กบฏ

• กบฎ (gà-bòt), กบด (gà-bòt), กระบด, กระบถ (grà-bòt), ขบถ (kà-bòt) — archaic, obsolete or dated

Borrowed from Sanskrit कपट (kapaṭa, “cheating; deception”).^[1] Cognate with Old Khmer កបត (kapata), Modern Khmer ក្បត់ (kbɑt), Lao ກະບົດ (ka bot).

กบฏ • (gà-bòt) (abstract noun การกบฏ)

1. (intransitive) to violate the allegiance towards one's sovereign or state: to commit treason, to rebel, to revolt, etc^[1]

กบฏ • (gà-bòt)

1. violation of allegiance towards one's sovereign or state: treason, rebellion, revolt, etc
   • 1933, พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, เสด็จประพาสคลองแสนแสบ, พระนคร: ราชบัณฑิตยสภา, page 8:

     พระยาศรีพิพัฒน์เป็นแม่ทัพยกออกไปปราบเมืองไทรในรัชชกาลที่ ๓

     prá-yaa sǐi pí-pát bpen mɛ̂ɛ-táp yók ɔ̀ɔk bpai bpràap gà-bòt mʉʉang sai nai rát-chá-gaan tîi · sǎam

     Phraya Siphiphat was the chief of the army [which] marched out to suppress treason in Sai Town in the third reign.

   • 1975, กุหลาบ สายประดิษฐ์, “บทที่ ๓ เบื้องหลังการปฏิวัติ”, in เบื้องหลังการปฏิวัติ ๒๔๗๕, 3rd edition, กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์บูรพาแดง, page 110:

     ตำรวจก็เริ่มสงสัยแล้วว่ามีบุคคลหมู่หนึ่งจะคิดต่อพระราชา

     dtam-rùuat gɔ̂ rə̂əm sǒng-sǎi lɛ́ɛo wâa mii bùk-kon mùu nʉ̀ng jà kít gà-bòt dtɔ̀ɔ prá raa-chaa

     The police had already started to suspect that there was a party of persons likely to plot treason against the king.

2. one who commits such act: traitor, rebel, revolter, etc^[1]
   • 1950, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, “ภาค ๑ เรื่องบ้านเมืองเกิดยุคเข็ญ”, in พระประวัติสมเด็จพระนเรศวรมหาราช, พระนคร: กรมศิลปากร, page 24:

     หัวเมืองเหนือเป็นไปเข้ากับข้าศึก

     hǔua-mʉʉang nʉ̌ʉa bpen gà-bòt bpai kâo gàp kâa-sʉ̀k

     [People in] the northern provinces became traitors [and] left to join the enemy.