मारयति
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- মাৰয়তি (Assamese script)
- ᬫᬵᬭᬬᬢᬶ (Balinese script)
- মারয়তি (Bengali script)
- 𑰦𑰯𑰨𑰧𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀫𑀸𑀭𑀬𑀢𑀺 (Brahmi script)
- မာရယတိ (Burmese script)
- મારયતિ (Gujarati script)
- ਮਾਰਯਤਿ (Gurmukhi script)
- 𑌮𑌾𑌰𑌯𑌤𑌿 (Grantha script)
- ꦩꦴꦫꦪꦠꦶ (Javanese script)
- 𑂧𑂰𑂩𑂨𑂞𑂱 (Kaithi script)
- ಮಾರಯತಿ (Kannada script)
- មារយតិ (Khmer script)
- ມາຣຍຕິ (Lao script)
- മാരയതി (Malayalam script)
- ᠮᠠ᠊ᠠᡵᠠᠶᠠᢠᡳ (Manchu script)
- 𑘦𑘰𑘨𑘧𑘝𑘱 (Modi script)
- ᠮᠠᢗᠷᠠᠶ᠋ᠠᢐᠢ (Mongolian script)
- 𑧆𑧑𑧈𑧇𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐩𑐵𑐬𑐫𑐟𑐶 (Newa script)
- ମାରଯତି (Odia script)
- ꢪꢵꢬꢫꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆩𑆳𑆫𑆪𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖦𑖯𑖨𑖧𑖝𑖰 (Siddham script)
- මාරයති (Sinhalese script)
- 𑩴𑩛𑩼𑩻𑩫𑩑 (Soyombo script)
- 𑚢𑚭𑚤𑚣𑚙𑚮 (Takri script)
- மாரயதி (Tamil script)
- మారయతి (Telugu script)
- มารยติ (Thai script)
- མཱ་ར་ཡ་ཏི (Tibetan script)
- 𑒧𑒰𑒩𑒨𑒞𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨢𑨊𑨫𑨪𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)
Etymology
From the root मृ (mṛ) + -अयति (-ayati).
Inherited from Proto-Indo-Aryan *māráyati, from Proto-Indo-Iranian *māráyati, from Proto-Indo-European *moréyeti (“to kill”). Cognate with Avestan 𐬨𐬀𐬭- (mar-), Persian مردن (mordan), Northern Kurdish mirin, مردن (mirdin), Old Armenian մեռանիմ (meṙanim), Old Church Slavonic мрѣти (mrěti), Lithuanian mirti, Latin morior.
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /mɑː.ɾɐ.jɐ.ti/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /mɑː.ɾɐ.jɐ.t̪i/
Verb
मारयति • (mārayati) third-singular indicative (class 10, type P, causative, root मृ)
Conjugation
Forms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.
| Nonfinite Forms: मारयितुम् (māráyitum) | |||
|---|---|---|---|
| Undeclinable | |||
| Infinitive | मारयितुम् māráyitum | ||
| Gerund | मारयित्वा mārayitvā́ | ||
| Participles | |||
| Masculine/Neuter Gerundive | मारयितव्य / मारनीय mārayitavyà / māranī́ya | ||
| Feminine Gerundive | मारयितव्या / मारनीया mārayitavyā̀ / māranī́yā | ||
| Masculine/Neuter Past Passive Participle | मारित māritá | ||
| Feminine Past Passive Participle | मारिता māritā́ | ||
| Masculine/Neuter Past Active Participle | मारितवत् māritávat | ||
| Feminine Past Active Participle | मारितवती māritávatī | ||
| Present: मारयति (māráyati), मारयते (māráyate) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | ||||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
| Indicative | |||||||
| Third | मारयति māráyati |
मारयतः māráyataḥ |
मारयन्ति māráyanti |
मारयते māráyate |
मारयेते māráyete |
मारयन्ते māráyante | |
| Second | मारयसि māráyasi |
मारयथः māráyathaḥ |
मारयथ māráyatha |
मारयसे māráyase |
मारयेथे māráyethe |
मारयध्वे māráyadhve | |
| First | मारयामि māráyāmi |
मारयावः māráyāvaḥ |
मारयामः / मारयामसि¹ māráyāmaḥ / māráyāmasi¹ |
मारये māráye |
मारयावहे māráyāvahe |
मारयामहे māráyāmahe | |
| Imperative | |||||||
| Third | मारयतु māráyatu |
मारयताम् māráyatām |
मारयन्तु māráyantu |
मारयताम् māráyatām |
मारयेताम् māráyetām |
मारयन्ताम् māráyantām | |
| Second | मारय māráya |
मारयतम् māráyatam |
मारयत māráyata |
मारयस्व māráyasva |
मारयेथाम् māráyethām |
मारयध्वम् māráyadhvam | |
| First | मारयाणि māráyāṇi |
मारयाव māráyāva |
मारयाम māráyāma |
मारयै māráyai |
मारयावहै māráyāvahai |
मारयामहै māráyāmahai | |
| Optative/Potential | |||||||
| Third | मारयेत् māráyet |
मारयेताम् māráyetām |
मारयेयुः māráyeyuḥ |
मारयेत māráyeta |
मारयेयाताम् māráyeyātām |
मारयेरन् māráyeran | |
| Second | मारयेः māráyeḥ |
मारयेतम् māráyetam |
मारयेत māráyeta |
मारयेथाः māráyethāḥ |
मारयेयाथाम् māráyeyāthām |
मारयेध्वम् māráyedhvam | |
| First | मारयेयम् māráyeyam |
मारयेव māráyeva |
मारयेम māráyema |
मारयेय māráyeya |
मारयेवहि māráyevahi |
मारयेमहि māráyemahi | |
| Subjunctive | |||||||
| Third | मारयात् / मारयाति māráyāt / māráyāti |
मारयातः māráyātaḥ |
मारयान् māráyān |
मारयाते / मारयातै māráyāte / māráyātai |
मारयैते māráyaite |
मारयन्त / मारयान्तै māráyanta / māráyāntai | |
| Second | मारयाः / मारयासि māráyāḥ / māráyāsi |
मारयाथः māráyāthaḥ |
मारयाथ māráyātha |
मारयासे / मारयासै māráyāse / māráyāsai |
मारयैथे māráyaithe |
मारयाध्वै māráyādhvai | |
| First | मारयाणि māráyāṇi |
मारयाव māráyāva |
मारयाम māráyāma |
मारयै māráyai |
मारयावहै māráyāvahai |
मारयामहै māráyāmahai | |
| Participles | |||||||
| मारयत् māráyat |
मारयमाण / मारयाण² māráyamāṇa / mārayāṇa² | ||||||
| Notes |
| ||||||
| Imperfect: अमारयत् (ámārayat), अमारयत (ámārayata) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | ||||||
| Third | अमारयत् ámārayat |
अमारयताम् ámārayatām |
अमारयन् ámārayan |
अमारयत ámārayata |
अमारयेताम् ámārayetām |
अमारयन्त ámārayanta |
| Second | अमारयः ámārayaḥ |
अमारयतम् ámārayatam |
अमारयत ámārayata |
अमारयथाः ámārayathāḥ |
अमारयेथाम् ámārayethām |
अमारयध्वम् ámārayadhvam |
| First | अमारयम् ámārayam |
अमारयाव ámārayāva |
अमारयाम ámārayāma |
अमारये ámāraye |
अमारयावहि ámārayāvahi |
अमारयामहि ámārayāmahi |
| Future: मारयिष्यति (mārayiṣyáti), मारयिष्यते (mārayiṣyáte) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | ||||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
| Indicative | |||||||
| Third | मारयिष्यति mārayiṣyáti |
मारयिष्यतः mārayiṣyátaḥ |
मारयिष्यन्ति mārayiṣyánti |
मारयिष्यते mārayiṣyáte |
मारयिष्येते mārayiṣyéte |
मारयिष्यन्ते mārayiṣyánte | |
| Second | मारयिष्यसि mārayiṣyási |
मारयिष्यथः mārayiṣyáthaḥ |
मारयिष्यथ mārayiṣyátha |
मारयिष्यसे mārayiṣyáse |
मारयिष्येथे mārayiṣyéthe |
मारयिष्यध्वे mārayiṣyádhve | |
| First | मारयिष्यामि mārayiṣyā́mi |
मारयिष्यावः mārayiṣyā́vaḥ |
मारयिष्यामः / मारयिष्यामसि¹ mārayiṣyā́maḥ / mārayiṣyā́masi¹ |
मारयिष्ये mārayiṣyé |
मारयिष्यावहे mārayiṣyā́vahe |
मारयिष्यामहे mārayiṣyā́mahe | |
| Participles | |||||||
| मारयिष्यत् mārayiṣyát |
मारयिष्यमाण mārayiṣyámāṇa | ||||||
| Notes |
| ||||||
| Conditional: अमारयिष्यत् (ámārayiṣyat), अमारयिष्यत (ámārayiṣyata) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | ||||||
| Third | अमारयिष्यत् ámārayiṣyat |
अमारयिष्यताम् ámārayiṣyatām |
अमारयिष्यन् ámārayiṣyan |
अमारयिष्यत ámārayiṣyata |
अमारयिष्येताम् ámārayiṣyetām |
अमारयिष्यन्त ámārayiṣyanta |
| Second | अमारयिष्यः ámārayiṣyaḥ |
अमारयिष्यतम् ámārayiṣyatam |
अमारयिष्यत ámārayiṣyata |
अमारयिष्यथाः ámārayiṣyathāḥ |
अमारयिष्येथाम् ámārayiṣyethām |
अमारयिष्यध्वम् ámārayiṣyadhvam |
| First | अमारयिष्यम् ámārayiṣyam |
अमारयिष्याव ámārayiṣyāva |
अमारयिष्याम ámārayiṣyāma |
अमारयिष्ये ámārayiṣye |
अमारयिष्यावहि ámārayiṣyāvahi |
अमारयिष्यामहि ámārayiṣyāmahi |
| Benedictive/Precative: मार्यात् (māryā́t) or मार्याः (māryā́ḥ), मारयिषीष्ट (mārayiṣīṣṭá) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | ||||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
| Optative/Potential | |||||||
| Third | मार्यात् / मार्याः¹ māryā́t / māryā́ḥ¹ |
मार्यास्ताम् māryā́stām |
मार्यासुः māryā́suḥ |
मारयिषीष्ट mārayiṣīṣṭá |
मारयिषीयास्ताम्² mārayiṣīyā́stām² |
मारयिषीरन् mārayiṣīrán | |
| Second | मार्याः māryā́ḥ |
मार्यास्तम् māryā́stam |
मार्यास्त māryā́sta |
मारयिषीष्ठाः mārayiṣīṣṭhā́ḥ |
मारयिषीयास्थाम्² mārayiṣīyā́sthām² |
मारयिषीढ्वम् mārayiṣīḍhvám | |
| First | मार्यासम् māryā́sam |
मार्यास्व māryā́sva |
मार्यास्म māryā́sma |
मारयिषीय mārayiṣīyá |
मारयिषीवहि mārayiṣīváhi |
मारयिषीमहि mārayiṣīmáhi | |
| Notes |
| ||||||
| Perfect: मारयामास (mārayā́mā́sa) or मारयांचकार (mārayā́ṃcakā́ra), मारयांचक्रे (mārayā́ṃcakré) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | ||||||
| Third | मारयामास / मारयांचकार mārayā́mā́sa / mārayā́ṃcakā́ra |
मारयामासतुः / मारयांचक्रतुः mārayā́māsátuḥ / mārayā́ṃcakrátuḥ |
मारयामासुः / मारयांचक्रुः mārayā́māsúḥ / mārayā́ṃcakrúḥ |
मारयांचक्रे mārayā́ṃcakré |
मारयांचक्राते mārayā́ṃcakrā́te |
मारयांचक्रिरे mārayā́ṃcakriré |
| Second | मारयामासिथ / मारयांचकर्थ mārayā́mā́sitha / mārayā́ṃcakártha |
मारयामासथुः / मारयांचक्रथुः mārayā́māsáthuḥ / mārayā́ṃcakráthuḥ |
मारयामास / मारयांचक्र mārayā́māsá / mārayā́ṃcakrá |
मारयांचकृषे mārayā́ṃcakṛṣé |
मारयांचक्राथे mārayā́ṃcakrā́the |
मारयांचकृध्वे mārayā́ṃcakṛdhvé |
| First | मारयामास / मारयांचकर mārayā́mā́sa / mārayā́ṃcakára |
मारयामासिव / मारयांचकृव mārayā́māsivá / mārayā́ṃcakṛvá |
मारयामासिम / मारयांचकृम mārayā́māsimá / mārayā́ṃcakṛmá |
मारयांचक्रे mārayā́ṃcakré |
मारयांचकृवहे mārayā́ṃcakṛváhe |
मारयांचकृमहे mārayā́ṃcakṛmáhe |
| Participles | ||||||
| मारयामासिवांस् / मारयांचकृवांस् mārayā́māsivā́ṃs / mārayā́ṃcakṛvā́ṃs |
मारयांचक्राण mārayā́ṃcakrāṇá | |||||
Descendants
- Dardic:
- Kashmiri: mārun
- Arabic script: مارُن
- Devanagari script: मारुन
- Kashmiri: mārun
- Ardhamagadhi Prakrit:
- Old Awadhi: मारइ (māraï)
- Helu Prakrit:
- Sinhalese: මැරෙනවා (mærenawā)
- Khasa Prakrit:
- Magadhi Prakrit:
- Maharastri Prakrit:
- Marathi: मारणे (mārṇe)
- Paisaci Prakrit:
- Sauraseni Prakrit:
References
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “mārayati”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press