चोरयति
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- চোৰয়তি (Assamese script)
- ᬘᭀᬭᬬᬢᬶ (Balinese script)
- চোরয়তি (Bengali script)
- 𑰓𑰺𑰨𑰧𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀘𑁄𑀭𑀬𑀢𑀺 (Brahmi script)
- စောရယတိ (Burmese script)
- ચોરયતિ (Gujarati script)
- ਚੋਰਯਤਿ (Gurmukhi script)
- 𑌚𑍋𑌰𑌯𑌤𑌿 (Grantha script)
- ꦕꦺꦴꦫꦪꦠꦶ (Javanese script)
- 𑂒𑂷𑂩𑂨𑂞𑂱 (Kaithi script)
- ಚೋರಯತಿ (Kannada script)
- ចោរយតិ (Khmer script)
- ໂຈຣຍຕິ (Lao script)
- ചോരയതി (Malayalam script)
- ᢜᠣᡵᠠᠶᠠᢠᡳ (Manchu script)
- 𑘓𑘻𑘨𑘧𑘝𑘱 (Modi script)
- ᢋᠣᠸᠠᠷᠠᠶ᠋ᠠᢐᠢ (Mongolian script)
- 𑦳𑧜𑧈𑧇𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐔𑑀𑐬𑐫𑐟𑐶 (Newa script)
- ଚୋରଯତି (Odia script)
- ꢗꣂꢬꢫꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆖𑆾𑆫𑆪𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖓𑖺𑖨𑖧𑖝𑖰 (Siddham script)
- චොරයති (Sinhalese script)
- 𑩡𑩕𑩼𑩻𑩫𑩑 (Soyombo script)
- 𑚏𑚴𑚤𑚣𑚙𑚮 (Takri script)
- சோரயதி (Tamil script)
- చోరయతి (Telugu script)
- โจรยติ (Thai script)
- ཙོ་ར་ཡ་ཏི (Tibetan script)
- 𑒔𑒼𑒩𑒨𑒞𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨣𑨆𑨫𑨪𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)
Etymology
चोर (cora, “thief”) + -यति (-yati)
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /t͡ɕɐw.ɾɐ.jɐ.ti/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /t͡ɕoː.ɾɐ.jɐ.t̪i/
Verb
चोरयति • (corayati) third-singular indicative (class 10, type P, present, root चुर्)
- to steal, rob, pilfer
- c. 400 BCE, Mahābhārata 13.96.14:
- तमाहुरार्ता ऋषयो महर्षिं । न ते वयं पुष्करं चोरयामः ।
- tamāhurārtā ṛṣayo maharṣiṃ. na te vayaṃ puṣkaraṃ corayāmaḥ.
- The rishis, disturbed, said to the great sage: "We did not steal your lotus flower."
- तमाहुरार्ता ऋषयो महर्षिं । न ते वयं पुष्करं चोरयामः ।
- c. 200 BCE – 200 CE, Manusmṛti 8.333:
- यस्त्वेतान्युपकॢप्तानि द्रव्याणि स्तेनयेन्नरः ।
तमाद्यं दण्डयेद्राजा यश्चाग्निं चोरयेद् गृहात् ॥- yastvetānyupakḷptāni dravyāṇi stenayennaraḥ.
tamādyaṃ daṇḍayedrājā yaścāgniṃ corayed gṛhāt. - To the man who would steal these products,
Let the king dispense the first (degree) of punishment; the same to the one who would steal a fire from a house.
- yastvetānyupakḷptāni dravyāṇi stenayennaraḥ.
- यस्त्वेतान्युपकॢप्तानि द्रव्याणि स्तेनयेन्नरः ।
Conjugation
Forms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.
| Nonfinite Forms: चोरयितुम् (coráyitum) | |||
|---|---|---|---|
| Undeclinable | |||
| Infinitive | चोरयितुम् coráyitum | ||
| Gerund | चोरयित्वा corayitvā́ | ||
| Participles | |||
| Masculine/Neuter Gerundive | चोरयितव्य / चोरनीय corayitavyà / coranī́ya | ||
| Feminine Gerundive | चोरयितव्या / चोरनीया corayitavyā̀ / coranī́yā | ||
| Masculine/Neuter Past Passive Participle | चोरित coritá | ||
| Feminine Past Passive Participle | चोरिता coritā́ | ||
| Masculine/Neuter Past Active Participle | चोरितवत् coritávat | ||
| Feminine Past Active Participle | चोरितवती coritávatī | ||
| Present: चोरयति (coráyati), चोरयते (coráyate) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | ||||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
| Indicative | |||||||
| Third | चोरयति coráyati |
चोरयतः coráyataḥ |
चोरयन्ति coráyanti |
चोरयते coráyate |
चोरयेते coráyete |
चोरयन्ते coráyante | |
| Second | चोरयसि coráyasi |
चोरयथः coráyathaḥ |
चोरयथ coráyatha |
चोरयसे coráyase |
चोरयेथे coráyethe |
चोरयध्वे coráyadhve | |
| First | चोरयामि coráyāmi |
चोरयावः coráyāvaḥ |
चोरयामः / चोरयामसि¹ coráyāmaḥ / coráyāmasi¹ |
चोरये coráye |
चोरयावहे coráyāvahe |
चोरयामहे coráyāmahe | |
| Imperative | |||||||
| Third | चोरयतु coráyatu |
चोरयताम् coráyatām |
चोरयन्तु coráyantu |
चोरयताम् coráyatām |
चोरयेताम् coráyetām |
चोरयन्ताम् coráyantām | |
| Second | चोरय coráya |
चोरयतम् coráyatam |
चोरयत coráyata |
चोरयस्व coráyasva |
चोरयेथाम् coráyethām |
चोरयध्वम् coráyadhvam | |
| First | चोरयाणि coráyāṇi |
चोरयाव coráyāva |
चोरयाम coráyāma |
चोरयै coráyai |
चोरयावहै coráyāvahai |
चोरयामहै coráyāmahai | |
| Optative/Potential | |||||||
| Third | चोरयेत् coráyet |
चोरयेताम् coráyetām |
चोरयेयुः coráyeyuḥ |
चोरयेत coráyeta |
चोरयेयाताम् coráyeyātām |
चोरयेरन् coráyeran | |
| Second | चोरयेः coráyeḥ |
चोरयेतम् coráyetam |
चोरयेत coráyeta |
चोरयेथाः coráyethāḥ |
चोरयेयाथाम् coráyeyāthām |
चोरयेध्वम् coráyedhvam | |
| First | चोरयेयम् coráyeyam |
चोरयेव coráyeva |
चोरयेम coráyema |
चोरयेय coráyeya |
चोरयेवहि coráyevahi |
चोरयेमहि coráyemahi | |
| Subjunctive | |||||||
| Third | चोरयात् / चोरयाति coráyāt / coráyāti |
चोरयातः coráyātaḥ |
चोरयान् coráyān |
चोरयाते / चोरयातै coráyāte / coráyātai |
चोरयैते coráyaite |
चोरयन्त / चोरयान्तै coráyanta / coráyāntai | |
| Second | चोरयाः / चोरयासि coráyāḥ / coráyāsi |
चोरयाथः coráyāthaḥ |
चोरयाथ coráyātha |
चोरयासे / चोरयासै coráyāse / coráyāsai |
चोरयैथे coráyaithe |
चोरयाध्वै coráyādhvai | |
| First | चोरयाणि coráyāṇi |
चोरयाव coráyāva |
चोरयाम coráyāma |
चोरयै coráyai |
चोरयावहै coráyāvahai |
चोरयामहै coráyāmahai | |
| Participles | |||||||
| चोरयत् coráyat |
चोरयमाण / चोरयाण² coráyamāṇa / corayāṇa² | ||||||
| Notes |
| ||||||
| Imperfect: अचोरयत् (ácorayat), अचोरयत (ácorayata) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | ||||||
| Third | अचोरयत् ácorayat |
अचोरयताम् ácorayatām |
अचोरयन् ácorayan |
अचोरयत ácorayata |
अचोरयेताम् ácorayetām |
अचोरयन्त ácorayanta |
| Second | अचोरयः ácorayaḥ |
अचोरयतम् ácorayatam |
अचोरयत ácorayata |
अचोरयथाः ácorayathāḥ |
अचोरयेथाम् ácorayethām |
अचोरयध्वम् ácorayadhvam |
| First | अचोरयम् ácorayam |
अचोरयाव ácorayāva |
अचोरयाम ácorayāma |
अचोरये ácoraye |
अचोरयावहि ácorayāvahi |
अचोरयामहि ácorayāmahi |
| Future: चोरयिष्यति (corayiṣyáti), चोरयिष्यते (corayiṣyáte) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | ||||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
| Indicative | |||||||
| Third | चोरयिष्यति corayiṣyáti |
चोरयिष्यतः corayiṣyátaḥ |
चोरयिष्यन्ति corayiṣyánti |
चोरयिष्यते corayiṣyáte |
चोरयिष्येते corayiṣyéte |
चोरयिष्यन्ते corayiṣyánte | |
| Second | चोरयिष्यसि corayiṣyási |
चोरयिष्यथः corayiṣyáthaḥ |
चोरयिष्यथ corayiṣyátha |
चोरयिष्यसे corayiṣyáse |
चोरयिष्येथे corayiṣyéthe |
चोरयिष्यध्वे corayiṣyádhve | |
| First | चोरयिष्यामि corayiṣyā́mi |
चोरयिष्यावः corayiṣyā́vaḥ |
चोरयिष्यामः / चोरयिष्यामसि¹ corayiṣyā́maḥ / corayiṣyā́masi¹ |
चोरयिष्ये corayiṣyé |
चोरयिष्यावहे corayiṣyā́vahe |
चोरयिष्यामहे corayiṣyā́mahe | |
| Participles | |||||||
| चोरयिष्यत् corayiṣyát |
चोरयिष्यमाण corayiṣyámāṇa | ||||||
| Notes |
| ||||||
| Conditional: अचोरयिष्यत् (ácorayiṣyat), अचोरयिष्यत (ácorayiṣyata) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | ||||||
| Third | अचोरयिष्यत् ácorayiṣyat |
अचोरयिष्यताम् ácorayiṣyatām |
अचोरयिष्यन् ácorayiṣyan |
अचोरयिष्यत ácorayiṣyata |
अचोरयिष्येताम् ácorayiṣyetām |
अचोरयिष्यन्त ácorayiṣyanta |
| Second | अचोरयिष्यः ácorayiṣyaḥ |
अचोरयिष्यतम् ácorayiṣyatam |
अचोरयिष्यत ácorayiṣyata |
अचोरयिष्यथाः ácorayiṣyathāḥ |
अचोरयिष्येथाम् ácorayiṣyethām |
अचोरयिष्यध्वम् ácorayiṣyadhvam |
| First | अचोरयिष्यम् ácorayiṣyam |
अचोरयिष्याव ácorayiṣyāva |
अचोरयिष्याम ácorayiṣyāma |
अचोरयिष्ये ácorayiṣye |
अचोरयिष्यावहि ácorayiṣyāvahi |
अचोरयिष्यामहि ácorayiṣyāmahi |
| Benedictive/Precative: चोर्यात् (coryā́t) or चोर्याः (coryā́ḥ), चोरयिषीष्ट (corayiṣīṣṭá) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | ||||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
| Optative/Potential | |||||||
| Third | चोर्यात् / चोर्याः¹ coryā́t / coryā́ḥ¹ |
चोर्यास्ताम् coryā́stām |
चोर्यासुः coryā́suḥ |
चोरयिषीष्ट corayiṣīṣṭá |
चोरयिषीयास्ताम्² corayiṣīyā́stām² |
चोरयिषीरन् corayiṣīrán | |
| Second | चोर्याः coryā́ḥ |
चोर्यास्तम् coryā́stam |
चोर्यास्त coryā́sta |
चोरयिषीष्ठाः corayiṣīṣṭhā́ḥ |
चोरयिषीयास्थाम्² corayiṣīyā́sthām² |
चोरयिषीढ्वम् corayiṣīḍhvám | |
| First | चोर्यासम् coryā́sam |
चोर्यास्व coryā́sva |
चोर्यास्म coryā́sma |
चोरयिषीय corayiṣīyá |
चोरयिषीवहि corayiṣīváhi |
चोरयिषीमहि corayiṣīmáhi | |
| Notes |
| ||||||
| Perfect: चोरयामास (corayā́mā́sa) or चोरयांचकार (corayā́ṃcakā́ra), चोरयांचक्रे (corayā́ṃcakré) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | ||||||
| Third | चोरयामास / चोरयांचकार corayā́mā́sa / corayā́ṃcakā́ra |
चोरयामासतुः / चोरयांचक्रतुः corayā́māsátuḥ / corayā́ṃcakrátuḥ |
चोरयामासुः / चोरयांचक्रुः corayā́māsúḥ / corayā́ṃcakrúḥ |
चोरयांचक्रे corayā́ṃcakré |
चोरयांचक्राते corayā́ṃcakrā́te |
चोरयांचक्रिरे corayā́ṃcakriré |
| Second | चोरयामासिथ / चोरयांचकर्थ corayā́mā́sitha / corayā́ṃcakártha |
चोरयामासथुः / चोरयांचक्रथुः corayā́māsáthuḥ / corayā́ṃcakráthuḥ |
चोरयामास / चोरयांचक्र corayā́māsá / corayā́ṃcakrá |
चोरयांचकृषे corayā́ṃcakṛṣé |
चोरयांचक्राथे corayā́ṃcakrā́the |
चोरयांचकृध्वे corayā́ṃcakṛdhvé |
| First | चोरयामास / चोरयांचकर corayā́mā́sa / corayā́ṃcakára |
चोरयामासिव / चोरयांचकृव corayā́māsivá / corayā́ṃcakṛvá |
चोरयामासिम / चोरयांचकृम corayā́māsimá / corayā́ṃcakṛmá |
चोरयांचक्रे corayā́ṃcakré |
चोरयांचकृवहे corayā́ṃcakṛváhe |
चोरयांचकृमहे corayā́ṃcakṛmáhe |
| Participles | ||||||
| चोरयामासिवांस् / चोरयांचकृवांस् corayā́māsivā́ṃs / corayā́ṃcakṛvā́ṃs |
चोरयांचक्राण corayā́ṃcakrāṇá | |||||
Descendants
- Pali: cōrēti
- Prakrit: 𑀘𑁄𑀭𑀺𑀅 (coria)
Further reading
- “चुर्, चोरयति, ॰ते” in Carl Cappeller, A Sanskrit–English Dictionary: Based upon the St. Petersburg Lexicons, Strasbourg: Karl J. Trübner, 1891, →OCLC, page 174, column 2.
- Arthur Anthony Macdonell (1893) “चोरयति”, in A practical Sanskrit dictionary with transliteration, accentuation, and etymological analysis throughout, London: Oxford University Press, page 95
- Monier Williams (1899) “चुर्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 400, column 2.
- Mayrhofer, Manfred (1992) “cora-”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan][1] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 552
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “corayati”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press
