तापयति
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- তাপয়তি (Assamese script)
- ᬢᬵᬧᬬᬢᬶ (Balinese script)
- তাপয়তি (Bengali script)
- 𑰝𑰯𑰢𑰧𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀢𑀸𑀧𑀬𑀢𑀺 (Brahmi script)
- တာပယတိ (Burmese script)
- તાપયતિ (Gujarati script)
- ਤਾਪਯਤਿ (Gurmukhi script)
- 𑌤𑌾𑌪𑌯𑌤𑌿 (Grantha script)
- ꦠꦴꦥꦪꦠꦶ (Javanese script)
- 𑂞𑂰𑂣𑂨𑂞𑂱 (Kaithi script)
- ತಾಪಯತಿ (Kannada script)
- តាបយតិ (Khmer script)
- ຕາປຍຕິ (Lao script)
- താപയതി (Malayalam script)
- ᢠᠠ᠊ᠠᢒᠠᠶᠠᢠᡳ (Manchu script)
- 𑘝𑘰𑘢𑘧𑘝𑘱 (Modi script)
- ᢐᠠᢗᢒᠠᠶ᠋ᠠᢐᠢ (Mongolian script)
- 𑦽𑧑𑧂𑧇𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐟𑐵𑐥𑐫𑐟𑐶 (Newa script)
- ତାପଯତି (Odia script)
- ꢡꢵꢦꢫꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆠𑆳𑆥𑆪𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖝𑖯𑖢𑖧𑖝𑖰 (Siddham script)
- තාපයති (Sinhalese script)
- 𑩫𑩛𑩰𑩻𑩫𑩑 (Soyombo script)
- 𑚙𑚭𑚞𑚣𑚙𑚮 (Takri script)
- தாபயதி (Tamil script)
- తాపయతి (Telugu script)
- ตาปยติ (Thai script)
- ཏཱ་པ་ཡ་ཏི (Tibetan script)
- 𑒞𑒰𑒣𑒨𑒞𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨙𑨊𑨞𑨪𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *tāpáyati, from Proto-Indo-European *top-éye-ti (“to heat”). Cognate with Avestan 𐬙𐬁𐬞𐬀𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌 (tāpaiieiti). Also related to तपति (tapati) and तपस् (tapas).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /tɑː.pɐ.jɐ.ti/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /t̪ɑː.pɐ.jɐ.t̪i/
Verb
तापयति • (tāpayati) third-singular indicative (class 10, type P, causative, root तप्)
Conjugation
| Present: तापयति (tāpáyati), तापयते (tāpáyate) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | ||||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
| Indicative | |||||||
| Third | तापयति tāpáyati |
तापयतः tāpáyataḥ |
तापयन्ति tāpáyanti |
तापयते tāpáyate |
तापयेते tāpáyete |
तापयन्ते tāpáyante | |
| Second | तापयसि tāpáyasi |
तापयथः tāpáyathaḥ |
तापयथ tāpáyatha |
तापयसे tāpáyase |
तापयेथे tāpáyethe |
तापयध्वे tāpáyadhve | |
| First | तापयामि tāpáyāmi |
तापयावः tāpáyāvaḥ |
तापयामः / तापयामसि¹ tāpáyāmaḥ / tāpáyāmasi¹ |
तापये tāpáye |
तापयावहे tāpáyāvahe |
तापयामहे tāpáyāmahe | |
| Imperative | |||||||
| Third | तापयतु tāpáyatu |
तापयताम् tāpáyatām |
तापयन्तु tāpáyantu |
तापयताम् tāpáyatām |
तापयेताम् tāpáyetām |
तापयन्ताम् tāpáyantām | |
| Second | तापय tāpáya |
तापयतम् tāpáyatam |
तापयत tāpáyata |
तापयस्व tāpáyasva |
तापयेथाम् tāpáyethām |
तापयध्वम् tāpáyadhvam | |
| First | तापयानि tāpáyāni |
तापयाव tāpáyāva |
तापयाम tāpáyāma |
तापयै tāpáyai |
तापयावहै tāpáyāvahai |
तापयामहै tāpáyāmahai | |
| Optative/Potential | |||||||
| Third | तापयेत् tāpáyet |
तापयेताम् tāpáyetām |
तापयेयुः tāpáyeyuḥ |
तापयेत tāpáyeta |
तापयेयाताम् tāpáyeyātām |
तापयेरन् tāpáyeran | |
| Second | तापयेः tāpáyeḥ |
तापयेतम् tāpáyetam |
तापयेत tāpáyeta |
तापयेथाः tāpáyethāḥ |
तापयेयाथाम् tāpáyeyāthām |
तापयेध्वम् tāpáyedhvam | |
| First | तापयेयम् tāpáyeyam |
तापयेव tāpáyeva |
तापयेम tāpáyema |
तापयेय tāpáyeya |
तापयेवहि tāpáyevahi |
तापयेमहि tāpáyemahi | |
| Subjunctive | |||||||
| Third | तापयात् / तापयाति tāpáyāt / tāpáyāti |
तापयातः tāpáyātaḥ |
तापयान् tāpáyān |
तापयाते / तापयातै tāpáyāte / tāpáyātai |
तापयैते tāpáyaite |
तापयन्त / तापयान्तै tāpáyanta / tāpáyāntai | |
| Second | तापयाः / तापयासि tāpáyāḥ / tāpáyāsi |
तापयाथः tāpáyāthaḥ |
तापयाथ tāpáyātha |
तापयासे / तापयासै tāpáyāse / tāpáyāsai |
तापयैथे tāpáyaithe |
तापयाध्वै tāpáyādhvai | |
| First | तापयानि tāpáyāni |
तापयाव tāpáyāva |
तापयाम tāpáyāma |
तापयै tāpáyai |
तापयावहै tāpáyāvahai |
तापयामहै tāpáyāmahai | |
| Participles | |||||||
| तापयत् tāpáyat |
तापयमान / तापयान² tāpáyamāna / tāpayāna² | ||||||
| Notes |
| ||||||
| Imperfect: अतापयत् (átāpayat), अतापयत (átāpayata) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | ||||||
| Third | अतापयत् átāpayat |
अतापयताम् átāpayatām |
अतापयन् átāpayan |
अतापयत átāpayata |
अतापयेताम् átāpayetām |
अतापयन्त átāpayanta |
| Second | अतापयः átāpayaḥ |
अतापयतम् átāpayatam |
अतापयत átāpayata |
अतापयथाः átāpayathāḥ |
अतापयेथाम् átāpayethām |
अतापयध्वम् átāpayadhvam |
| First | अतापयम् átāpayam |
अतापयाव átāpayāva |
अतापयाम átāpayāma |
अतापये átāpaye |
अतापयावहि átāpayāvahi |
अतापयामहि átāpayāmahi |
Descendants
- Pali: tāpeti
- Prakrit:
- Helu Prakrit:
- Sinhalese: තවනවා (tawanawā)
- Magadhi Prakrit:
- Bengali: তাওয়ানো (taōẇanō)
- Maithili: tābab
- Devanagari script: ताबब
- Tirhuta script: 𑒞𑒰𑒥𑒥
- Odia: ତାଇବା (tāibā)
- Maharastri Prakrit: 𑀢𑀸𑀯𑁂𑀇 (tāvei)
- Old Marathi: tāvaṇe
- Paisaci Prakrit:
- Takka Apabhramsa:
- Vracada Apabhramsa:
- Sindhi: tāiṇu
- Arabic script: تائِڻُ
- Devanagari script: ताइणु
- Khudabadi script: 𑋍𑋠𑊲𑋌𑋣
- Sindhi: tāiṇu
- Sauraseni Prakrit:
- Gurjara Apabhramsa:
- Gujarati: તાવવું (tāvvũ)
- Marwari: तावणौ (tāvṇau)
- Sauraseni Apabhramsa:
- Hindustani: tāvnā
- Hindi: तावना
- Urdu: تَاوْنَا (tāvnā)
- Hindustani: tāvnā
Further reading
- Monier Williams (1899) “तप्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 436, column 3.
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “tāpáyati”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 328