पालयति
See also: पलायते
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- পালয়তি (Assamese script)
- ᬧᬵᬮᬬᬢᬶ (Balinese script)
- পালয়তি (Bengali script)
- 𑰢𑰯𑰩𑰧𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀧𑀸𑀮𑀬𑀢𑀺 (Brahmi script)
- ပါလယတိ (Burmese script)
- પાલયતિ (Gujarati script)
- ਪਾਲਯਤਿ (Gurmukhi script)
- 𑌪𑌾𑌲𑌯𑌤𑌿 (Grantha script)
- ꦥꦴꦭꦪꦠꦶ (Javanese script)
- 𑂣𑂰𑂪𑂨𑂞𑂱 (Kaithi script)
- ಪಾಲಯತಿ (Kannada script)
- បាលយតិ (Khmer script)
- ປາລຍຕິ (Lao script)
- പാലയതി (Malayalam script)
- ᢒᠠ᠊ᠠᠯᠠᠶᠠᢠᡳ (Manchu script)
- 𑘢𑘰𑘩𑘧𑘝𑘱 (Modi script)
- ᢒᠠᢗᠯᠠᠶ᠋ᠠᢐᠢ (Mongolian script)
- 𑧂𑧑𑧉𑧇𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐥𑐵𑐮𑐫𑐟𑐶 (Newa script)
- ପାଲଯତି (Odia script)
- ꢦꢵꢭꢫꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆥𑆳𑆬𑆪𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖢𑖯𑖩𑖧𑖝𑖰 (Siddham script)
- පාලයති (Sinhalese script)
- 𑩰𑩛𑩽𑩻𑩫𑩑 (Soyombo script)
- 𑚞𑚭𑚥𑚣𑚙𑚮 (Takri script)
- பாலயதி (Tamil script)
- పాలయతి (Telugu script)
- ปาลยติ (Thai script)
- པཱ་ལ་ཡ་ཏི (Tibetan script)
- 𑒣𑒰𑒪𑒨𑒞𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨞𑨊𑨬𑨪𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)
Etymology
From पाल् (pāl, “to protect”) + -अयति (-ayati).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /pɑː.lɐ́.jɐ.ti/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /pɑː.l̪ɐ.jɐ.t̪i/
Verb
पालयति • (pālayati) third-singular indicative (class 10, type P, causative, root पाल्)[1]
Conjugation
Forms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.
| Nonfinite Forms: पालयितुम् (pāláyitum) | |||
|---|---|---|---|
| Undeclinable | |||
| Infinitive | पालयितुम् pāláyitum | ||
| Gerund | पालयित्वा pālayitvā́ | ||
| Participles | |||
| Masculine/Neuter Gerundive | पालयितव्य / पालनीय pālayitavyà / pālanī́ya | ||
| Feminine Gerundive | पालयितव्या / पालनीया pālayitavyā̀ / pālanī́yā | ||
| Masculine/Neuter Past Passive Participle | पालित pālitá | ||
| Feminine Past Passive Participle | पालिता pālitā́ | ||
| Masculine/Neuter Past Active Participle | पालितवत् pālitávat | ||
| Feminine Past Active Participle | पालितवती pālitávatī | ||
| Present: पालयति (pāláyati), पालयते (pāláyate) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | ||||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
| Indicative | |||||||
| Third | पालयति pāláyati |
पालयतः pāláyataḥ |
पालयन्ति pāláyanti |
पालयते pāláyate |
पालयेते pāláyete |
पालयन्ते pāláyante | |
| Second | पालयसि pāláyasi |
पालयथः pāláyathaḥ |
पालयथ pāláyatha |
पालयसे pāláyase |
पालयेथे pāláyethe |
पालयध्वे pāláyadhve | |
| First | पालयामि pāláyāmi |
पालयावः pāláyāvaḥ |
पालयामः / पालयामसि¹ pāláyāmaḥ / pāláyāmasi¹ |
पालये pāláye |
पालयावहे pāláyāvahe |
पालयामहे pāláyāmahe | |
| Imperative | |||||||
| Third | पालयतु pāláyatu |
पालयताम् pāláyatām |
पालयन्तु pāláyantu |
पालयताम् pāláyatām |
पालयेताम् pāláyetām |
पालयन्ताम् pāláyantām | |
| Second | पालय pāláya |
पालयतम् pāláyatam |
पालयत pāláyata |
पालयस्व pāláyasva |
पालयेथाम् pāláyethām |
पालयध्वम् pāláyadhvam | |
| First | पालयानि pāláyāni |
पालयाव pāláyāva |
पालयाम pāláyāma |
पालयै pāláyai |
पालयावहै pāláyāvahai |
पालयामहै pāláyāmahai | |
| Optative/Potential | |||||||
| Third | पालयेत् pāláyet |
पालयेताम् pāláyetām |
पालयेयुः pāláyeyuḥ |
पालयेत pāláyeta |
पालयेयाताम् pāláyeyātām |
पालयेरन् pāláyeran | |
| Second | पालयेः pāláyeḥ |
पालयेतम् pāláyetam |
पालयेत pāláyeta |
पालयेथाः pāláyethāḥ |
पालयेयाथाम् pāláyeyāthām |
पालयेध्वम् pāláyedhvam | |
| First | पालयेयम् pāláyeyam |
पालयेव pāláyeva |
पालयेम pāláyema |
पालयेय pāláyeya |
पालयेवहि pāláyevahi |
पालयेमहि pāláyemahi | |
| Subjunctive | |||||||
| Third | पालयात् / पालयाति pāláyāt / pāláyāti |
पालयातः pāláyātaḥ |
पालयान् pāláyān |
पालयाते / पालयातै pāláyāte / pāláyātai |
पालयैते pāláyaite |
पालयन्त / पालयान्तै pāláyanta / pāláyāntai | |
| Second | पालयाः / पालयासि pāláyāḥ / pāláyāsi |
पालयाथः pāláyāthaḥ |
पालयाथ pāláyātha |
पालयासे / पालयासै pāláyāse / pāláyāsai |
पालयैथे pāláyaithe |
पालयाध्वै pāláyādhvai | |
| First | पालयानि pāláyāni |
पालयाव pāláyāva |
पालयाम pāláyāma |
पालयै pāláyai |
पालयावहै pāláyāvahai |
पालयामहै pāláyāmahai | |
| Participles | |||||||
| पालयत् pāláyat |
पालयमान / पालयान² pāláyamāna / pālayāna² | ||||||
| Notes |
| ||||||
| Imperfect: अपालयत् (ápālayat), अपालयत (ápālayata) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | ||||||
| Third | अपालयत् ápālayat |
अपालयताम् ápālayatām |
अपालयन् ápālayan |
अपालयत ápālayata |
अपालयेताम् ápālayetām |
अपालयन्त ápālayanta |
| Second | अपालयः ápālayaḥ |
अपालयतम् ápālayatam |
अपालयत ápālayata |
अपालयथाः ápālayathāḥ |
अपालयेथाम् ápālayethām |
अपालयध्वम् ápālayadhvam |
| First | अपालयम् ápālayam |
अपालयाव ápālayāva |
अपालयाम ápālayāma |
अपालये ápālaye |
अपालयावहि ápālayāvahi |
अपालयामहि ápālayāmahi |
| Future: पालयिष्यति (pālayiṣyáti), पालयिष्यते (pālayiṣyáte) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | ||||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
| Indicative | |||||||
| Third | पालयिष्यति pālayiṣyáti |
पालयिष्यतः pālayiṣyátaḥ |
पालयिष्यन्ति pālayiṣyánti |
पालयिष्यते pālayiṣyáte |
पालयिष्येते pālayiṣyéte |
पालयिष्यन्ते pālayiṣyánte | |
| Second | पालयिष्यसि pālayiṣyási |
पालयिष्यथः pālayiṣyáthaḥ |
पालयिष्यथ pālayiṣyátha |
पालयिष्यसे pālayiṣyáse |
पालयिष्येथे pālayiṣyéthe |
पालयिष्यध्वे pālayiṣyádhve | |
| First | पालयिष्यामि pālayiṣyā́mi |
पालयिष्यावः pālayiṣyā́vaḥ |
पालयिष्यामः / पालयिष्यामसि¹ pālayiṣyā́maḥ / pālayiṣyā́masi¹ |
पालयिष्ये pālayiṣyé |
पालयिष्यावहे pālayiṣyā́vahe |
पालयिष्यामहे pālayiṣyā́mahe | |
| Participles | |||||||
| पालयिष्यत् pālayiṣyát |
पालयिष्यमाण pālayiṣyámāṇa | ||||||
| Notes |
| ||||||
| Conditional: अपालयिष्यत् (ápālayiṣyat), अपालयिष्यत (ápālayiṣyata) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | ||||||
| Third | अपालयिष्यत् ápālayiṣyat |
अपालयिष्यताम् ápālayiṣyatām |
अपालयिष्यन् ápālayiṣyan |
अपालयिष्यत ápālayiṣyata |
अपालयिष्येताम् ápālayiṣyetām |
अपालयिष्यन्त ápālayiṣyanta |
| Second | अपालयिष्यः ápālayiṣyaḥ |
अपालयिष्यतम् ápālayiṣyatam |
अपालयिष्यत ápālayiṣyata |
अपालयिष्यथाः ápālayiṣyathāḥ |
अपालयिष्येथाम् ápālayiṣyethām |
अपालयिष्यध्वम् ápālayiṣyadhvam |
| First | अपालयिष्यम् ápālayiṣyam |
अपालयिष्याव ápālayiṣyāva |
अपालयिष्याम ápālayiṣyāma |
अपालयिष्ये ápālayiṣye |
अपालयिष्यावहि ápālayiṣyāvahi |
अपालयिष्यामहि ápālayiṣyāmahi |
| Benedictive/Precative: पाल्यात् (pālyā́t) or पाल्याः (pālyā́ḥ), पालयिषीष्ट (pālayiṣīṣṭá) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | ||||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
| Optative/Potential | |||||||
| Third | पाल्यात् / पाल्याः¹ pālyā́t / pālyā́ḥ¹ |
पाल्यास्ताम् pālyā́stām |
पाल्यासुः pālyā́suḥ |
पालयिषीष्ट pālayiṣīṣṭá |
पालयिषीयास्ताम्² pālayiṣīyā́stām² |
पालयिषीरन् pālayiṣīrán | |
| Second | पाल्याः pālyā́ḥ |
पाल्यास्तम् pālyā́stam |
पाल्यास्त pālyā́sta |
पालयिषीष्ठाः pālayiṣīṣṭhā́ḥ |
पालयिषीयास्थाम्² pālayiṣīyā́sthām² |
पालयिषीढ्वम् pālayiṣīḍhvám | |
| First | पाल्यासम् pālyā́sam |
पाल्यास्व pālyā́sva |
पाल्यास्म pālyā́sma |
पालयिषीय pālayiṣīyá |
पालयिषीवहि pālayiṣīváhi |
पालयिषीमहि pālayiṣīmáhi | |
| Notes |
| ||||||
| Perfect: पालयामास (pālayā́mā́sa) or पालयांचकार (pālayā́ṃcakā́ra), पालयांचक्रे (pālayā́ṃcakré) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | ||||||
| Third | पालयामास / पालयांचकार pālayā́mā́sa / pālayā́ṃcakā́ra |
पालयामासतुः / पालयांचक्रतुः pālayā́māsátuḥ / pālayā́ṃcakrátuḥ |
पालयामासुः / पालयांचक्रुः pālayā́māsúḥ / pālayā́ṃcakrúḥ |
पालयांचक्रे pālayā́ṃcakré |
पालयांचक्राते pālayā́ṃcakrā́te |
पालयांचक्रिरे pālayā́ṃcakriré |
| Second | पालयामासिथ / पालयांचकर्थ pālayā́mā́sitha / pālayā́ṃcakártha |
पालयामासथुः / पालयांचक्रथुः pālayā́māsáthuḥ / pālayā́ṃcakráthuḥ |
पालयामास / पालयांचक्र pālayā́māsá / pālayā́ṃcakrá |
पालयांचकृषे pālayā́ṃcakṛṣé |
पालयांचक्राथे pālayā́ṃcakrā́the |
पालयांचकृध्वे pālayā́ṃcakṛdhvé |
| First | पालयामास / पालयांचकर pālayā́mā́sa / pālayā́ṃcakára |
पालयामासिव / पालयांचकृव pālayā́māsivá / pālayā́ṃcakṛvá |
पालयामासिम / पालयांचकृम pālayā́māsimá / pālayā́ṃcakṛmá |
पालयांचक्रे pālayā́ṃcakré |
पालयांचकृवहे pālayā́ṃcakṛváhe |
पालयांचकृमहे pālayā́ṃcakṛmáhe |
| Participles | ||||||
| पालयामासिवांस् / पालयांचकृवांस् pālayā́māsivā́ṃs / pālayā́ṃcakṛvā́ṃs |
पालयांचक्राण pālayā́ṃcakrāṇá | |||||
Descendants
- Maharastri Prakrit: 𑀧𑀸𑀮𑁂𑀇 (pālei)
- Old Marathi: 𑘢𑘩𑘜𑘹 (palaṇe), 𑘢𑘰𑘩𑘜𑘹 (pālaṇe), 𑘢𑘰𑘯𑘜𑘹 (pāḷaṇe)
- Marathi: पाळणे (pāḷṇe)
- Old Marathi: 𑘢𑘩𑘜𑘹 (palaṇe), 𑘢𑘰𑘩𑘜𑘹 (pālaṇe), 𑘢𑘰𑘯𑘜𑘹 (pāḷaṇe)
- Pali: pāleti
- Sauraseni Prakrit: 𑀧𑀸𑀮𑁂𑀤𑀺 (pāledi)
References
- ^ Monier Williams (1899) “पालयति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 622/3.