भद्र
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ভদ্ৰ (Assamese script)
- ᬪᬤ᭄ᬭ (Balinese script)
- ভদ্র (Bengali script)
- 𑰥𑰟𑰿𑰨 (Bhaiksuki script)
- 𑀪𑀤𑁆𑀭 (Brahmi script)
- ဘဒြ (Burmese script)
- ભદ્ર (Gujarati script)
- ਭਦ੍ਰ (Gurmukhi script)
- 𑌭𑌦𑍍𑌰 (Grantha script)
- ꦨꦢꦿ (Javanese script)
- 𑂦𑂠𑂹𑂩 (Kaithi script)
- ಭದ್ರ (Kannada script)
- ភទ្រ (Khmer script)
- ຠທ຺ຣ (Lao script)
- ഭദ്ര (Malayalam script)
- ᢨᠠᡩᡵᠠ (Manchu script)
- 𑘥𑘟𑘿𑘨 (Modi script)
- ᠪᠾᠠᢑᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧅𑦿𑧠𑧈 (Nandinagari script)
- 𑐨𑐡𑑂𑐬 (Newa script)
- ଭଦ୍ର (Odia script)
- ꢩꢣ꣄ꢬ (Saurashtra script)
- 𑆨𑆢𑇀𑆫 (Sharada script)
- 𑖥𑖟𑖿𑖨 (Siddham script)
- භද්ර (Sinhalese script)
- 𑩳𑩭 𑪙𑩼 (Soyombo script)
- 𑚡𑚛𑚶𑚤 (Takri script)
- ப⁴த்³ர (Tamil script)
- భద్ర (Telugu script)
- ภทฺร (Thai script)
- བྷ་དྲ (Tibetan script)
- 𑒦𑒠𑓂𑒩 (Tirhuta script)
- 𑨡𑨛𑩇𑨫 (Zanabazar Square script)
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *bʰadrás (“auspicious, fortunate, happy”), from Proto-Indo-European *bʰn̥d-ró-s, from the root *bʰend- (“to be happy, glad”).[1][2] Cognate with Avestan 𐬵𐬎𐬠𐬀𐬜𐬭𐬀 (hubaδra, “fortunate”). Alternatively, Proto-Indo-Iranian *bʰadrás has been connected to Proto-Germanic *batizô (“better”), from a Proto-Indo-European root *bʰed-.[3]
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /bʱɐd.ɾɐ́/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /bʱɐd̪.ɾɐ/
Adjective
भद्र • (bhadrá) stem
- blessed, auspicious, fortunate, prosperous, happy
- c. 1500 BCE – 1000 BCE, Ṛgveda 1.89.1:
- आ नो॑ भ॒द्राः क्रत॑वो यन्तु वि॒श्वतोऽद॑ब्धासो॒ अप॑रीतास उ॒द्भिदः॑।
दे॒वा नो॒ यथा॒ सद॒मिद्वृ॒धे अस॒न्नप्रा॑युवो रक्षि॒तारो॑ दि॒वेदि॑वे॥- ā́ no bhadrā́ḥ krátavo yantu viśvátóʼdabdhāso áparītāsa udbhídaḥ.
devā́ no yáthā sádamídvṛdhé ásannáprāyuvo rakṣitā́ro divédive. - May auspicious works, unmolested, unimpeded, and subversive of foes, come to us from every quarter; may the gods, turning not away from us, but granting us protection day by day, be ever with us for our advancement.
- ā́ no bhadrā́ḥ krátavo yantu viśvátóʼdabdhāso áparītāsa udbhídaḥ.
- आ नो॑ भ॒द्राः क्रत॑वो यन्तु वि॒श्वतोऽद॑ब्धासो॒ अप॑रीतास उ॒द्भिदः॑।
- good, gracious, friendly, kind
- excellent, fair, beautiful, lovely, pleasant, dear
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | भद्रः (bhadráḥ) | भद्रौ (bhadraú) भद्रा¹ (bhadrā́¹) |
भद्राः (bhadrā́ḥ) भद्रासः¹ (bhadrā́saḥ¹) |
| accusative | भद्रम् (bhadrám) | भद्रौ (bhadraú) भद्रा¹ (bhadrā́¹) |
भद्रान् (bhadrā́n) |
| instrumental | भद्रेण (bhadréṇa) | भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्रैः (bhadraíḥ) भद्रेभिः¹ (bhadrébhiḥ¹) |
| dative | भद्राय (bhadrā́ya) | भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्रेभ्यः (bhadrébhyaḥ) |
| ablative | भद्रात् (bhadrā́t) | भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्रेभ्यः (bhadrébhyaḥ) |
| genitive | भद्रस्य (bhadrásya) | भद्रयोः (bhadráyoḥ) | भद्राणाम् (bhadrā́ṇām) |
| locative | भद्रे (bhadré) | भद्रयोः (bhadráyoḥ) | भद्रेषु (bhadréṣu) |
| vocative | भद्र (bhádra) | भद्रौ (bhádrau) भद्रा¹ (bhádrā¹) |
भद्राः (bhádrāḥ) भद्रासः¹ (bhádrāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | भद्रा (bhadrā́) | भद्रे (bhadré) | भद्राः (bhadrā́ḥ) |
| accusative | भद्राम् (bhadrā́m) | भद्रे (bhadré) | भद्राः (bhadrā́ḥ) |
| instrumental | भद्रया (bhadráyā) भद्रा¹ (bhadrā́¹) |
भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्राभिः (bhadrā́bhiḥ) |
| dative | भद्रायै (bhadrā́yai) | भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्राभ्यः (bhadrā́bhyaḥ) |
| ablative | भद्रायाः (bhadrā́yāḥ) भद्रायै² (bhadrā́yai²) |
भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्राभ्यः (bhadrā́bhyaḥ) |
| genitive | भद्रायाः (bhadrā́yāḥ) भद्रायै² (bhadrā́yai²) |
भद्रयोः (bhadráyoḥ) | भद्राणाम् (bhadrā́ṇām) |
| locative | भद्रायाम् (bhadrā́yām) | भद्रयोः (bhadráyoḥ) | भद्रासु (bhadrā́su) |
| vocative | भद्रे (bhádre) | भद्रे (bhádre) | भद्राः (bhádrāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | भद्रम् (bhadrám) | भद्रे (bhadré) | भद्राणि (bhadrā́ṇi) भद्रा¹ (bhadrā́¹) |
| accusative | भद्रम् (bhadrám) | भद्रे (bhadré) | भद्राणि (bhadrā́ṇi) भद्रा¹ (bhadrā́¹) |
| instrumental | भद्रेण (bhadréṇa) | भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्रैः (bhadraíḥ) भद्रेभिः¹ (bhadrébhiḥ¹) |
| dative | भद्राय (bhadrā́ya) | भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्रेभ्यः (bhadrébhyaḥ) |
| ablative | भद्रात् (bhadrā́t) | भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्रेभ्यः (bhadrébhyaḥ) |
| genitive | भद्रस्य (bhadrásya) | भद्रयोः (bhadráyoḥ) | भद्राणाम् (bhadrā́ṇām) |
| locative | भद्रे (bhadré) | भद्रयोः (bhadráyoḥ) | भद्रेषु (bhadréṣu) |
| vocative | भद्र (bhádra) | भद्रे (bhádre) | भद्राणि (bhádrāṇi) भद्रा¹ (bhádrā¹) |
- ¹Vedic
Noun
भद्र • (bhadrá) stem, n
- prosperity, happiness, health, welfare, good fortune
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | भद्रम् (bhadrám) | भद्रे (bhadré) | भद्राणि (bhadrā́ṇi) भद्रा¹ (bhadrā́¹) |
| accusative | भद्रम् (bhadrám) | भद्रे (bhadré) | भद्राणि (bhadrā́ṇi) भद्रा¹ (bhadrā́¹) |
| instrumental | भद्रेण (bhadréṇa) | भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्रैः (bhadraíḥ) भद्रेभिः¹ (bhadrébhiḥ¹) |
| dative | भद्राय (bhadrā́ya) | भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्रेभ्यः (bhadrébhyaḥ) |
| ablative | भद्रात् (bhadrā́t) | भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्रेभ्यः (bhadrébhyaḥ) |
| genitive | भद्रस्य (bhadrásya) | भद्रयोः (bhadráyoḥ) | भद्राणाम् (bhadrā́ṇām) |
| locative | भद्रे (bhadré) | भद्रयोः (bhadráyoḥ) | भद्रेषु (bhadréṣu) |
| vocative | भद्र (bhádra) | भद्रे (bhádre) | भद्राणि (bhádrāṇi) भद्रा¹ (bhádrā¹) |
- ¹Vedic
Derived terms
Related terms
Descendants
- Paisaci Prakrit:
- Punjabi: ਭੱਦਰ (bhaddar)
- Pali: bhadda
- Tamil: பத்திரம் (pattiram)
Noun
भद्र • (bhadrá) stem, m
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | भद्रः (bhadráḥ) | भद्रौ (bhadraú) भद्रा¹ (bhadrā́¹) |
भद्राः (bhadrā́ḥ) भद्रासः¹ (bhadrā́saḥ¹) |
| accusative | भद्रम् (bhadrám) | भद्रौ (bhadraú) भद्रा¹ (bhadrā́¹) |
भद्रान् (bhadrā́n) |
| instrumental | भद्रेण (bhadréṇa) | भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्रैः (bhadraíḥ) भद्रेभिः¹ (bhadrébhiḥ¹) |
| dative | भद्राय (bhadrā́ya) | भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्रेभ्यः (bhadrébhyaḥ) |
| ablative | भद्रात् (bhadrā́t) | भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्रेभ्यः (bhadrébhyaḥ) |
| genitive | भद्रस्य (bhadrásya) | भद्रयोः (bhadráyoḥ) | भद्राणाम् (bhadrā́ṇām) |
| locative | भद्रे (bhadré) | भद्रयोः (bhadráyoḥ) | भद्रेषु (bhadréṣu) |
| vocative | भद्र (bhádra) | भद्रौ (bhádrau) भद्रा¹ (bhádrā¹) |
भद्राः (bhádrāḥ) भद्रासः¹ (bhádrāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
Proper noun
भद्र • (bhadrá) stem, m
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | भद्रः (bhadráḥ) | भद्रौ (bhadraú) भद्रा¹ (bhadrā́¹) |
भद्राः (bhadrā́ḥ) भद्रासः¹ (bhadrā́saḥ¹) |
| accusative | भद्रम् (bhadrám) | भद्रौ (bhadraú) भद्रा¹ (bhadrā́¹) |
भद्रान् (bhadrā́n) |
| instrumental | भद्रेण (bhadréṇa) | भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्रैः (bhadraíḥ) भद्रेभिः¹ (bhadrébhiḥ¹) |
| dative | भद्राय (bhadrā́ya) | भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्रेभ्यः (bhadrébhyaḥ) |
| ablative | भद्रात् (bhadrā́t) | भद्राभ्याम् (bhadrā́bhyām) | भद्रेभ्यः (bhadrébhyaḥ) |
| genitive | भद्रस्य (bhadrásya) | भद्रयोः (bhadráyoḥ) | भद्राणाम् (bhadrā́ṇām) |
| locative | भद्रे (bhadré) | भद्रयोः (bhadráyoḥ) | भद्रेषु (bhadréṣu) |
| vocative | भद्र (bhádra) | भद्रौ (bhádrau) भद्रा¹ (bhádrā¹) |
भद्राः (bhádrāḥ) भद्रासः¹ (bhádrāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
References
- ^ Mayrhofer, Manfred (1996) “bhadrá”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan][1] (in German), volume II, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 244
- ^ Rix, Helmut, editor (2001), “*bʰend-1”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 75
- ^ Kroonen, Guus (2013) “batiz”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11)[2], Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 55
Further reading
- Monier Williams (1899) “भद्र”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0745.