
- ខិល (Khmer script)
- ຂິລ (Lao script)
- ഖില (Malayalam script)
- ᡘᡳᠯᠠ (Manchu script)
- 𑘏𑘱𑘩 (Modi script)
- ᠻᠢᠯᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦯𑧒𑧉 (Nandinagari script)
- 𑐏𑐶𑐮 (Newa script)
- ଖିଲ (Odia script)
- ꢓꢶꢭ (Saurashtra script)
- 𑆒𑆴𑆬 (Sharada script)
- 𑖏𑖰𑖩 (Siddham script)
- ඛිල (Sinhalese script)
- 𑩝𑩑𑩽 (Soyombo script)
- 𑚋𑚮𑚥 (Takri script)
- கி²ல (Tamil script)
- ఖిల (Telugu script)
- ขิล (Thai script)
- ཁི་ལ (Tibetan script)
- 𑒐𑒱𑒪 (Tirhuta script)
- 𑨌𑨁𑨬 (Zanabazar Square script)
Etymology
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /kʰi.lɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /kʰi.l̪ɐ/
Noun
खिल • (khila) stem, m or n
- unused land between cultivated fields
- desert, non-arable land
- gap
- supplement, material used to fill gaps
- addendum
- compilation (L.)
- (in the plural) remainder
- (mathematics) an insolvable problem (Gol.)
- obduracy (Lalit.)
- an epithet of Vishnu or Shiva equivalent to वेधस् (L.)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | खिलः (khilaḥ) | खिलौ (khilau) खिला¹ (khilā¹) |
खिलाः (khilāḥ) खिलासः¹ (khilāsaḥ¹) |
| accusative | खिलम् (khilam) | खिलौ (khilau) खिला¹ (khilā¹) |
खिलान् (khilān) |
| instrumental | खिलेन (khilena) | खिलाभ्याम् (khilābhyām) | खिलैः (khilaiḥ) खिलेभिः¹ (khilebhiḥ¹) |
| dative | खिलाय (khilāya) | खिलाभ्याम् (khilābhyām) | खिलेभ्यः (khilebhyaḥ) |
| ablative | खिलात् (khilāt) | खिलाभ्याम् (khilābhyām) | खिलेभ्यः (khilebhyaḥ) |
| genitive | खिलस्य (khilasya) | खिलयोः (khilayoḥ) | खिलानाम् (khilānām) |
| locative | खिले (khile) | खिलयोः (khilayoḥ) | खिलेषु (khileṣu) |
| vocative | खिल (khila) | खिलौ (khilau) खिला¹ (khilā¹) |
खिलाः (khilāḥ) खिलासः¹ (khilāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | खिलम् (khilam) | खिले (khile) | खिलानि (khilāni) खिला¹ (khilā¹) |
| accusative | खिलम् (khilam) | खिले (khile) | खिलानि (khilāni) खिला¹ (khilā¹) |
| instrumental | खिलेन (khilena) | खिलाभ्याम् (khilābhyām) | खिलैः (khilaiḥ) खिलेभिः¹ (khilebhiḥ¹) |
| dative | खिलाय (khilāya) | खिलाभ्याम् (khilābhyām) | खिलेभ्यः (khilebhyaḥ) |
| ablative | खिलात् (khilāt) | खिलाभ्याम् (khilābhyām) | खिलेभ्यः (khilebhyaḥ) |
| genitive | खिलस्य (khilasya) | खिलयोः (khilayoḥ) | खिलानाम् (khilānām) |
| locative | खिले (khile) | खिलयोः (khilayoḥ) | खिलेषु (khileṣu) |
| vocative | खिल (khila) | खिले (khile) | खिलानि (khilāni) खिला¹ (khilā¹) |
- ¹Vedic
Adjective
खिल • (khila) stem
- insufficient, lacking (BhP.)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | खिलः (khilaḥ) | खिलौ (khilau) खिला¹ (khilā¹) |
खिलाः (khilāḥ) खिलासः¹ (khilāsaḥ¹) |
| accusative | खिलम् (khilam) | खिलौ (khilau) खिला¹ (khilā¹) |
खिलान् (khilān) |
| instrumental | खिलेन (khilena) | खिलाभ्याम् (khilābhyām) | खिलैः (khilaiḥ) खिलेभिः¹ (khilebhiḥ¹) |
| dative | खिलाय (khilāya) | खिलाभ्याम् (khilābhyām) | खिलेभ्यः (khilebhyaḥ) |
| ablative | खिलात् (khilāt) | खिलाभ्याम् (khilābhyām) | खिलेभ्यः (khilebhyaḥ) |
| genitive | खिलस्य (khilasya) | खिलयोः (khilayoḥ) | खिलानाम् (khilānām) |
| locative | खिले (khile) | खिलयोः (khilayoḥ) | खिलेषु (khileṣu) |
| vocative | खिल (khila) | खिलौ (khilau) खिला¹ (khilā¹) |
खिलाः (khilāḥ) खिलासः¹ (khilāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | खिला (khilā) | खिले (khile) | खिलाः (khilāḥ) |
| accusative | खिलाम् (khilām) | खिले (khile) | खिलाः (khilāḥ) |
| instrumental | खिलया (khilayā) खिला¹ (khilā¹) |
खिलाभ्याम् (khilābhyām) | खिलाभिः (khilābhiḥ) |
| dative | खिलायै (khilāyai) | खिलाभ्याम् (khilābhyām) | खिलाभ्यः (khilābhyaḥ) |
| ablative | खिलायाः (khilāyāḥ) खिलायै² (khilāyai²) |
खिलाभ्याम् (khilābhyām) | खिलाभ्यः (khilābhyaḥ) |
| genitive | खिलायाः (khilāyāḥ) खिलायै² (khilāyai²) |
खिलयोः (khilayoḥ) | खिलानाम् (khilānām) |
| locative | खिलायाम् (khilāyām) | खिलयोः (khilayoḥ) | खिलासु (khilāsu) |
| vocative | खिले (khile) | खिले (khile) | खिलाः (khilāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | खिलम् (khilam) | खिले (khile) | खिलानि (khilāni) खिला¹ (khilā¹) |
| accusative | खिलम् (khilam) | खिले (khile) | खिलानि (khilāni) खिला¹ (khilā¹) |
| instrumental | खिलेन (khilena) | खिलाभ्याम् (khilābhyām) | खिलैः (khilaiḥ) खिलेभिः¹ (khilebhiḥ¹) |
| dative | खिलाय (khilāya) | खिलाभ्याम् (khilābhyām) | खिलेभ्यः (khilebhyaḥ) |
| ablative | खिलात् (khilāt) | खिलाभ्याम् (khilābhyām) | खिलेभ्यः (khilebhyaḥ) |
| genitive | खिलस्य (khilasya) | खिलयोः (khilayoḥ) | खिलानाम् (khilānām) |
| locative | खिले (khile) | खिलयोः (khilayoḥ) | खिलेषु (khileṣu) |
| vocative | खिल (khila) | खिले (khile) | खिलानि (khilāni) खिला¹ (khilā¹) |
- ¹Vedic
References
- Monier Williams (1899) “खिल”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0340.
- Monier Williams (1899) “खिल”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1324.