aklı başında
Turkish
Etymology
Inherited from Ottoman Turkish عقلی باشنده (aḳlı başında),[1] from عقل (aḳl, aḳıl) and باش (baş),[2][3] equivalent to akıl (“wits, reason, mind”) + -ı (possessive suffix) + baş (“head”) + -ı (possessive suffix) + -(n)da (locative suffix with "n" as buffer consonant), literally “his/her/their wits are in their head”.
Pronunciation
- IPA(key): /ak.ɫɯ.ba.ʃɯnˈda/
- Hyphenation: ak‧lı‧ba‧şın‧da
Adjective
aklı başında
- (figuratively) reasonable, sane, lucid
- (figuratively) sensible, levelheaded, judicious
Declension
| present tense | ||
|---|---|---|
| positive declarative | positive interrogative | |
| ben (I am) | aklı başındayım | aklı başında mıyım? |
| sen (you are) | aklı başındasın | aklı başında mısın? |
| o (he/she/it is) | aklı başında / aklı başındadır | aklı başında mı? |
| biz (we are) | aklı başındayız | aklı başında mıyız? |
| siz (you are) | aklı başındasınız | aklı başında mısınız? |
| onlar (they are) | aklı başında(lar) | aklı başında(lar) mı? |
| past tense | ||
| positive declarative | positive interrogative | |
| ben (I was) | aklı başındaydım | aklı başında mıydım? |
| sen (you were) | aklı başındaydın | aklı başında mıydın? |
| o (he/she/it was) | aklı başındaydı | aklı başında mıydı? |
| biz (we were) | aklı başındaydık | aklı başında mıydık? |
| siz (you were) | aklı başındaydınız | aklı başında mıydınız? |
| onlar (they were) | aklı başındaydılar | aklı başında mıydılar? |
| indirect past | ||
| positive declarative | positive interrogative | |
| ben (I was) | aklı başındaymışım | aklı başında mıymışım? |
| sen (you were) | aklı başındaymışsın | aklı başında mıymışsın? |
| o (he/she/it was) | aklı başındaymış | aklı başında mıymış? |
| biz (we were) | aklı başındaymışız | aklı başında mıymışız? |
| siz (you were) | aklı başındaymışsınız | aklı başında mıymışsınız? |
| onlar (they were) | aklı başındaymışlar | aklı başında mıymışlar? |
| conditional | ||
| positive declarative | positive interrogative | |
| ben (if I) | aklı başındaysam | aklı başında mıysam? |
| sen (if you) | aklı başındaysan | aklı başında mıysan? |
| o (if he/she/it) | aklı başındaysa | aklı başında mıysa? |
| biz (if we) | aklı başındaysak | aklı başında mıysak? |
| siz (if you) | aklı başındaysanız | aklı başında mıysanız? |
| onlar (if they) | aklı başındaysalar | aklı başında mıysalar? |
For negative forms, use the appropriate form of değil.
Adverb
Derived terms
- aklı başında olmamak
Related terms
- akıl hastası
- akıl kârı
- akıl yürütmek
- akla zarar
- aklı başına gelmek
- aklı başından gitmek
- aklı bir karış havada olmak
References
- ^ Redhouse, James W. (1890) “عقلی باشنده”, in A Turkish and English Lexicon[1], Constantinople: A. H. Boyajian, page 1312
- ^ Nişanyan, Sevan (2002–) “akıl”, in Nişanyan Sözlük
- ^ Nişanyan, Sevan (2002–) “baş”, in Nişanyan Sözlük
Further reading
- “aklı başında”, in Turkish dictionaries, Türk Dil Kurumu
- Çağbayır, Yaşar (2007) “aklı başında”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 169