शीघ्रता

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit शीघ्रता (śīghratā). By surface analysis, शीघ्र (śīghra) +‎ -ता (-tā).

Pronunciation

  • (Delhi) IPA(key): /ʃiːɡʱ.ɾə.t̪ɑː/, [ʃiːɡʱ.ɾɐ.t̪äː]

Noun

शीघ्रता • (śīghratāf

  1. haste, speed, swiftness, hurry
    Synonyms: शीघ्रत्व (śīghratva), तेज़ी (tezī), जल्द (jald)
    • 2001, हरीचरन प्रकाश [Hari Charan Prakash], उपकथा का अंत [End of episode][1], Panchkula: Aadhar Prakashan, →ISBN, →OCLC, page 199, →ISBN:
      फिर सुबह की शीघ्रताओं से निपटकर वह अंग्रेज़ी अखबार पढ़ने बैठे।
      phir subah kī śīghratāõ se nipaṭkar vah aṅgrezī akhbār paṛhne baiṭhe.
      Then after being freed from the hurries of morning, he sat for reading English newspaper.

Declension

Declension of शीघ्रता (fem ā-stem)
singular plural
direct शीघ्रता
śīghratā
शीघ्रताएँ
śīghratāẽ
oblique शीघ्रता
śīghratā
शीघ्रताओं
śīghratāõ
vocative शीघ्रता
śīghratā
शीघ्रताओ
śīghratāo

References

Sanskrit

Alternative scripts

Etymology

From शीघ्र (śīghra) +‎ -ता (-tā).

Pronunciation

Noun

शीघ्रता • (śīghratā) stemf

  1. quickness, speed, rapidity, fastness, swiftness
    Synonym: शीघ्रत्व (śīghratva)
    • c. 400 BCE, Mahābhārata 5.58.28:
      बलं वीर्यं च तेजश् च शीघ्रता लघुहस्तता ।
      अविषादश् च धैर्यं च पार्थान् नान्यत्र विद्यते ॥
      balaṃ vīryaṃ ca tejaś ca śīghratā laghuhastatā.
      aviṣādaś ca dhairyaṃ ca pārthān nānyatra vidyate.
      Power, manliness, energy, swiftness, ready-handedness, cheerfulness and patience are not seen anywhere other than in Arjuna.
    • c. 400 BCE, Mahābhārata 14.74.17.1:
      तस्य तां शीघ्रताम् ईक्ष्य तुतोषातीव वीर्यवान् ।
      tasya tāṃ śīghratām īkṣya tutoṣātīva vīryavān.
      Having seen his swiftness, the strong man was extremely satisfied.

Declension

Feminine ā-stem declension of शीघ्रता
singular dual plural
nominative शीघ्रता (śīghratā) शीघ्रते (śīghrate) शीघ्रताः (śīghratāḥ)
accusative शीघ्रताम् (śīghratām) शीघ्रते (śīghrate) शीघ्रताः (śīghratāḥ)
instrumental शीघ्रतया (śīghratayā)
शीघ्रता¹ (śīghratā¹)
शीघ्रताभ्याम् (śīghratābhyām) शीघ्रताभिः (śīghratābhiḥ)
dative शीघ्रतायै (śīghratāyai) शीघ्रताभ्याम् (śīghratābhyām) शीघ्रताभ्यः (śīghratābhyaḥ)
ablative शीघ्रतायाः (śīghratāyāḥ)
शीघ्रतायै² (śīghratāyai²)
शीघ्रताभ्याम् (śīghratābhyām) शीघ्रताभ्यः (śīghratābhyaḥ)
genitive शीघ्रतायाः (śīghratāyāḥ)
शीघ्रतायै² (śīghratāyai²)
शीघ्रतयोः (śīghratayoḥ) शीघ्रतानाम् (śīghratānām)
locative शीघ्रतायाम् (śīghratāyām) शीघ्रतयोः (śīghratayoḥ) शीघ्रतासु (śīghratāsu)
vocative शीघ्रते (śīghrate) शीघ्रते (śīghrate) शीघ्रताः (śīghratāḥ)
  • ¹Vedic
  • ²Brāhmaṇas

References