bróg

• bróig (Cois Fharraige)

From Old Irish bróc,^[1] from Old Norse brók (“breeches”).^[2] Cognate with Manx braag and Scottish Gaelic bròg.

• (Munster, Connacht) IPA^(key): /bˠɾˠoːɡ/^[3][4]
• (Ulster) IPA^(key): /bˠɾˠɔːɡ/^[5]

bróg f (genitive singular bróige, nominative plural bróga)

1. boot, shoe

• Dual: dhá bhróig

• → English: brogue
• → Fingallian: brogue
• → Yola: brogue, brough

• Ó Dónaill, Niall (1977) “bróg”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN

Inherited from Proto-Slavic *borgъ. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /brɔːk/
• IPA^(key): (15^th CE) /brok/

bróg m inan

1. (attested in Greater Poland, Masovia, Kuyavia, Lesser Poland) stack of grain, hay, etc.
   • 1887, 1889 [1399], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume II, number 2379, Pyzdry, Gniezno, Kościan:

     Czewley... ne zwonl brogu rszy

     [Czewlej... nie źwiął brogu rży]

   • 1876-1929 [1402], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎^[1], volume VI, page 205:

     Bodzantha brog zita pana woyskego szilo, mo­czø pomloczil

     [Bodzęta brog żyta pana wojskiego siłą, mo­cą pomłocił]

   • 1920 [1402], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 243, Płońsk:

     Iaco iesto ne Micolayow brok rsz[i], o chtorim ia zalowal, cszo stogi w mem gumne

     [Jaco jest to ne Mikołajow brok rż[y], o chtorym ja żałował, czso stogi w mem gumne]

   • 1897 [1419], Teki Adolfa Pawińskiego‎^[2], volume VII, number 99, Brześć Kujawski Voivodeship:

     Iakom ne rzekl w tem brodze, czsom czi przedal XXX mensuras

     [Jakom ne rzekł w tem brodze, czsom ci przedał XXX mensuras]

   • 1879 [1421], Jan Tadeusz Lubomirski, editor, Księga ziemi czerskiej 1404-1425. Liber terrae Cernensis‎^[3], Masovia, page 256:

     Tres cumulos al. brogi

     [Tres cumulos al. brogi]

   • 1920 [1434], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume III, number 587, Zakroczym:

     O ktore szito szalowal Dobek na Yana, tego on nye uicradl s gego broga

     [O ktore żyto żałował Dobek na Yana, tego on nie wykradł s jego broga]

   • 1950 [1436], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 523, Warsaw:

     Jacom ya na Woyczechowem ogrodze nye postawyl broga

     [Jacom ja na Wojciechowem ogrodze nie postawił broga]

   • 1950 [1436], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 523, Warsaw:

     Jaco v mnye Mroczek kupyl brog rzy za pyacz kop

     [Jaco u mnie Mroczek kupił brog rży za pięć kop]

   • 1856-1870 [1442], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki‎^[4], volume II, number 3104:

     Swantochna nye sesgla sesczi brogow zita

     [Świętochna nie zeżgła sześci brogow żyta]

   • 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[5], 22, 6:

     Uchopilbi brogy szydne

     [Uchopiłby brogi żytne]

   • 1950 [1457], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1027, Warsaw:

     Jakom ja s Pyotrem, z moym sinem trzech kop hy dvadzeszce grosshi nye wynovatha Pelce za brog zhitha

     [Jakom ja s Piotrem, z moim synem trzech kop hi dwadzieście groszy nie wynowata Pelce za brog żyta]

   • 1950 [1457], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1032, Warsaw:

     Kthorhim ja brog zhitha hv Yakuba Pelczhyna rzanczcza kupyl, themhem Pelcze hyszczczovy zaplaczyl

     [Ktorym ja brog żyta hu Jakuba Pelczyna rzącca kupił, temem Pelce hyszczczowy zapłacił]

   • 1868 [1471], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎^[6], volume XIX (quotation in Old Polish; overall work in Polish, Latin, and Old Polish), page 8:

     Tu recepisti eidem homini acervum al. brog siliginis, cumulum al. stog avene et alium cumulum ordei

     [Tu recepisti eidem homini acervum al. brog siliginis, cumulum al. stog avene et alium cumulum ordei]

   • 1927 [1471], Jan Fijałek, editor, Cyzjojan kłobucki‎^[7], Kłobuck, page 444:

     Pyotr noschi sznop, Domyenyk szyano, Wawrzek kladzye w brog

     [Piotr nosi snop, Domienik siano, Wawrzek kładzie w brog]

   • 1950 [1478], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1205, Warsaw:

     Jakom ya nye szmloczyl dwv brogv schamoozm, genego zytha a drugyego psenicze

     [Jakom ja nie zmłocił dwu brogu szamozm, jenego żyta a drugiego pszenice]

   • 1950 [1478], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1207, Warsaw:

     Jakom ya nye pomloczyl dwv brogv, yenego pszenycze a drugyego zytha

     [Jakom ja nie pomłocił dwu brogu, jenego pszenice a drugiego żyta]

   • 1885-2024 [1481], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[8], volume IV, page 747:

     Brog acervws

     [Brog acervws]

   • 1950 [1489], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1592, Warsaw:

     Jakom ja nye pobral kmyeczyowy yego Syrocze broga syana gwalthem przesh wlodarza swego Maczeya na wozy

     [Jakom ja nie pobrał kmieciowi jego Syroce broga siana gwałtem przez włodarza swego Macieja na wozy]

   • 1950 [1493], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1741, Warsaw:

     Jakosz thy mnye popasl syano w brogv w ogrodzenyv gwalthem sthadem swoyem na lacze

     [Jakoż ty mnie popasł siano w brogu w ogrodzeniu gwałtem stadem swojem na łące]

   • 1950 [1500], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1843, Warsaw:

     Za... yethnanye wschalyesch brok zytha

     [Za... jednanie wziąłeś brok żyta]

   • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎^[9], Lubiń, page 5:

     Brog aceruus

     [Brog aceruus]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 3r:

     Aceruus id est cumulus eyn hauff kornsz brog secundum aliquos

     [Aceruus id est cumulus eyn hauff kornsz brog secundum aliquos]

2. heap (any stack)
   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[10], 31, 6:

     Obyetowaly sinowye israhelsci pyruich vrod wyele z vzitkow, z wyna y z oleia, ... y ze wszego, czsosz syø na zemy rodzi..., oferowaly dzesyøcyni z wolow y z owyecz a dzesyøcyni poswyøtne... A wszitko snyoszszi, nadzalaly wyele brogow

     [Obietowali synowie israhelszczy pirwych urod wiele z użytkow, z wina i z oleja, ... i ze wszego, czsoż się na ziemi rodzi..., ofierowali dzesięciny z wołow i z owiec a dziesięciny poświętne... a wszytko sniosszy nadziałali wiele brogow]

   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[11], 31, 8:

     Vzrzawszi brogy

     [Uźrzawszy brogi]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 98:

     W brogv in acervos

     [W brogy in acervos]

• Polish: bróg
  • →? Russian: брог (brog)
• Silesian: brōg

• Bańkowski, Andrzej (2000) “bróg”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “bróg”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1954), “bróg”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 166
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “bróg”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “bróg”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish bróg.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -uk
• Syllabification: bróg
• Homophones: Bróg, Brug, bruk

bróg m inan (diminutive brożek, related adjective brogowy)

1. hay barrack

   Synonym: siennica

2. rick, stack (stack of hay, especially under such a construction)
3. (obsolete) heap (disorganized pile of something)
4. (obsolete or dialectal, Far Masovian, Radzymin) ear stack (pile of unharvested ears)
5. (obsolete, hunting) bird net (net in the shape of a hay barrack for catching birds)
6. (Middle Polish, mathematics) synonym of stożek

• →? Russian: брог (brog)

• bróg in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “bróg”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “BRÓG”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 03.12.2024
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “bróg”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “bróg”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “bróg”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 210
• Jan Karłowicz (1900) “bróg”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 122