Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- নলদ (Assamese script)
- ᬦᬮᬤ (Balinese script)
- নলদ (Bengali script)
- 𑰡𑰩𑰟 (Bhaiksuki script)
- 𑀦𑀮𑀤 (Brahmi script)
- နလဒ (Burmese script)
- નલદ (Gujarati script)
- ਨਲਦ (Gurmukhi script)
- 𑌨𑌲𑌦 (Grantha script)
- ꦤꦭꦢ (Javanese script)
- 𑂢𑂪𑂠 (Kaithi script)
- ನಲದ (Kannada script)
- នលទ (Khmer script)
- ນລທ (Lao script)
- നലദ (Malayalam script)
- ᠨᠠᠯᠠᡩᠠ (Manchu script)
- 𑘡𑘩𑘟 (Modi script)
- ᠨᠠᠯᠠᢑᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧁𑧉𑦿 (Nandinagari script)
- 𑐣𑐮𑐡 (Newa script)
- ନଲଦ (Odia script)
- ꢥꢭꢣ (Saurashtra script)
- 𑆤𑆬𑆢 (Sharada script)
- 𑖡𑖩𑖟 (Siddham script)
- නලද (Sinhalese script)
- 𑩯𑩽𑩭 (Soyombo script)
- 𑚝𑚥𑚛 (Takri script)
- நலத³ (Tamil script)
- నలద (Telugu script)
- นลท (Thai script)
- ན་ལ་ད (Tibetan script)
- 𑒢𑒪𑒠 (Tirhuta script)
- 𑨝𑨬𑨛 (Zanabazar Square script)
Etymology
Of uncertain origin, though perhaps a derivative of नड (naḍá, “reed, hollow stalk”), probably via an intermediate नाल (nāla, “tube, vein; made of reeds”), owing to the plant's stalk-like structure.[1]
Pronunciation
Noun
नलद • (nálada) stem, m or n
- Nardostachys jatamansi, Indian spikenard (AV., Suśr. etc.)
- root of Chrysopogon zizanioides, formerly Andropogon muricatus (Naish.)
- (only in neuter) the blossom of Hibiscus rosa-sinensis (L.)
- (only in neuter) the honey or nectar of a flower (L.)
Declension
Masculine a-stem declension of नलद
|
|
singular
|
dual
|
plural
|
| nominative
|
नलदः (naladaḥ)
|
नलदौ (naladau)
|
नलदाः (naladāḥ)
|
| accusative
|
नलदम् (naladam)
|
नलदौ (naladau)
|
नलदान् (naladān)
|
| instrumental
|
नलदेन (naladena)
|
नलदाभ्याम् (naladābhyām)
|
नलदैः (naladaiḥ)
|
| dative
|
नलदाय (naladāya)
|
नलदाभ्याम् (naladābhyām)
|
नलदेभ्यः (naladebhyaḥ)
|
| ablative
|
नलदात् (naladāt)
|
नलदाभ्याम् (naladābhyām)
|
नलदेभ्यः (naladebhyaḥ)
|
| genitive
|
नलदस्य (naladasya)
|
नलदयोः (naladayoḥ)
|
नलदानाम् (naladānām)
|
| locative
|
नलदे (nalade)
|
नलदयोः (naladayoḥ)
|
नलदेषु (naladeṣu)
|
| vocative
|
नलद (nalada)
|
नलदौ (naladau)
|
नलदाः (naladāḥ)
|
Neuter a-stem declension of नलद
|
|
singular
|
dual
|
plural
|
| nominative
|
नलदम् (naladam)
|
नलदे (nalade)
|
नलदानि (naladāni)
|
| accusative
|
नलदम् (naladam)
|
नलदे (nalade)
|
नलदानि (naladāni)
|
| instrumental
|
नलदेन (naladena)
|
नलदाभ्याम् (naladābhyām)
|
नलदैः (naladaiḥ)
|
| dative
|
नलदाय (naladāya)
|
नलदाभ्याम् (naladābhyām)
|
नलदेभ्यः (naladebhyaḥ)
|
| ablative
|
नलदात् (naladāt)
|
नलदाभ्याम् (naladābhyām)
|
नलदेभ्यः (naladebhyaḥ)
|
| genitive
|
नलदस्य (naladasya)
|
नलदयोः (naladayoḥ)
|
नलदानाम् (naladānām)
|
| locative
|
नलदे (nalade)
|
नलदयोः (naladayoḥ)
|
नलदेषु (naladeṣu)
|
| vocative
|
नलद (nalada)
|
नलदे (nalade)
|
नलदानि (naladāni)
|
Descendants
- → Phoenician: (via an uncertain intermediary; a reverse (Semitic-to-Sanskrit) loan has also been suggested)
- → Ancient Greek: νάρδος (nárdos)
- Greek: νάρδος (nárdos)
- → Gothic: 𐌽𐌰𐍂𐌳𐌿𐍃 (nardus) (possibly via Latin)
- → Latin: nardus
- → Old Armenian: նարդոս (nardos)
- → Old Georgian: ნარდი (nardi), ნარდიონი (nardioni), ლარდიონი (lardioni)
- → Old East Slavic: нардъ (nardŭ)
- → Serbo-Croatian: на̏рд, nȁrd
Adjective
नलद • (nálada)
- bringing near king Nala (Naish.)
Declension
Masculine a-stem declension of नलद
|
|
singular
|
dual
|
plural
|
| nominative
|
नलदः (naladaḥ)
|
नलदौ (naladau)
|
नलदाः (naladāḥ)
|
| accusative
|
नलदम् (naladam)
|
नलदौ (naladau)
|
नलदान् (naladān)
|
| instrumental
|
नलदेन (naladena)
|
नलदाभ्याम् (naladābhyām)
|
नलदैः (naladaiḥ)
|
| dative
|
नलदाय (naladāya)
|
नलदाभ्याम् (naladābhyām)
|
नलदेभ्यः (naladebhyaḥ)
|
| ablative
|
नलदात् (naladāt)
|
नलदाभ्याम् (naladābhyām)
|
नलदेभ्यः (naladebhyaḥ)
|
| genitive
|
नलदस्य (naladasya)
|
नलदयोः (naladayoḥ)
|
नलदानाम् (naladānām)
|
| locative
|
नलदे (nalade)
|
नलदयोः (naladayoḥ)
|
नलदेषु (naladeṣu)
|
| vocative
|
नलद (nalada)
|
नलदौ (naladau)
|
नलदाः (naladāḥ)
|
Feminine ā-stem declension of नलद
|
|
singular
|
dual
|
plural
|
| nominative
|
नलदा (naladā)
|
नलदे (nalade)
|
नलदाः (naladāḥ)
|
| accusative
|
नलदाम् (naladām)
|
नलदे (nalade)
|
नलदाः (naladāḥ)
|
| instrumental
|
नलदया (naladayā)
|
नलदाभ्याम् (naladābhyām)
|
नलदाभिः (naladābhiḥ)
|
| dative
|
नलदायै (naladāyai)
|
नलदाभ्याम् (naladābhyām)
|
नलदाभ्यः (naladābhyaḥ)
|
| ablative
|
नलदायाः (naladāyāḥ)
|
नलदाभ्याम् (naladābhyām)
|
नलदाभ्यः (naladābhyaḥ)
|
| genitive
|
नलदायाः (naladāyāḥ)
|
नलदयोः (naladayoḥ)
|
नलदानाम् (naladānām)
|
| locative
|
नलदायाम् (naladāyām)
|
नलदयोः (naladayoḥ)
|
नलदासु (naladāsu)
|
| vocative
|
नलदे (nalade)
|
नलदे (nalade)
|
नलदाः (naladāḥ)
|
Neuter a-stem declension of नलद
|
|
singular
|
dual
|
plural
|
| nominative
|
नलदम् (naladam)
|
नलदे (nalade)
|
नलदानि (naladāni)
|
| accusative
|
नलदम् (naladam)
|
नलदे (nalade)
|
नलदानि (naladāni)
|
| instrumental
|
नलदेन (naladena)
|
नलदाभ्याम् (naladābhyām)
|
नलदैः (naladaiḥ)
|
| dative
|
नलदाय (naladāya)
|
नलदाभ्याम् (naladābhyām)
|
नलदेभ्यः (naladebhyaḥ)
|
| ablative
|
नलदात् (naladāt)
|
नलदाभ्याम् (naladābhyām)
|
नलदेभ्यः (naladebhyaḥ)
|
| genitive
|
नलदस्य (naladasya)
|
नलदयोः (naladayoḥ)
|
नलदानाम् (naladānām)
|
| locative
|
नलदे (nalade)
|
नलदयोः (naladayoḥ)
|
नलदेषु (naladeṣu)
|
| vocative
|
नलद (nalada)
|
नलदे (nalade)
|
नलदानि (naladāni)
|
References
- ^ Mayrhofer, Manfred (1996) “nálada-”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan][1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 23
Further reading
- Monier Williams (1899) “नलद”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0530/2.
- R. E. Asher, Vadasery Iyemperumal Subramoniam (1971): Proceedings, Volume 1