युक्त
Hindi
Etymology
Borrowed from Sanskrit युक्त (yukta), from Proto-Indo-Iranian *yugtás, from Proto-Indo-European *yugtós. Doublet of जूता (jūtā).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /jʊkt̪/
Adjective
युक्त • (yukt) (indeclinable)
- joined, attached, linked
- ये रेल-गाड़ी को एक-दूसरे से युक्त करा दो।
- ye rel-gāṛī ko ek-dūsre se yukt karā do.
- Join these two train-cars together.
- suited, fit, proper
- having, possessing
- रसायन युक्त खाद्य ― rasāyan yukt khādya ― food with chemicals
References
- McGregor, Ronald Stuart (1993) “युक्त”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press, page 842
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- যুক্ত (Assamese script)
- ᬬᬸᬓ᭄ᬢ (Balinese script)
- যুক্ত (Bengali script)
- 𑰧𑰲𑰎𑰿𑰝 (Bhaiksuki script)
- 𑀬𑀼𑀓𑁆𑀢 (Brahmi script)
- ယုက္တ (Burmese script)
- યુક્ત (Gujarati script)
- ਯੁਕ੍ਤ (Gurmukhi script)
- 𑌯𑍁𑌕𑍍𑌤 (Grantha script)
- ꦪꦸꦏ꧀ꦠ (Javanese script)
- 𑂨𑂳𑂍𑂹𑂞 (Kaithi script)
- ಯುಕ್ತ (Kannada script)
- យុក្ត (Khmer script)
- ຍຸກ຺ຕ (Lao script)
- യുക്ത (Malayalam script)
- ᠶᡠᡬᢠᠠ (Manchu script)
- 𑘧𑘳𑘎𑘿𑘝 (Modi script)
- ᠶ᠋ᠤᢉᢐᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧇𑧔𑦮𑧠𑦽 (Nandinagari script)
- 𑐫𑐸𑐎𑑂𑐟 (Newa script)
- ଯୁକ୍ତ (Odia script)
- ꢫꢸꢒ꣄ꢡ (Saurashtra script)
- 𑆪𑆶𑆑𑇀𑆠 (Sharada script)
- 𑖧𑖲𑖎𑖿𑖝 (Siddham script)
- යුක්ත (Sinhalese script)
- 𑩻𑩒𑩜 𑪙𑩫 (Soyombo script)
- 𑚣𑚰𑚊𑚶𑚙 (Takri script)
- யுக்த (Tamil script)
- యుక్త (Telugu script)
- ยุกฺต (Thai script)
- ཡུ་ཀྟ (Tibetan script)
- 𑒨𑒳𑒏𑓂𑒞 (Tirhuta script)
- 𑨪𑨃𑨋𑩇𑨙 (Zanabazar Square script)
Etymology
Etymology tree
From Proto-Indo-Iranian *yuktás, from Proto-Indo-European *yugtós, from *yewg- (“to yoke”). Cognate to Avestan 𐬫𐬎𐬑𐬙𐬀 (yuxta), Kamkata-viri itë (“pair, suit”), Old English ġeiht, and possibly Ancient Greek ζευκτός (zeuktós). By surface analysis, युज् (yuj) + -त (-ta).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /juk.tɐ́/, [juk̚.tɐ́]
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /juk.t̪ɐ/, [juk̚.t̪ɐ]
Participle
युक्त • (yukta) past passive participle (root युज्)
- past passive participle of युज् (yuj)
Adjective
युक्त • (yuktá) stem
- (with locative or instrumental) yoked, fastened, harnessed to
- (with locative or instrumental) set to work, engaged, occupied with
- (with dative) ready for, prepared
- absorbed in meditation, concentrated
- (with locative) skilled in, familiar with
- joined, connected, combined
- (with instrumental) in contact with, touching
- (astronomy, with instrumental) in conjunction
- added to, increased by
- चतुर्-युक्ता विंशतिः ― catur-yuktā viṃśatiḥ ― twenty increased-by-four
- connected with, concerning
- fitted, adapted
- suitable, fit for, proper, right
- auspicious, favorable
- prosperous, thriving
- (grammar) primitive (not derivative)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | युक्तः (yuktaḥ) | युक्तौ (yuktau) युक्ता¹ (yuktā¹) |
युक्ताः (yuktāḥ) युक्तासः¹ (yuktāsaḥ¹) |
| accusative | युक्तम् (yuktam) | युक्तौ (yuktau) युक्ता¹ (yuktā¹) |
युक्तान् (yuktān) |
| instrumental | युक्तेन (yuktena) | युक्ताभ्याम् (yuktābhyām) | युक्तैः (yuktaiḥ) युक्तेभिः¹ (yuktebhiḥ¹) |
| dative | युक्ताय (yuktāya) | युक्ताभ्याम् (yuktābhyām) | युक्तेभ्यः (yuktebhyaḥ) |
| ablative | युक्तात् (yuktāt) | युक्ताभ्याम् (yuktābhyām) | युक्तेभ्यः (yuktebhyaḥ) |
| genitive | युक्तस्य (yuktasya) | युक्तयोः (yuktayoḥ) | युक्तानाम् (yuktānām) |
| locative | युक्ते (yukte) | युक्तयोः (yuktayoḥ) | युक्तेषु (yukteṣu) |
| vocative | युक्त (yukta) | युक्तौ (yuktau) युक्ता¹ (yuktā¹) |
युक्ताः (yuktāḥ) युक्तासः¹ (yuktāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | युक्ता (yuktā) | युक्ते (yukte) | युक्ताः (yuktāḥ) |
| accusative | युक्ताम् (yuktām) | युक्ते (yukte) | युक्ताः (yuktāḥ) |
| instrumental | युक्तया (yuktayā) युक्ता¹ (yuktā¹) |
युक्ताभ्याम् (yuktābhyām) | युक्ताभिः (yuktābhiḥ) |
| dative | युक्तायै (yuktāyai) | युक्ताभ्याम् (yuktābhyām) | युक्ताभ्यः (yuktābhyaḥ) |
| ablative | युक्तायाः (yuktāyāḥ) युक्तायै² (yuktāyai²) |
युक्ताभ्याम् (yuktābhyām) | युक्ताभ्यः (yuktābhyaḥ) |
| genitive | युक्तायाः (yuktāyāḥ) युक्तायै² (yuktāyai²) |
युक्तयोः (yuktayoḥ) | युक्तानाम् (yuktānām) |
| locative | युक्तायाम् (yuktāyām) | युक्तयोः (yuktayoḥ) | युक्तासु (yuktāsu) |
| vocative | युक्ते (yukte) | युक्ते (yukte) | युक्ताः (yuktāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | युक्तम् (yuktam) | युक्ते (yukte) | युक्तानि (yuktāni) युक्ता¹ (yuktā¹) |
| accusative | युक्तम् (yuktam) | युक्ते (yukte) | युक्तानि (yuktāni) युक्ता¹ (yuktā¹) |
| instrumental | युक्तेन (yuktena) | युक्ताभ्याम् (yuktābhyām) | युक्तैः (yuktaiḥ) युक्तेभिः¹ (yuktebhiḥ¹) |
| dative | युक्ताय (yuktāya) | युक्ताभ्याम् (yuktābhyām) | युक्तेभ्यः (yuktebhyaḥ) |
| ablative | युक्तात् (yuktāt) | युक्ताभ्याम् (yuktābhyām) | युक्तेभ्यः (yuktebhyaḥ) |
| genitive | युक्तस्य (yuktasya) | युक्तयोः (yuktayoḥ) | युक्तानाम् (yuktānām) |
| locative | युक्ते (yukte) | युक्तयोः (yuktayoḥ) | युक्तेषु (yukteṣu) |
| vocative | युक्त (yukta) | युक्ते (yukte) | युक्तानि (yuktāni) युक्ता¹ (yuktā¹) |
- ¹Vedic
Descendants
- ⇒? Prakrit: 𑀚𑁄𑀟𑁂𑀇 (joḍei)
- Prakrit: 𑀚𑀼𑀢𑁆𑀢 (jutta) (see there for further descendants)
- Pali: yutta
- → Hindi: युक्त (yukt)
- → Thai: ยุกต์ (yúk)
Noun
युक्त • (yuktá) stem, n
- a team, yoke
- junction, connection
- fitness, suitableness, propriety
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | युक्तम् (yuktám) | युक्ते (yukté) | युक्तानि (yuktā́ni) युक्ता¹ (yuktā́¹) |
| accusative | युक्तम् (yuktám) | युक्ते (yukté) | युक्तानि (yuktā́ni) युक्ता¹ (yuktā́¹) |
| instrumental | युक्तेन (yukténa) | युक्ताभ्याम् (yuktā́bhyām) | युक्तैः (yuktaíḥ) युक्तेभिः¹ (yuktébhiḥ¹) |
| dative | युक्ताय (yuktā́ya) | युक्ताभ्याम् (yuktā́bhyām) | युक्तेभ्यः (yuktébhyaḥ) |
| ablative | युक्तात् (yuktā́t) | युक्ताभ्याम् (yuktā́bhyām) | युक्तेभ्यः (yuktébhyaḥ) |
| genitive | युक्तस्य (yuktásya) | युक्तयोः (yuktáyoḥ) | युक्तानाम् (yuktā́nām) |
| locative | युक्ते (yukté) | युक्तयोः (yuktáyoḥ) | युक्तेषु (yuktéṣu) |
| vocative | युक्त (yúkta) | युक्ते (yúkte) | युक्तानि (yúktāni) युक्ता¹ (yúktā¹) |
- ¹Vedic
References
- Monier Williams (1899) “युक्त”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 853.