संतुष्ट
Hindi
Alternative forms
- सन्तुष्ट (santuṣṭ)
Etymology
Borrowed from Sanskrit संतुष्ट (saṃtuṣṭa).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /sən.t̪ʊʂʈ/, [sɐ̃n̪.t̪ʊʂʈ]
Adjective
संतुष्ट • (santuṣṭ) (indeclinable)
Related terms
- संतोष (santoṣ)
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- সংতুষ্ট (Assamese script)
- ᬲᬂᬢᬸᬱ᭄ᬝ (Balinese script)
- সংতুষ্ট (Bengali script)
- 𑰭𑰽𑰝𑰲𑰬𑰿𑰘 (Bhaiksuki script)
- 𑀲𑀁𑀢𑀼𑀱𑁆𑀝 (Brahmi script)
- သံတုၑ္ဋ (Burmese script)
- સંતુષ્ટ (Gujarati script)
- ਸਂਤੁਸ਼੍ਟ (Gurmukhi script)
- 𑌸𑌂𑌤𑍁𑌷𑍍𑌟 (Grantha script)
- ꦱꦁꦠꦸꦰ꧀ꦛ (Javanese script)
- 𑂮𑂁𑂞𑂳𑂭𑂹𑂗 (Kaithi script)
- ಸಂತುಷ್ಟ (Kannada script)
- សំតុឞ្ដ (Khmer script)
- ສໍຕຸຩ຺ຏ (Lao script)
- സംതുഷ്ട (Malayalam script)
- ᢀ᠋ᠰ᠌ᠠᢠᡠᢢᢞᠠ (Manchu script)
- 𑘭𑘽𑘝𑘳𑘬𑘿𑘘 (Modi script)
- ᢀ᠋ᠰᠠᢐᠤᢔᢌᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧍𑧞𑦽𑧔𑧌𑧠𑦸 (Nandinagari script)
- 𑐳𑑄𑐟𑐸𑐲𑑂𑐚 (Newa script)
- ସଂତୁଷ୍ଟ (Odia script)
- ꢱꢀꢡꢸꢰ꣄ꢜ (Saurashtra script)
- 𑆱𑆁𑆠𑆶𑆰𑇀𑆛 (Sharada script)
- 𑖭𑖽𑖝𑖲𑖬𑖿𑖘 (Siddham script)
- සංතුෂ්ට (Sinhalese script)
- 𑪁𑪖𑩫𑩒𑪀 𑪙𑩦 (Soyombo script)
- 𑚨𑚫𑚙𑚰𑚶𑚔 (Takri script)
- ஸஂதுஷ்ட (Tamil script)
- సంతుష్ట (Telugu script)
- สํตุษฺฏ (Thai script)
- སཾ་ཏུ་ཥྚ (Tibetan script)
- 𑒮𑓀𑒞𑒳𑒭𑓂𑒙 (Tirhuta script)
- 𑨰𑨸𑨙𑨃𑨯𑩇𑨔 (Zanabazar Square script)
Etymology
From सम्- (sam-) + तुष्ट (tuṣṭa).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /sɐn.tuʂ.ʈɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /s̪ɐn̪.t̪uʂ.ʈɐ/
Adjective
संतुष्ट • (saṃtuṣṭa) stem
- well-satisfied, content
- c. 800 CE – 950 CE, Nārāyaṇa, Hitopadeśa:
- असंतुष्टा द्विजा नष्टाः संतुष्टाश् च महीभृतः ।
सलज्जा गणिका नष्टा निर्लज्जाश् च कुलाङ्गनाः ॥- asaṃtuṣṭā dvijā naṣṭāḥ saṃtuṣṭāś ca mahībhṛtaḥ.
salajjā gaṇikā naṣṭā nirlajjāś ca kulāṅganāḥ. - An unsatisfied monk is fruitless, and so is a satisfied king.
Wasted is a prostitute who is modest, and so is a householderess who is shameless.
- asaṃtuṣṭā dvijā naṣṭāḥ saṃtuṣṭāś ca mahībhṛtaḥ.
- असंतुष्टा द्विजा नष्टाः संतुष्टाश् च महीभृतः ।
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | संतुष्टः (saṃtuṣṭaḥ) | संतुष्टौ (saṃtuṣṭau) संतुष्टा¹ (saṃtuṣṭā¹) |
संतुष्टाः (saṃtuṣṭāḥ) संतुष्टासः¹ (saṃtuṣṭāsaḥ¹) |
| accusative | संतुष्टम् (saṃtuṣṭam) | संतुष्टौ (saṃtuṣṭau) संतुष्टा¹ (saṃtuṣṭā¹) |
संतुष्टान् (saṃtuṣṭān) |
| instrumental | संतुष्टेन (saṃtuṣṭena) | संतुष्टाभ्याम् (saṃtuṣṭābhyām) | संतुष्टैः (saṃtuṣṭaiḥ) संतुष्टेभिः¹ (saṃtuṣṭebhiḥ¹) |
| dative | संतुष्टाय (saṃtuṣṭāya) | संतुष्टाभ्याम् (saṃtuṣṭābhyām) | संतुष्टेभ्यः (saṃtuṣṭebhyaḥ) |
| ablative | संतुष्टात् (saṃtuṣṭāt) | संतुष्टाभ्याम् (saṃtuṣṭābhyām) | संतुष्टेभ्यः (saṃtuṣṭebhyaḥ) |
| genitive | संतुष्टस्य (saṃtuṣṭasya) | संतुष्टयोः (saṃtuṣṭayoḥ) | संतुष्टानाम् (saṃtuṣṭānām) |
| locative | संतुष्टे (saṃtuṣṭe) | संतुष्टयोः (saṃtuṣṭayoḥ) | संतुष्टेषु (saṃtuṣṭeṣu) |
| vocative | संतुष्ट (saṃtuṣṭa) | संतुष्टौ (saṃtuṣṭau) संतुष्टा¹ (saṃtuṣṭā¹) |
संतुष्टाः (saṃtuṣṭāḥ) संतुष्टासः¹ (saṃtuṣṭāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | असंतुष्टा (asaṃtuṣṭā) | असंतुष्टे (asaṃtuṣṭe) | असंतुष्टाः (asaṃtuṣṭāḥ) |
| accusative | असंतुष्टाम् (asaṃtuṣṭām) | असंतुष्टे (asaṃtuṣṭe) | असंतुष्टाः (asaṃtuṣṭāḥ) |
| instrumental | असंतुष्टया (asaṃtuṣṭayā) असंतुष्टा¹ (asaṃtuṣṭā¹) |
असंतुष्टाभ्याम् (asaṃtuṣṭābhyām) | असंतुष्टाभिः (asaṃtuṣṭābhiḥ) |
| dative | असंतुष्टायै (asaṃtuṣṭāyai) | असंतुष्टाभ्याम् (asaṃtuṣṭābhyām) | असंतुष्टाभ्यः (asaṃtuṣṭābhyaḥ) |
| ablative | असंतुष्टायाः (asaṃtuṣṭāyāḥ) असंतुष्टायै² (asaṃtuṣṭāyai²) |
असंतुष्टाभ्याम् (asaṃtuṣṭābhyām) | असंतुष्टाभ्यः (asaṃtuṣṭābhyaḥ) |
| genitive | असंतुष्टायाः (asaṃtuṣṭāyāḥ) असंतुष्टायै² (asaṃtuṣṭāyai²) |
असंतुष्टयोः (asaṃtuṣṭayoḥ) | असंतुष्टानाम् (asaṃtuṣṭānām) |
| locative | असंतुष्टायाम् (asaṃtuṣṭāyām) | असंतुष्टयोः (asaṃtuṣṭayoḥ) | असंतुष्टासु (asaṃtuṣṭāsu) |
| vocative | असंतुष्टे (asaṃtuṣṭe) | असंतुष्टे (asaṃtuṣṭe) | असंतुष्टाः (asaṃtuṣṭāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | संतुष्टम् (saṃtuṣṭam) | संतुष्टे (saṃtuṣṭe) | संतुष्टानि (saṃtuṣṭāni) संतुष्टा¹ (saṃtuṣṭā¹) |
| accusative | संतुष्टम् (saṃtuṣṭam) | संतुष्टे (saṃtuṣṭe) | संतुष्टानि (saṃtuṣṭāni) संतुष्टा¹ (saṃtuṣṭā¹) |
| instrumental | संतुष्टेन (saṃtuṣṭena) | संतुष्टाभ्याम् (saṃtuṣṭābhyām) | संतुष्टैः (saṃtuṣṭaiḥ) संतुष्टेभिः¹ (saṃtuṣṭebhiḥ¹) |
| dative | संतुष्टाय (saṃtuṣṭāya) | संतुष्टाभ्याम् (saṃtuṣṭābhyām) | संतुष्टेभ्यः (saṃtuṣṭebhyaḥ) |
| ablative | संतुष्टात् (saṃtuṣṭāt) | संतुष्टाभ्याम् (saṃtuṣṭābhyām) | संतुष्टेभ्यः (saṃtuṣṭebhyaḥ) |
| genitive | संतुष्टस्य (saṃtuṣṭasya) | संतुष्टयोः (saṃtuṣṭayoḥ) | संतुष्टानाम् (saṃtuṣṭānām) |
| locative | संतुष्टे (saṃtuṣṭe) | संतुष्टयोः (saṃtuṣṭayoḥ) | संतुष्टेषु (saṃtuṣṭeṣu) |
| vocative | संतुष्ट (saṃtuṣṭa) | संतुष्टे (saṃtuṣṭe) | संतुष्टानि (saṃtuṣṭāni) संतुष्टा¹ (saṃtuṣṭā¹) |
- ¹Vedic
Descendants
- Pali: santuṭṭha
- Prakrit: 𑀲𑀁𑀢𑀼𑀝𑁆𑀞 (saṃtuṭṭha)
References
- Monier Williams (1899) “संतुष्ट”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1142.
- Apte, Vaman Shivram (1890) “संतुष्ट”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 1618
- Hellwig, Oliver (2010–2025) “saṃtuṣṭa”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “saṃtuṣṭa”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 747