boleć

Inherited from Proto-Slavic *bolě̀ti. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /bɔlʲɛt͡ɕʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /bɔlʲɛt͡ɕʲ/

boleć impf

1. (intransitive, attested in Lesser Poland) to hurt; to suffer
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 68, 34:

     Ia iesm vbogi y boleiøczy

     [Ja jeśm ubogi i bolejący]

   • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej‎^[2], Modlitewnik Nawojki, page 64:

     Prze thy wszysthky bolyesczy, gymysz gyesz przen bolyala

     [Przez ty wszystki boleści, jimiż jeś przeń bolała]

2. (hapax legomenon, attested in Greater Poland) to birth; to be in labor
   • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎^[3], Lubiń, page 4:

     Bolecz parturiri

     [Boleć parturiri]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 96r:

     Parturiri gebern vt ibi parturiunt montes etc. bolecz

     [Parturiri gebern vt ibi parturiunt montes etc. boleć]

3. (hapax legomenon) to regret
   • 1885-2024 [XV ex.], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[4], volume V, page 25:

     Bolyecz za grzechi vel skruschenye myecz resipere

     [Boleć za grzechy vel skruszenie mieć resipere]

boleć impf

1. (attested in Kuyavia, Lesser Poland, of e.g. body parts) to hurt (to cause or be in pain)
   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[5], 29, 17:

     Lya myala gest oczy bolyøcze

     [Lija miała jest oczy bolące]

   • 1930 [c. 1455], “III Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[6], 15, 23:

     W gego staroscy bolyali gy nogy

     [W jego starości bolały ji nogi]

   • 1881 [1460], “Wydanie krakowskie dzieła Jana z Turrekrematy Explanatio in Psalterium”, in Józef Przyborowski, editor, Przegląd Bibliograficzno-Archeologiczny. Dwutygodnik ilustrowany poświęcony bibliografii, archeologii, numizmatyce, heraldyce, historii, sztukom pięknym i literaturze, volume I, Bydgoszcz, page 187:

     Thocz boli, kyedi chlop kygyem glowa goly, ale barszyey boli, kyedi myla gynszego woly

     [Toć boli, kiedy chłop kijem głowę goli, ale bardziej boli, kiedy miła jinszego woli!]

   • 1885-2024 [XV ex.], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[7], volume V, Kurów (Bochnia), page 372:

     Wielika myloscz oczy zaszlyepia a od mylego rany nye bolyą

     [Wielika miłość oczy zaślepia a od miłego rany nie bolą]

• Polish: boleć
• Silesian: boleć

• Boryś, Wiesław (2005) “boleć I-II”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “boleć I-II”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “boleć 1-2”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “ból”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1953), “boleć”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 127
• K. Nitsch, editor (1953), “boleć”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 128
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “1. boleć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “2. boleć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “boleć”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish boleć.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔlɛt͡ɕ
• Syllabification: bo‧leć

boleć impf

1. (intransitive, of body parts or situations) to hurt (to cause physical or mental pain) [with accusative ‘whom’]

   Boli mnie ręka. ― My arm hurts.

2. (intransitive, obsolete) to pain over, (to worry about something) [with nad (+ instrumental) ‘over what’]

First-person and second-person forms are very rare.

boleć impf

1. (intransitive) to pain over, (to worry about something) [with nad (+ instrumental) ‘over what’]

   Synonyms: ubolewać; see also Thesaurus:bać się

2. (intransitive, of body parts, obsolete) to hurt (to cause physical or mental pain)
   1. (Middle Polish, intransitive) to birth; to be in labor
3. (intransitive, obsolete) synonym of chorować
4. (intransitive, Middle Polish) synonym of smucić się
   1. (intransitive, Middle Polish) synonym of żałować
   2. (intransitive, Middle Polish) synonym of narzekać
   3. (intransitive, Middle Polish) synonym of współczuć

• boleć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• boleć in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “boleć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “boleć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Jadwiga Chotkowska (09.12.2021) “BOLEĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Jadwiga Chotkowska (09.12.2021) “BOLEĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “boleć”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “boleć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “boleć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 187
• boleć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Inherited from Old Polish boleć.

• IPA^(key): /ˈbɔ.lɛt͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔlɛt͡ɕ
• Syllabification: bo‧leć

boleć impf

1. (intransitive, of body parts or situations) to hurt (to cause physical or mental pain) [with accusative ‘whom’]

boleć impf

1. (intransitive) to pain over, (to worry about something) [with nad (+ instrumental) ‘over what’]

• bolec in dykcjonorz.eu
• boleć in silling.org
• Henryk Jaroszewicz (2022) “boleć”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 65
• Aleksandra Wencel (2023) “boleć”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 70
• Eugeniusz Kosmała (2023) “1641. boleć, rwać, łamać”, in Dykcjōnôrz Polsko-Ślonskiy (in Silesian), b, page 69