युद्ध

See also: योद्धा

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit युद्ध (yuddhá). Doublet of जूझ (jūjh).

Pronunciation

(Delhi) IPA^(key): /jʊd̪d̪ʱ/, [jʊd̪(ː)ʱ]

Noun

युद्ध • (yuddh) m (Urdu spelling یدھ)

war
Synonyms: जंग (jaṅg), रण (raṇ), संग्राम (saṅgrām)

वे शत्रु के विरुद्ध युद्ध में मारे गये।
ve śatru ke viruddh yuddh mẽ māre gaye.
They were killed in the war against the enemy.

Declension

Declension of *युद्ध* (masc cons-stem)
	singular	plural
direct	युद्ध yuddh	युद्ध yuddh
oblique	युद्ध yuddh	युद्धों yuddhõ
vocative	युद्ध yuddh	युद्धो yuddho

Alternative forms

जुद्ध (juddh) — archaic

Derived terms

गृहयुद्ध (gŕhyuddh, “civil war”)
जलयुद्ध (jalyuddh, “naval war”)
बाहुयुद्ध (bāhuyuddh, “hand-to-hand combat”)
युद्धक्षेत्र (yuddhakṣetra, “battlefield”)
युद्धपोत (yuddhapot, “warship”)
युद्धबंदी (yuddhabandī, “prisoner of war”)
युद्धसंधि (yuddhasandhi, “ceasefire agreement”)
विश्वयुद्ध (viśvayuddh, “world war”)

References

Bahri, Hardev (1989) “युद्ध”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.
Platts, John T. (1884) “युद्ध”, in A dictionary of Urdu, classical Hindi, and English, London: W. H. Allen & Co.

Marathi

Etymology

Borrowed from Sanskrit युद्ध (yuddhá).

Pronunciation

IPA^(key): /jud̪.d̪ʱə/

Noun

युद्ध • (yuddha) n

war, battle; armed conflict
Synonym: लढाई (laḍhāī)

पानिपतचा तिसरा युद्ध १७६१ मध्ये झाला।
pānipatcā tisrā yuddha 1761 madhye jhālā.
The third battle of Panipat took place in 1761.

Declension

Declension of युद्ध (neut cons-stem)
direct singular	युद्ध yuddha
direct plural	युद्धे, युद्धं yuddhae, yuddha
	singular एकवचन	plural अनेकवचन
nominative प्रथमा	युद्ध yuddha	युद्धे, युद्धं yuddhae, yuddha
oblique सामान्यरूप	युद्धा yuddhaā	युद्धां- yuddhaān-
acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी	युद्धाला yuddhaālā	युद्धांना yuddhaānnā
ergative	युद्धाने, युद्धानं yuddhaāne, yuddhaāna	युद्धांनी yuddhaānnī
instrumental	युद्धाशी yuddhaāśī	युद्धांशी yuddhaānśī
locative सप्तमी	युद्धात yuddhaāt	युद्धांत yuddhaāt
vocative संबोधन	युद्धा yuddhaā	युद्धांनो yuddhaānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition.

Genitive declension of युद्ध (neut cons-stem)
	masculine object पुल्लिंगी कर्म		feminine object स्त्रीलिंगी कर्म		neuter object नपुसकलिंगी कर्म		oblique सामान्यरूप
	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular^* एकवचन	plural अनेकवचन	oblique सामान्यरूप
singular subject एकवचनी कर्ता	युद्धाचा yuddhaāċā	युद्धाचे yuddhaāċe	युद्धाची yuddhaācī	युद्धाच्या yuddhaācā	युद्धाचे, युद्धाचं yuddhaāċe, yuddhaāċa	युद्धाची yuddhaācī	युद्धाच्या yuddhaācā
plural subject अनेकवचनी कर्ता	युद्धांचा yuddhaānċā	युद्धांचे yuddhaānċe	युद्धांची yuddhaāñcī	युद्धांच्या yuddhaāncā	युद्धांचे, युद्धांचं yuddhaānċe, yuddhaānċa	युद्धांची yuddhaāñcī	युद्धांच्या yuddhaāñcā
^* Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

References

Berntsen, Maxine (1982–1983) “युद्ध”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies

Pali

Alternative forms

Alternative scripts

yuddha (Latin script)
𑀬𑀼𑀤𑁆𑀥 (Brahmi script)
যুদ্ধ (Bengali script)
යුද‍්ධ (Sinhalese script)
ယုဒ္ဓ or ယုၻ္ꩪ or ယုၻ်ꩪ (Burmese script)
ยุทฺธ or ยุทธะ (Thai script)
ᨿᩩᨴ᩠ᨵ (Tai Tham script)
ຍຸທ຺ຘ or ຍຸທຘະ (Lao script)
យុទ្ធ (Khmer script)
𑄠𑄪𑄘𑄴𑄙 (Chakma script)

Noun

युद्ध n

Devanagari script form of yuddha

Sanskrit

Alternative scripts

যুদ্ধ (Assamese script)
ᬬᬸᬤ᭄ᬥ (Balinese script)
যুদ্ধ (Bengali script)
𑰧𑰲𑰟𑰿𑰠 (Bhaiksuki script)
𑀬𑀼𑀤𑁆𑀥 (Brahmi script)
ယုဒ္ဓ (Burmese script)
યુદ્ધ (Gujarati script)
ਯੁਦ੍ਧ (Gurmukhi script)
𑌯𑍁𑌦𑍍𑌧 (Grantha script)
ꦪꦸꦢ꧀ꦣ (Javanese script)
𑂨𑂳𑂠𑂹𑂡 (Kaithi script)
ಯುದ್ಧ (Kannada script)
យុទ្ធ (Khmer script)
ຍຸທ຺ຘ (Lao script)
യുദ്ധ (Malayalam script)
ᠶᡠᡩᢡᠠ (Manchu script)
𑘧𑘳𑘟𑘿𑘠 (Modi script)
ᠶ᠋ᠤᢑᢑᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
𑧇𑧔𑦿𑧠𑧀 (Nandinagari script)
𑐫𑐸𑐡𑑂𑐢 (Newa script)
ଯୁଦ୍ଧ (Odia script)
ꢫꢸꢣ꣄ꢤ (Saurashtra script)
𑆪𑆶𑆢𑇀𑆣 (Sharada script)
𑖧𑖲𑖟𑖿𑖠 (Siddham script)
යුද‍්ධ (Sinhalese script)
𑩻𑩒𑩭 𑪙𑩮 (Soyombo script)
𑚣𑚰𑚛𑚶𑚜 (Takri script)
யுத்³த⁴ (Tamil script)
యుద్ధ (Telugu script)
ยุทฺธ (Thai script)
ཡུ་དྡྷ (Tibetan script)
𑒨𑒳𑒠𑓂𑒡 (Tirhuta script)
𑨪𑨃𑨛𑩇𑨜 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *Hyudᶻdʰás, from Proto-Indo-European *Hyudʰ-tó-s. Cognate with Avestan 𐬫𐬏𐬜 (yūδ), Ancient Greek ὑσμίνη (husmínē, “battle”), Latin iussus. The Sanskrit root is युध् (yudh).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /jud.dʱɐ́/, [jud̚.dʱɐ́]
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /jud̪.d̪ʱɐ/, [jud̪̚.d̪ʱɐ]

Noun

युद्ध • (yuddhá) stem, n

battle, fight, war
- c. 1500 BCE – 1000 BCE, Ṛgveda
opposition, conflict of the planets

Declension

Neuter a-stem declension of युद्ध
	singular	dual	plural
nominative	युद्धम् (yuddhám)	युद्धे (yuddhé)	युद्धानि (yuddhā́ni) युद्धा¹ (yuddhā́¹)
accusative	युद्धम् (yuddhám)	युद्धे (yuddhé)	युद्धानि (yuddhā́ni) युद्धा¹ (yuddhā́¹)
instrumental	युद्धेन (yuddhéna)	युद्धाभ्याम् (yuddhā́bhyām)	युद्धैः (yuddhaíḥ) युद्धेभिः¹ (yuddhébhiḥ¹)
dative	युद्धाय (yuddhā́ya)	युद्धाभ्याम् (yuddhā́bhyām)	युद्धेभ्यः (yuddhébhyaḥ)
ablative	युद्धात् (yuddhā́t)	युद्धाभ्याम् (yuddhā́bhyām)	युद्धेभ्यः (yuddhébhyaḥ)
genitive	युद्धस्य (yuddhásya)	युद्धयोः (yuddháyoḥ)	युद्धानाम् (yuddhā́nām)
locative	युद्धे (yuddhé)	युद्धयोः (yuddháyoḥ)	युद्धेषु (yuddhéṣu)
vocative	युद्ध (yúddha)	युद्धे (yúddhe)	युद्धानि (yúddhāni) युद्धा¹ (yúddhā¹)

¹Vedic

Descendants

Prakrit: 𑀚𑀼𑀤𑁆𑀥 (juddha)
- Gujarati: જુધ (judh)
Pali: yuddha
Punjabi: ਜੁੱਧ (juddha)
→ Assamese: যুদ্ধ (zuddho)
→ Balinese: ᬬᬸᬤ᭄ᬥ (yuda)
→ Bengali: যুদ্ধ (juddho)
→ Gujarati: યુદ્ધ (yuddh)
→ Hindi: युद्ध (yuddh)
→ Indonesian: yud
→ Kannada: ಯುದ್ಧ (yuddha)
→ Marathi: युद्ध (yuddha)
→ Malayalam: യുദ്ധം (yuddhaṁ)
→ Old Javanese: yuddha
- > Javanese: ꦪꦸꦢ (yuda) (inherited)
→ Odia: ଯୁଦ୍ଧ (juddha)
→ Punjabi: ਯੁੱਧ (yuddha)
→ Telugu: యుద్ధం (yuddhaṁ)
→ Tamil: யுத்தம் (yuttam)
→ Sinhalese: යුද්ධය (yuddhaya)
→ Thai: ยุทธ์ (yút)

Adjective

युद्ध • (yuddhá) stem

fought, encountered, conquered, subdued

Declension

Masculine a-stem declension of युद्ध
	singular	dual	plural
nominative	युद्धः (yuddháḥ)	युद्धौ (yuddhaú) युद्धा¹ (yuddhā́¹)	युद्धाः (yuddhā́ḥ) युद्धासः¹ (yuddhā́saḥ¹)
accusative	युद्धम् (yuddhám)	युद्धौ (yuddhaú) युद्धा¹ (yuddhā́¹)	युद्धान् (yuddhā́n)
instrumental	युद्धेन (yuddhéna)	युद्धाभ्याम् (yuddhā́bhyām)	युद्धैः (yuddhaíḥ) युद्धेभिः¹ (yuddhébhiḥ¹)
dative	युद्धाय (yuddhā́ya)	युद्धाभ्याम् (yuddhā́bhyām)	युद्धेभ्यः (yuddhébhyaḥ)
ablative	युद्धात् (yuddhā́t)	युद्धाभ्याम् (yuddhā́bhyām)	युद्धेभ्यः (yuddhébhyaḥ)
genitive	युद्धस्य (yuddhásya)	युद्धयोः (yuddháyoḥ)	युद्धानाम् (yuddhā́nām)
locative	युद्धे (yuddhé)	युद्धयोः (yuddháyoḥ)	युद्धेषु (yuddhéṣu)
vocative	युद्ध (yúddha)	युद्धौ (yúddhau) युद्धा¹ (yúddhā¹)	युद्धाः (yúddhāḥ) युद्धासः¹ (yúddhāsaḥ¹)

¹Vedic

Feminine ā-stem declension of युद्धा
	singular	dual	plural
nominative	युद्धा (yuddhā́)	युद्धे (yuddhé)	युद्धाः (yuddhā́ḥ)
accusative	युद्धाम् (yuddhā́m)	युद्धे (yuddhé)	युद्धाः (yuddhā́ḥ)
instrumental	युद्धया (yuddháyā) युद्धा¹ (yuddhā́¹)	युद्धाभ्याम् (yuddhā́bhyām)	युद्धाभिः (yuddhā́bhiḥ)
dative	युद्धायै (yuddhā́yai)	युद्धाभ्याम् (yuddhā́bhyām)	युद्धाभ्यः (yuddhā́bhyaḥ)
ablative	युद्धायाः (yuddhā́yāḥ) युद्धायै² (yuddhā́yai²)	युद्धाभ्याम् (yuddhā́bhyām)	युद्धाभ्यः (yuddhā́bhyaḥ)
genitive	युद्धायाः (yuddhā́yāḥ) युद्धायै² (yuddhā́yai²)	युद्धयोः (yuddháyoḥ)	युद्धानाम् (yuddhā́nām)
locative	युद्धायाम् (yuddhā́yām)	युद्धयोः (yuddháyoḥ)	युद्धासु (yuddhā́su)
vocative	युद्धे (yúddhe)	युद्धे (yúddhe)	युद्धाः (yúddhāḥ)

¹Vedic
²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of युद्ध
	singular	dual	plural
nominative	युद्धम् (yuddhám)	युद्धे (yuddhé)	युद्धानि (yuddhā́ni) युद्धा¹ (yuddhā́¹)
accusative	युद्धम् (yuddhám)	युद्धे (yuddhé)	युद्धानि (yuddhā́ni) युद्धा¹ (yuddhā́¹)
instrumental	युद्धेन (yuddhéna)	युद्धाभ्याम् (yuddhā́bhyām)	युद्धैः (yuddhaíḥ) युद्धेभिः¹ (yuddhébhiḥ¹)
dative	युद्धाय (yuddhā́ya)	युद्धाभ्याम् (yuddhā́bhyām)	युद्धेभ्यः (yuddhébhyaḥ)
ablative	युद्धात् (yuddhā́t)	युद्धाभ्याम् (yuddhā́bhyām)	युद्धेभ्यः (yuddhébhyaḥ)
genitive	युद्धस्य (yuddhásya)	युद्धयोः (yuddháyoḥ)	युद्धानाम् (yuddhā́nām)
locative	युद्धे (yuddhé)	युद्धयोः (yuddháyoḥ)	युद्धेषु (yuddhéṣu)
vocative	युद्ध (yúddha)	युद्धे (yúddhe)	युद्धानि (yúddhāni) युद्धा¹ (yúddhā¹)

¹Vedic

Proper noun

युद्ध • (yuddha) stem, m

name of a son of उग्रसेन (ugrasena)

References

Monier Williams (1899) “युद्ध”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 854, column 3.