वर्तति

Sanskrit

Alternative scripts

Etymology

    From the root वृत् (vṛt) +‎ -अति (-ati); a later formation that cannot be directly traced to earlier stages.

    Pronunciation

    Verb

    वर्तति • (vartati) third-singular indicative (class 1, type P, root वृत्) (Classical Sanskrit, uncommon)

    1. synonym of वर्तते (vartate)
      • c. 400 BCE, Mahābhārata 8.33.61:
        तथा वर्तति संग्रामे गजवाजिजनक्षये ।
        नराश्वगजदेहेभ्यः प्रसृता लोहितापगा ।
        नराश्वगजदेहान् सा व्युवाह पतितान् बहून् ॥
        tathā vartati saṃgrāme gajavājijanakṣaye.
        narāśvagajadehebhyaḥ prasṛtā lohitāpagā.
        narāśvagajadehān sā vyuvāha patitān bahūn.
        It is happening thus in the war which is the destruction of elephants, horses and men.
        A red stream is flowing out of the bodies of men, horses and elephants which is carrying away many fallen bodies of men, horses and elephants.

    Conjugation

    Present: वर्तति (vartati), वर्तते (vartate)
    Active Mediopassive
    Singular Dual Plural Singular Dual Plural
    Indicative
    Third वर्तति
    vartati
    वर्ततः
    vartataḥ
    वर्तन्ति
    vartanti
    वर्तते
    vartate
    वर्तेते
    vartete
    वर्तन्ते
    vartante
    Second वर्तसि
    vartasi
    वर्तथः
    vartathaḥ
    वर्तथ
    vartatha
    वर्तसे
    vartase
    वर्तेथे
    vartethe
    वर्तध्वे
    vartadhve
    First वर्तामि
    vartāmi
    वर्तावः
    vartāvaḥ
    वर्तामः / वर्तामसि¹
    vartāmaḥ / vartāmasi¹
    वर्ते
    varte
    वर्तावहे
    vartāvahe
    वर्तामहे
    vartāmahe
    Imperative
    Third वर्ततु
    vartatu
    वर्तताम्
    vartatām
    वर्तन्तु
    vartantu
    वर्तताम्
    vartatām
    वर्तेताम्
    vartetām
    वर्तन्ताम्
    vartantām
    Second वर्त
    varta
    वर्ततम्
    vartatam
    वर्तत
    vartata
    वर्तस्व
    vartasva
    वर्तेथाम्
    vartethām
    वर्तध्वम्
    vartadhvam
    First वर्तानि
    vartāni
    वर्ताव
    vartāva
    वर्ताम
    vartāma
    वर्तै
    vartai
    वर्तावहै
    vartāvahai
    वर्तामहै
    vartāmahai
    Optative/Potential
    Third वर्तेत्
    vartet
    वर्तेताम्
    vartetām
    वर्तेयुः
    varteyuḥ
    वर्तेत
    varteta
    वर्तेयाताम्
    varteyātām
    वर्तेरन्
    varteran
    Second वर्तेः
    varteḥ
    वर्तेतम्
    vartetam
    वर्तेत
    varteta
    वर्तेथाः
    vartethāḥ
    वर्तेयाथाम्
    varteyāthām
    वर्तेध्वम्
    vartedhvam
    First वर्तेयम्
    varteyam
    वर्तेव
    varteva
    वर्तेम
    vartema
    वर्तेय
    varteya
    वर्तेवहि
    vartevahi
    वर्तेमहि
    vartemahi
    Subjunctive
    Third वर्तात् / वर्ताति
    vartāt / vartāti
    वर्तातः
    vartātaḥ
    वर्तान्
    vartān
    वर्ताते / वर्तातै
    vartāte / vartātai
    वर्तैते
    vartaite
    वर्तन्त / वर्तान्तै
    vartanta / vartāntai
    Second वर्ताः / वर्तासि
    vartāḥ / vartāsi
    वर्ताथः
    vartāthaḥ
    वर्ताथ
    vartātha
    वर्तासे / वर्तासै
    vartāse / vartāsai
    वर्तैथे
    vartaithe
    वर्ताध्वै
    vartādhvai
    First वर्तानि
    vartāni
    वर्ताव
    vartāva
    वर्ताम
    vartāma
    वर्तै
    vartai
    वर्तावहै
    vartāvahai
    वर्तामहै
    vartāmahai
    Participles
    वर्तत्
    vartat
    वर्तमान
    vartamāna
    Notes
    • The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit.
    • ¹Vedic

    References

    • Monier Williams (1899) “वर्तति”, in A Sanskrit–English Dictionary, [], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1009.
    • Hellwig, Oliver (2010–2025) “vṛt”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.