Reconstruction:Proto-Sino-Tibetan/s-ŋja

This Proto-Sino-Tibetan entry contains reconstructed terms and roots. As such, the term(s) in this entry are not directly attested, but are hypothesized to have existed based on comparative evidence.

Proto-Sino-Tibetan

Etymology 1

  • Proto-Sino-Tibetan: *ngyaɣ (Coblin, 1986); *ŋyɑ (Chou, 1972)
    • Proto-Tibeto-Burman: *s-ŋya (Matisoff, STEDT); *ngya (*B) (Coblin, 1986); *ŋya (LaPolla, 1987; Benedict, 1972); *ŋyɑ (Chou, 1972)

Noun

*s-ŋja

  1. fish
Descendants
  • Old Chinese:  / () ("fish"), / ("to fish") (both: /*ŋa/ (ZS))
    ( in the oracle bone script)
    • Middle Chinese:  / (), / (both: /ŋɨʌ/)

      Japanese:  (ぎょ, ​gyo)
      Korean:  (, eo)
      Vietnamese: ngư ()

      • Modern Mandarin
      • Cantonese
      • Wu
    • Min
      • Min Nan
        • Taiwan:  / (),  / () (both: /hi²⁴/, /hu²⁴/ (colloquial), /ɡu²⁴/ (literary for ))
  • Himalayish
    • Tibeto-Kanauri
      • Bodic
        • Kaike: ngā
        • Tshangla: (nga)
        • Tawang Monpa: ȵᴀ¹³
        • Tibetan
          • Tibetan: (nya, fish)
          • Dzongkha: (nya)
          • Sherpa: (nya)
        • Eastern Bodish:
          • Kurtöp: (nya)
      • Lepcha: ᰅᰫ (ngú, fish)
      • Tamangic
        • Tamang (Sahu): २तारङा (²tarŋa, fish)
        • Eastern Tamang: 'tar ŋa
        • Western Gurung: 'ta ŋa
        • Manangba: dar² ŋa²
        • Thakali: tɔr ŋɔ
    • Newar
      • Newar (Dolakhali): (ŋa, fish)
      • Newar (Kathmandu): (nya, fish)
    • Mahakiranti
      • Kiranti
        • Eastern Kiranti = Rai
          • Limbu: ᤏᤠ᤺ (naː, fish)
          • Yamphu: ङा (ṅā, fish)
          • Northern Lorung: ङाः (ŋa, fish)
          • Athpare: ŋa sa
        • Western Kiranti
          • Dumi: ङु (ŋu, fish)
          • Khaling: ङो़ (ngö, fish)
          • Bahing: ŋa
          • Thulung: ŋoː
        • Southern Kiranti
          • Bantawa: na
          • Kulung: ŋa
          • Chamling: ngasa
  • Northeast Indian Areal Group
    • North Assam
      • Tani
        • Western Tani
          • Apatani: ŋúi
          • Nyishi: ŋu-i
          • Adi: o-ŋoː
          • Galo: ŋoi
          • Mising: ŋui
          • Nyishi: ngui
        • Deng
          • Miju: ɑ³¹ ŋɑ⁵⁵
          • Idu: ŋa
      • Kuki-Chin
        • Northern Chin
          • Siyin Chin: ngā sā
          • Thado Chin: ngâa
          • Tedim Chin: nga¹
        • Southern Plains Chin
        • Central Chin
          • Lai: ŋàa
          • Falam Chin: ŋâa
          • Mizo: hŋa
        • Maraic
  • Central Naga
    • Ao: ³a ¹ŋuʔ
    • Lotha Naga: ¹o ²ŋo(ʔ)
    • Sangtam Naga: ngu
    • Yimchungru Naga: thü ngü
    • Angami-Pochuri
  • Zemic
    • Rongmei Naga: ŋa
  • Manipuri: ꯉꯥ (ngā)
  • Boro-Garo
    • Bodo (India): ना (na /⁠naʔ⁠/)
    • Garo: na·- (prefix for types of fish)
    • Atong (India): na•
    • Dimasa: na
  • Northern Naga
    • Nocte: ŋaʔ
    • Tangsa: ŋaʔ
    • Chang: ŋàu
    • Khiamniungan Naga: ¹ŋo̥ᴜʔ
    • Konyak Naga: nya
    • Phom: ñaʔ
    • Wancho: nya
  • Jingpho-Asakian
    • Jingpho: nga (/⁠ŋa⁵⁵⁠/)
    • Chak: na
  • Ersuic
    • Ersu: ȵæ³⁵
  • Qiangic
    • Guiqiong: tʃɿ⁵³ ȵi⁵³
    • Queyu: ȵa¹³
    • Shixing: ʔu⁵⁵
  • Nungic
    • Anong: ŋuɑ⁵⁵
    • Rawang: ŋɑ³³
    • Drung: ŋɑ⁵⁵ pɿɑ̆ʔ⁵⁵
  • Naic
    • Proto-Naish: *ŋi
      • Naxi: ni (fish)
      • Narua: nisso
      • Laze: [Term?] (/⁠ɲi˩ ze˥⁠/)
  • Lolo-Burmese
    • Burmish
      • Achang: oeng
      • Burmese: ငါး (nga:, fish)
      • Pela: ŋə̆ ta³¹
      • Hpon: tă ŋàh
      • Lhao Vo: ŋə̆³¹ tsɔ³¹
      • Marma: ŋá
      • Anyin Morofo: ŋŏ²¹ tso²¹
    • Loloish
      • Northern Loloish
        • Yi (Liangshan): (hxe, fish)
        • Katso: ŋa³¹ mɛ⁴⁴
        • Nusu: ŋɑ⁵⁵
      • Central Loloish
        • Youle Jino: ŋɔ³³
        • Buyuan Jino: ŋɔ⁴⁴ tɤ³¹
        • Kucong: ŋʌ³¹
        • Lahu: ŋâ
        • Lisu: ŋuɑ⁵⁵
        • Sani: ŋɒ⁵⁵
      • Southern Loloish
        • Akha: ŋàŋà sjhà
        • Enu: ŋà shà
        • Hani: ŋa³¹ de⁵⁵
        • Biyo: ŋa³¹ ɕa³¹
        • Kaduo: ŋò shɔ̀
        • Honi: ŋɔ³¹ ʃɔ³¹
        • Mpi: ŋo²
      • Southeastern Loloish
        • Azha: a³³ ŋɔ²²
        • Southern Muji: ŋa⁵⁵ mjɛ⁵⁵
        • Phola: ŋɑ³¹ zɨ̠²³
        • Hlepho Phowa: ŋa³³ ɡɯ²¹
        • Phukha: ŋaʔ³⁵
        • Phuza: ŋa³³ za³³
  • Karenic
    • S'gaw Karen: [script needed] (ȵa³¹)
  • Bai
    • Panyi Bai: ŋu⁵⁵
    • Southern Bai: ŋv³⁵
    • Central Bai: ŋv⁵⁵

Etymology 2

  • Proto-Sino-Tibetan: ?
    • Proto-Tibeto-Burman: *s-ŋya (Matisoff, STEDT); *d‑ŋa (Matisoff, 2003)


Noun

*s-ŋja

  1. tusk; tooth
Descendants
  • Old Chinese: () /*m-ɢˁ<r>a/ (B-S), /*ŋraː/ (ZS) ("tooth")
    • Middle Chinese: (ŋˠa)
      • Modern Mandarin
        • Beijing: () (, /ia³⁵/)
      • Cantonese
        • Guangzhou: () /ŋaː²¹/
      • Wu
        • Shanghai: () /ŋa²³/
    • Min
      • Min Nan
        • Taiwan: () /ɡe²⁴/ (colloquial), /ɡa²⁴/ (literary)

See also

  • *s-nja-k (flesh, meat)
  • *r/s-ŋ(y)a (borrow, lend)
  • *ŋa (I)
  • *l/b-ŋa (five)