brzytwa
Old Polish
Etymology
Etymology tree
Inherited from Proto-Slavic *britva. First attested in the 14th century.
Pronunciation
Noun
brzytwa f
- (attested in Lesser Poland, Greater Poland) razor (blade used for shaving)
- 1874 [1394], Monumenta Medii Aevi Historica res gestas Poloniae illustrantia. Pomniki Dziejowe Wieków Średnich do objaśnienia rzeczy polskich służące[1], volume XV, page 212:
- Pro II rasoriis dictis brzythwi
- [Pro II rasoriis dictis brzytwy]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 51, 2:
- Iako brzitwa ostra vczinil ies newarø
- [Jako brzytwa ostra uczynił jeś niewiarę]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 88v:
- Nouaculum idem quod rasorium eyn schermesser brzythwą
- [Nouaculum idem quod rasorium eyn schermesser brzytwa]
Descendants
- Polish: brzytwa, brzytew (obsolete or dialectal, Northern Greater Polish, Far Masovian, Northern Borderlands)
- Silesian: brzitwa
References
- Boryś, Wiesław (2005) “brzytwa”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “brzytwa”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “brzytwa”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “brzytwa”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- K. Nitsch, editor (1954), “brzytwa”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 174
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “brzytwa”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “brzytwa”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Alternative forms
- brzytew (obsolete or dialectal, Northern Greater Polish, Far Masovian, Northern Borderlands)
Etymology
Etymology tree
Inherited from Old Polish brzytwa.
Pronunciation
Audio: (file) - Rhymes: -ɘtfa
- Syllabification: brzy‧twa
- Homophone: Brzytwa
Noun
brzytwa f (diminutive brzytewka, related adjective brzytewny)
- razor (blade used for shaving)
- (colloquial, figuratively) razor (strict, decisive, demanding person)
- Synonym: piła
- (colloquial, figuratively) someone sharp as a tack (person with much knowledge about a subject)
- (obsolete) shaving (process of shaving)
- Synonym: golenie
- (obsolete) razorfish (any of various not closely related fish, including those of the genera Aeoliscus, Centriscus, and Xyrichtys)
- (obsolete, in the plural, thieve's cant) playing cards
- (Middle Polish) obstacle; difficulty
- Synonyms: przeszkoda, trudnośc
Declension
Declension of brzytwa
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | brzytwa | brzytwy |
| genitive | brzytwy | brzytw/brzytew |
| dative | brzytwie | brzytwom |
| accusative | brzytwę | brzytwy |
| instrumental | brzytwą | brzytwami |
| locative | brzytwie | brzytwach |
| vocative | brzytwo | brzytwy |
Derived terms
nouns
- brzytwa Ockhama
- małpa z brzytwą
proverbs
verbs
- spuścić po brzytwie pf, spuszczać po brzytwie impf
Further reading
- brzytwa in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- brzytwa in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “brzytwa”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Wiesław Morawski (27.01.2016) “BRZYTWA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “brzytwa”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “brzytwa”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “brzytwa”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 223
- Jan Karłowicz (1900) “brzytwa”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 130
- Maciej Czeszewski (2006) “brzytwa”, in Monika Szewczyk, editor, Słownik polszczyzny potocznej, 1 edition, Warsaw: Polish Scientific Publishers PWN, →ISBN, page 39