शीघ्रता
Hindi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit शीघ्रता (śīghratā). By surface analysis, शीघ्र (śīghra) + -ता (-tā).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /ʃiːɡʱ.ɾə.t̪ɑː/, [ʃiːɡʱ.ɾɐ.t̪äː]
Noun
शीघ्रता • (śīghratā) f
- haste, speed, swiftness, hurry
- Synonyms: शीघ्रत्व (śīghratva), तेज़ी (tezī), जल्द (jald)
- 2001, हरीचरन प्रकाश [Hari Charan Prakash], उपकथा का अंत [End of episode][1], Panchkula: Aadhar Prakashan, →ISBN, →OCLC, page 199, →ISBN:
- फिर सुबह की शीघ्रताओं से निपटकर वह अंग्रेज़ी अखबार पढ़ने बैठे।
- phir subah kī śīghratāõ se nipaṭkar vah aṅgrezī akhbār paṛhne baiṭhe.
- Then after being freed from the hurries of morning, he sat for reading English newspaper.
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | शीघ्रता śīghratā |
शीघ्रताएँ śīghratāẽ |
| oblique | शीघ्रता śīghratā |
शीघ्रताओं śīghratāõ |
| vocative | शीघ्रता śīghratā |
शीघ्रताओ śīghratāo |
References
- Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975) “शीघ्रता”, in Hindī Śabdasāgara [lit. Sea of Hindi words] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha, page 4759
- McGregor, Ronald Stuart (1993) “शीघ्रता”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press, page 951
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- শীঘ্ৰতা (Assamese script)
- ᬰᬷᬖ᭄ᬭᬢᬵ (Balinese script)
- শীঘ্রতা (Bengali script)
- 𑰫𑰱𑰑𑰿𑰨𑰝𑰯 (Bhaiksuki script)
- 𑀰𑀻𑀖𑁆𑀭𑀢𑀸 (Brahmi script)
- ၐီဃြတာ (Burmese script)
- શીઘ્રતા (Gujarati script)
- ਸ਼ੀਘ੍ਰਤਾ (Gurmukhi script)
- 𑌶𑍀𑌘𑍍𑌰𑌤𑌾 (Grantha script)
- ꦯꦷꦓꦿꦠꦴ (Javanese script)
- 𑂬𑂲𑂐𑂹𑂩𑂞𑂰 (Kaithi script)
- ಶೀಘ್ರತಾ (Kannada script)
- ឝីឃ្រតា (Khmer script)
- ຨີຆ຺ຣຕາ (Lao script)
- ശീഘ്രതാ (Malayalam script)
- ᡧᡳᡳᢚᡵᠠᢠᠠᢇ (Manchu script)
- 𑘫𑘲𑘑𑘿𑘨𑘝𑘰 (Modi script)
- ᠱᠢᠢᠺᠾᠷᠠᢐᠠ᠋ᠠ (Mongolian script)
- 𑧋𑧓𑦱𑧠𑧈𑦽𑧑 (Nandinagari script)
- 𑐱𑐷𑐑𑑂𑐬𑐟𑐵 (Newa script)
- ଶୀଘ୍ରତା (Odia script)
- ꢯꢷꢕ꣄ꢬꢡꢵ (Saurashtra script)
- 𑆯𑆵𑆔𑇀𑆫𑆠𑆳 (Sharada script)
- 𑖫𑖱𑖑𑖿𑖨𑖝𑖯 (Siddham script)
- ශීඝ්රතා (Sinhalese script)
- 𑩿𑩑𑩛𑩟 𑪙𑩼𑩫𑩛 (Soyombo script)
- 𑚧𑚯𑚍𑚶𑚤𑚙𑚭 (Takri script)
- ஶீக்⁴ரதா (Tamil script)
- శీఘ్రతా (Telugu script)
- ศีฆฺรตา (Thai script)
- ཤཱི་གྷྲ་ཏཱ (Tibetan script)
- 𑒬𑒲𑒒𑓂𑒩𑒞𑒰 (Tirhuta script)
- 𑨮𑨁𑨊𑨎𑩇𑨫𑨙𑨊 (Zanabazar Square script)
Etymology
From शीघ्र (śīghra) + -ता (-tā).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ɕiːɡʱ.ɾɐ.tɑː/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ɕiːɡʱ.ɾɐ.t̪ɑː/
Noun
शीघ्रता • (śīghratā) stem, f
- quickness, speed, rapidity, fastness, swiftness
- Synonym: शीघ्रत्व (śīghratva)
- c. 400 BCE, Mahābhārata 5.58.28:
- बलं वीर्यं च तेजश् च शीघ्रता लघुहस्तता ।
अविषादश् च धैर्यं च पार्थान् नान्यत्र विद्यते ॥- balaṃ vīryaṃ ca tejaś ca śīghratā laghuhastatā.
aviṣādaś ca dhairyaṃ ca pārthān nānyatra vidyate. - Power, manliness, energy, swiftness, ready-handedness, cheerfulness and patience are not seen anywhere other than in Arjuna.
- balaṃ vīryaṃ ca tejaś ca śīghratā laghuhastatā.
- बलं वीर्यं च तेजश् च शीघ्रता लघुहस्तता ।
- c. 400 BCE, Mahābhārata 14.74.17.1:
- तस्य तां शीघ्रताम् ईक्ष्य तुतोषातीव वीर्यवान् ।
- tasya tāṃ śīghratām īkṣya tutoṣātīva vīryavān.
- Having seen his swiftness, the strong man was extremely satisfied.
- तस्य तां शीघ्रताम् ईक्ष्य तुतोषातीव वीर्यवान् ।
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | शीघ्रता (śīghratā) | शीघ्रते (śīghrate) | शीघ्रताः (śīghratāḥ) |
| accusative | शीघ्रताम् (śīghratām) | शीघ्रते (śīghrate) | शीघ्रताः (śīghratāḥ) |
| instrumental | शीघ्रतया (śīghratayā) शीघ्रता¹ (śīghratā¹) |
शीघ्रताभ्याम् (śīghratābhyām) | शीघ्रताभिः (śīghratābhiḥ) |
| dative | शीघ्रतायै (śīghratāyai) | शीघ्रताभ्याम् (śīghratābhyām) | शीघ्रताभ्यः (śīghratābhyaḥ) |
| ablative | शीघ्रतायाः (śīghratāyāḥ) शीघ्रतायै² (śīghratāyai²) |
शीघ्रताभ्याम् (śīghratābhyām) | शीघ्रताभ्यः (śīghratābhyaḥ) |
| genitive | शीघ्रतायाः (śīghratāyāḥ) शीघ्रतायै² (śīghratāyai²) |
शीघ्रतयोः (śīghratayoḥ) | शीघ्रतानाम् (śīghratānām) |
| locative | शीघ्रतायाम् (śīghratāyām) | शीघ्रतयोः (śīghratayoḥ) | शीघ्रतासु (śīghratāsu) |
| vocative | शीघ्रते (śīghrate) | शीघ्रते (śīghrate) | शीघ्रताः (śīghratāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
References
- Monier Williams (1899) “शीघ्रता”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1077.