ताम्र
Hindi
| Chemical element | |
|---|---|
| Cu | |
| Previous: निकल (nikal) (Ni) | |
| Next: जस्ता (jastā) (Zn) | |
Etymology
Borrowed from Sanskrit ताम्र (tāmra). Doublet of ताँबा (tāmbā).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /t̪ɑːm.ɾᵊ/, [t̪ä̃ːm.ɾᵊ]
Noun
ताम्र • (tāmra) m (Urdu spelling تامر)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | ताम्र tāmra |
ताम्र tāmra |
| oblique | ताम्र tāmra |
ताम्रों tāmrõ |
| vocative | ताम्र tāmra |
ताम्रो tāmro |
Derived terms
- ताम्र गन्धेय (tāmra gandhey, “copper sulfide”)
- ताम्र जारेय (tāmra jārey, “copper oxide”)
- ताम्र भास्वीय (tāmra bhāsvīya, “copper phosphate”)
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- তাম্ৰ (Assamese script)
- ᬢᬵᬫ᭄ᬭ (Balinese script)
- তাম্র (Bengali script)
- 𑰝𑰯𑰦𑰿𑰨 (Bhaiksuki script)
- 𑀢𑀸𑀫𑁆𑀭 (Brahmi script)
- တာမြ (Burmese script)
- તામ્ર (Gujarati script)
- ਤਾਮ੍ਰ (Gurmukhi script)
- 𑌤𑌾𑌮𑍍𑌰 (Grantha script)
- ꦠꦴꦩꦿ (Javanese script)
- 𑂞𑂰𑂧𑂹𑂩 (Kaithi script)
- ತಾಮ್ರ (Kannada script)
- តាម្រ (Khmer script)
- ຕາມ຺ຣ (Lao script)
- താമ്ര (Malayalam script)
- ᢠᠠ᠊ᠠᠮᡵᠠ (Manchu script)
- 𑘝𑘰𑘦𑘿𑘨 (Modi script)
- ᢐᠠᢗᠮᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦽𑧑𑧆𑧠𑧈 (Nandinagari script)
- 𑐟𑐵𑐩𑑂𑐬 (Newa script)
- ତାମ୍ର (Odia script)
- ꢡꢵꢪ꣄ꢬ (Saurashtra script)
- 𑆠𑆳𑆩𑇀𑆫 (Sharada script)
- 𑖝𑖯𑖦𑖿𑖨 (Siddham script)
- තාම්ර (Sinhalese script)
- 𑩫𑩛𑩴 𑪙𑩼 (Soyombo script)
- 𑚙𑚭𑚢𑚶𑚤 (Takri script)
- தாம்ர (Tamil script)
- తామ్ర (Telugu script)
- ตามฺร (Thai script)
- ཏཱ་མྲ (Tibetan script)
- 𑒞𑒰𑒧𑓂𑒩 (Tirhuta script)
- 𑨙𑨊𑨢𑩇𑨫 (Zanabazar Square script)
Etymology
Related to तमस् (tamas, “gloom, darkness, obscurity”),[1] as copper is a dark-colored metal, perhaps via a Proto-Indo-European form *tm̥H-ró-, with the long ā vowel perhaps stemming from analogical influence of forms in तम् (tam).[2]
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /tɑːm.ɾɐ́/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /t̪ɑːm.ɾɐ/
Adjective
ताम्र • (tāmrá) stem
- of a coppery red color
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ताम्रः (tāmráḥ) | ताम्रौ (tāmraú) ताम्रा¹ (tāmrā́¹) |
ताम्राः (tāmrā́ḥ) ताम्रासः¹ (tāmrā́saḥ¹) |
| accusative | ताम्रम् (tāmrám) | ताम्रौ (tāmraú) ताम्रा¹ (tāmrā́¹) |
ताम्रान् (tāmrā́n) |
| instrumental | ताम्रेण (tāmréṇa) | ताम्राभ्याम् (tāmrā́bhyām) | ताम्रैः (tāmraíḥ) ताम्रेभिः¹ (tāmrébhiḥ¹) |
| dative | ताम्राय (tāmrā́ya) | ताम्राभ्याम् (tāmrā́bhyām) | ताम्रेभ्यः (tāmrébhyaḥ) |
| ablative | ताम्रात् (tāmrā́t) | ताम्राभ्याम् (tāmrā́bhyām) | ताम्रेभ्यः (tāmrébhyaḥ) |
| genitive | ताम्रस्य (tāmrásya) | ताम्रयोः (tāmráyoḥ) | ताम्राणाम् (tāmrā́ṇām) |
| locative | ताम्रे (tāmré) | ताम्रयोः (tāmráyoḥ) | ताम्रेषु (tāmréṣu) |
| vocative | ताम्र (tā́mra) | ताम्रौ (tā́mrau) ताम्रा¹ (tā́mrā¹) |
ताम्राः (tā́mrāḥ) ताम्रासः¹ (tā́mrāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ताम्रा (tāmrā́) | ताम्रे (tāmré) | ताम्राः (tāmrā́ḥ) |
| accusative | ताम्राम् (tāmrā́m) | ताम्रे (tāmré) | ताम्राः (tāmrā́ḥ) |
| instrumental | ताम्रया (tāmráyā) ताम्रा¹ (tāmrā́¹) |
ताम्राभ्याम् (tāmrā́bhyām) | ताम्राभिः (tāmrā́bhiḥ) |
| dative | ताम्रायै (tāmrā́yai) | ताम्राभ्याम् (tāmrā́bhyām) | ताम्राभ्यः (tāmrā́bhyaḥ) |
| ablative | ताम्रायाः (tāmrā́yāḥ) ताम्रायै² (tāmrā́yai²) |
ताम्राभ्याम् (tāmrā́bhyām) | ताम्राभ्यः (tāmrā́bhyaḥ) |
| genitive | ताम्रायाः (tāmrā́yāḥ) ताम्रायै² (tāmrā́yai²) |
ताम्रयोः (tāmráyoḥ) | ताम्राणाम् (tāmrā́ṇām) |
| locative | ताम्रायाम् (tāmrā́yām) | ताम्रयोः (tāmráyoḥ) | ताम्रासु (tāmrā́su) |
| vocative | ताम्रे (tā́mre) | ताम्रे (tā́mre) | ताम्राः (tā́mrāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ताम्रम् (tāmrám) | ताम्रे (tāmré) | ताम्राणि (tāmrā́ṇi) ताम्रा¹ (tāmrā́¹) |
| accusative | ताम्रम् (tāmrám) | ताम्रे (tāmré) | ताम्राणि (tāmrā́ṇi) ताम्रा¹ (tāmrā́¹) |
| instrumental | ताम्रेण (tāmréṇa) | ताम्राभ्याम् (tāmrā́bhyām) | ताम्रैः (tāmraíḥ) ताम्रेभिः¹ (tāmrébhiḥ¹) |
| dative | ताम्राय (tāmrā́ya) | ताम्राभ्याम् (tāmrā́bhyām) | ताम्रेभ्यः (tāmrébhyaḥ) |
| ablative | ताम्रात् (tāmrā́t) | ताम्राभ्याम् (tāmrā́bhyām) | ताम्रेभ्यः (tāmrébhyaḥ) |
| genitive | ताम्रस्य (tāmrásya) | ताम्रयोः (tāmráyoḥ) | ताम्राणाम् (tāmrā́ṇām) |
| locative | ताम्रे (tāmré) | ताम्रयोः (tāmráyoḥ) | ताम्रेषु (tāmréṣu) |
| vocative | ताम्र (tā́mra) | ताम्रे (tā́mre) | ताम्राणि (tā́mrāṇi) ताम्रा¹ (tā́mrā¹) |
- ¹Vedic
Noun
ताम्र • (tāmrá) stem, n
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ताम्रम् (tāmrám) | ताम्रे (tāmré) | ताम्राणि (tāmrā́ṇi) ताम्रा¹ (tāmrā́¹) |
| accusative | ताम्रम् (tāmrám) | ताम्रे (tāmré) | ताम्राणि (tāmrā́ṇi) ताम्रा¹ (tāmrā́¹) |
| instrumental | ताम्रेण (tāmréṇa) | ताम्राभ्याम् (tāmrā́bhyām) | ताम्रैः (tāmraíḥ) ताम्रेभिः¹ (tāmrébhiḥ¹) |
| dative | ताम्राय (tāmrā́ya) | ताम्राभ्याम् (tāmrā́bhyām) | ताम्रेभ्यः (tāmrébhyaḥ) |
| ablative | ताम्रात् (tāmrā́t) | ताम्राभ्याम् (tāmrā́bhyām) | ताम्रेभ्यः (tāmrébhyaḥ) |
| genitive | ताम्रस्य (tāmrásya) | ताम्रयोः (tāmráyoḥ) | ताम्राणाम् (tāmrā́ṇām) |
| locative | ताम्रे (tāmré) | ताम्रयोः (tāmráyoḥ) | ताम्रेषु (tāmréṣu) |
| vocative | ताम्र (tā́mra) | ताम्रे (tā́mre) | ताम्राणि (tā́mrāṇi) ताम्रा¹ (tā́mrā¹) |
- ¹Vedic
Derived terms
- ताम्रक (tāmraka)
- ताम्रपर्णी (tāmraparṇī)
Descendants
- Ardhamagadhi Prakrit: 𑀢𑀁𑀩 (taṃba)
- Fiji Hindi: tamba
- Helu Prakrit:
- Sinhalese: තඹ (taᵐba)
- Magadhi Prakrit:
- Maharastri Prakrit: 𑀢𑀁𑀩 (taṃba)
- Marathi: तांबे (tāmbe)
- Sauraseni Prakrit: 𑀢𑀁𑀩 (taṃba)
- → Hindi: ताम्र (tāmra)
- → Kannada: ತಾಮ್ರ (tāmra)
- → Malayalam: താമ്ര (tāmra), താമ്രം (tāmraṁ)
- → Tulu: താംബ്ര (tāmbra)
- → Sindhi: टामो
- → Tamil: தாமிரம் (tāmiram)
- → Telugu: తామ్రము (tāmramu)
- ⇒ Sanskrit: ताम्रक (tāmraka)
See also
- तमर (tamara, “tin”)
- तामरस (tāmarasa, “the little egret heron or the day-lotus”)
References
- ^ Pokorny, Julius (1959) “*tem(ǝ)-”, in Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume 3, Bern, München: Francke Verlag, pages 1063-1064
- ^ Mayrhofer, Manfred (1996) “tāmrá-”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan][1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 642
Further reading
- “ताम्र” in Carl Cappeller, A Sanskrit–English Dictionary: Based upon the St. Petersburg Lexicons, Strasbourg: Karl J. Trübner, 1891, →OCLC, page 201, column 2.
- Arthur Anthony Macdonell (1893) “ताम्र”, in A practical Sanskrit dictionary with transliteration, accentuation, and etymological analysis throughout, London: Oxford University Press, page 108
- Monier Williams (1899) “ताम्र”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 443, column 1.
- Hellwig, Oliver (2010–2025) “tāmra”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.
