शास्त्र

See also: शस्त्र

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit शास्त्र (śāstra).

Pronunciation

(Delhi) IPA^(key): /ʃɑːs.t̪ɾᵊ/, [ʃäːs.t̪ɾᵊ]

Noun

शास्त्र • (śāstra) m (Urdu spelling شاستر)

study; science
code, rule
(religion) sacred text, scripture
Synonym: धर्मशास्त्र (dharmaśāstra)

हिंदू शास्त्रों में लिखा है कि आतमा सारे जीवों में होती है।
hindū śāstrõ mẽ likhā hai ki ātmā sāre jīvõ mẽ hotī hai.
In the Hindu scriptures it is written that all living things have atman.

Declension

Declension of *शास्त्र* (masc cons-stem)
	singular	plural
direct	शास्त्र śāstra	शास्त्र śāstra
oblique	शास्त्र śāstra	शास्त्रों śāstrõ
vocative	शास्त्र śāstra	शास्त्रो śāstro

Marathi

Etymology

Borrowed from Sanskrit शास्त्र (śāstra).

Pronunciation

IPA^(key): /ɕas.t̪ɾə/

Noun

शास्त्र • (śāstra) n

Declension

Declension of शास्त्र (neut cons-stem)
direct singular	शास्त्र śāstra
direct plural	शास्त्रे, शास्त्रं śāstre, śāstra
	singular एकवचन	plural अनेकवचन
nominative प्रथमा	शास्त्र śāstra	शास्त्रे, शास्त्रं śāstre, śāstra
oblique सामान्यरूप	शास्त्रा śāstrā	शास्त्रां- śāstrān-
acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी	शास्त्राला śāstrālā	शास्त्रांना śāstrānnā
ergative	शास्त्राने, शास्त्रानं śāstrāne, śāstrāna	शास्त्रांनी śāstrānnī
instrumental	शास्त्राशी śāstrāśī	शास्त्रांशी śāstrānśī
locative सप्तमी	शास्त्रात śāstrāt	शास्त्रांत śāstrāt
vocative संबोधन	शास्त्रा śāstrā	शास्त्रांनो śāstrānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition.

Genitive declension of शास्त्र (neut cons-stem)
	masculine object पुल्लिंगी कर्म		feminine object स्त्रीलिंगी कर्म		neuter object नपुसकलिंगी कर्म		oblique सामान्यरूप
	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular^* एकवचन	plural अनेकवचन	oblique सामान्यरूप
singular subject एकवचनी कर्ता	शास्त्राचा śāstrāċā	शास्त्राचे śāstrāċe	शास्त्राची śāstrācī	शास्त्राच्या śāstrācā	शास्त्राचे, शास्त्राचं śāstrāċe, śāstrāċa	शास्त्राची śāstrācī	शास्त्राच्या śāstrācā
plural subject अनेकवचनी कर्ता	शास्त्रांचा śāstrānċā	शास्त्रांचे śāstrānċe	शास्त्रांची śāstrāñcī	शास्त्रांच्या śāstrāncā	शास्त्रांचे, शास्त्रांचं śāstrānċe, śāstrānċa	शास्त्रांची śāstrāñcī	शास्त्रांच्या śāstrāñcā
^* Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

Derived terms

जीवशास्त्र (jīvśāstra, “biology”)
भाषाशास्त्र (bhāṣāśāstra, “linguistics”)
भौतिकशास्त्र (bhautikśāstra, “physics”)
रसायनशास्त्र (rasāyanśāstra, “chemistry”)
शास्त्रज्ञ (śāstradnya, “scientist”)
शास्त्रीय (śāstrīya, “classical”)

Nepali

Etymology

Borrowed from Sanskrit शास्त्र (śāstra).

Pronunciation

IPA^(key): [säst̪rʌ]
Phonetic Devanagari: सास्त्र

Noun

शास्त्र • (śāstra)

field of study; discipline
religious laws or precepts

Sanskrit

Alternative scripts

শাস্ত্ৰ (Assamese script)
ᬰᬵᬲ᭄ᬢ᭄ᬭ (Balinese script)
শাস্ত্র (Bengali script)
𑰫𑰯𑰭𑰿𑰝𑰿𑰨 (Bhaiksuki script)
𑀰𑀸𑀲𑁆𑀢𑁆𑀭 (Brahmi script)
ၐာသ္တြ (Burmese script)
શાસ્ત્ર (Gujarati script)
ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰ (Gurmukhi script)
𑌶𑌾𑌸𑍍𑌤𑍍𑌰 (Grantha script)
ꦯꦴꦱ꧀ꦠꦿ (Javanese script)
𑂬𑂰𑂮𑂹𑂞𑂹𑂩 (Kaithi script)
ಶಾಸ್ತ್ರ (Kannada script)
ឝាស្ត្រ (Khmer script)
ຨາສ຺ຕ຺ຣ (Lao script)
ശാസ്ത്ര (Malayalam script)
ᡧᠠ᠎᠊ᠠᠰ᠌ᢠᡵᠠ (Manchu script)
𑘫𑘰𑘭𑘿𑘝𑘿𑘨 (Modi script)
ᠱᠠᢗᠰᢐᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
𑧋𑧑𑧍𑧠𑦽𑧠𑧈 (Nandinagari script)
𑐱𑐵𑐳𑑂𑐟𑑂𑐬 (Newa script)
ଶାସ୍ତ୍ର (Odia script)
ꢯꢵꢱ꣄ꢡ꣄ꢬ (Saurashtra script)
𑆯𑆳𑆱𑇀𑆠𑇀𑆫 (Sharada script)
𑖫𑖯𑖭𑖿𑖝𑖿𑖨 (Siddham script)
ශාස‍්ත්‍ර (Sinhalese script)
𑩿𑩛𑪁 𑪙𑩫 𑪙𑩼 (Soyombo script)
𑚧𑚭𑚨𑚶𑚙𑚶𑚤 (Takri script)
ஶாஸ்த்ர (Tamil script)
శాస్త్ర (Telugu script)
ศาสฺตฺร (Thai script)
ཤཱ་སྟྲ (Tibetan script)
𑒬𑒰𑒮𑓂𑒞𑓂𑒩 (Tirhuta script)
𑨮𑨊𑨰𑩇𑨙𑩇𑨫 (Zanabazar Square script)

Etymology

Inherited from Proto-Indo-Aryan *śaHstram, from Proto-Indo-Iranian *ćaHstram, from Proto-Indo-European *ḱeh₁s-trom. The Sanskrit root is शास् (śās).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /ɕɑːs.tɾɐ/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɕɑːs̪.t̪ɾɐ/

Noun

शास्त्र • (śāstrá) stem, n

order, command
precept, rule
teaching, instruction
advice, good counsel
any instrument of teaching, manual or compendium of rules
any book or treatise, especially religious or scientific
shastra, scripture
science, knowledge

Declension

Neuter a-stem declension of शास्त्र
	singular	dual	plural
nominative	शास्त्रम् (śāstrám)	शास्त्रे (śāstré)	शास्त्राणि (śāstrā́ṇi) शास्त्रा¹ (śāstrā́¹)
accusative	शास्त्रम् (śāstrám)	शास्त्रे (śāstré)	शास्त्राणि (śāstrā́ṇi) शास्त्रा¹ (śāstrā́¹)
instrumental	शास्त्रेण (śāstréṇa)	शास्त्राभ्याम् (śāstrā́bhyām)	शास्त्रैः (śāstraíḥ) शास्त्रेभिः¹ (śāstrébhiḥ¹)
dative	शास्त्राय (śāstrā́ya)	शास्त्राभ्याम् (śāstrā́bhyām)	शास्त्रेभ्यः (śāstrébhyaḥ)
ablative	शास्त्रात् (śāstrā́t)	शास्त्राभ्याम् (śāstrā́bhyām)	शास्त्रेभ्यः (śāstrébhyaḥ)
genitive	शास्त्रस्य (śāstrásya)	शास्त्रयोः (śāstráyoḥ)	शास्त्राणाम् (śāstrā́ṇām)
locative	शास्त्रे (śāstré)	शास्त्रयोः (śāstráyoḥ)	शास्त्रेषु (śāstréṣu)
vocative	शास्त्र (śā́stra)	शास्त्रे (śā́stre)	शास्त्राणि (śā́strāṇi) शास्त्रा¹ (śā́strā¹)

¹Vedic

Derived terms

शास्त्रिन् (śāstrin, “learned”)

Descendants

Pali: sattha
- → Lao: ສາດ (sāt)
→ Hindi: शास्त्र (śāstra)
→ Khmer: សាស្ត្រ (saah)
→ Malay: sastera
- Indonesian: sastra
→ Malayalam: ശാസ്ത്രം (śāstraṁ), ചാത്തിരം (cāttiraṁ) — tadbhava
→ Marathi: शास्त्र (śāstra)
→ Nepali: शास्त्र (śāstra)
→ Old Javanese: śāstra
- Javanese: ꦱꦱ꧀ꦠꦿ (sastra)
- → Balinese: ᬰᬵᬲ᭄ᬢ᭄ᬭ (sastra)
→ Tamil: சாஸ்திரம் (cāstiram)
→ Telugu: శాస్త్రము (śāstramu)
→ Thai: ศาสตร์ (sàat), ศาสตร
→ Tocharian B: śāstär

References

Monier Williams (1899) “शास्त्र”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1069/1.
Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 632