coiro
See also: Coiro
Galician
Alternative forms
Etymology
Inherited from Old Galician-Portuguese coiro, from Latin corium, from Proto-Indo-European *ker-, *sker-. Compare Portuguese couro, Spanish cuero and French cuir.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈkojɾo/ [ˈkoj.ɾʊ]
- Rhymes: -ojɾo
- Hyphenation: coiro
Noun
coiro m (plural coiros)
- (uncountable) leather (material)
- 1438, X. Ferro Couselo, editor, A vida e a fala dos devanceiros. Escolma de documentos en galego dos séculos XIII ao XVI, Vigo: Galaxia, page 126:
- o par de çapatos de vaca nobos et sobre solados et tacoados e ben coseytos e de boas solas e peças e boa liña e boo coiro
- the pair of new cow shoes, with over sole, tacked, well sewn, with good soles and pieces and good thread and good leather
- hide
- 1370, R. Lorenzo, editor, Crónica troiana, A Coruña: Fundación Barrié, page 398:
- Et el tragía en sua mão hũ arco, en que nõ auj́a madeyra, mays era todo feyto de coyros cruus et de neruos engrudidos per grãde arte et per grã maestría
- He was carrying a bow in his hand, not made of wood, but completely made with crude hides and glued tendons, with great art and great mastery
- Synonym: pelica
- skin
- 1977, Suso Vaamonde / traditional, Ua! (song):
- este pandeiro que toco
por moito que repenique
non teñas medo que rache
que é de coiro de cacique- this tambourine I play,
no matter how much I drum it,
have no fear, it won't break,
'cause is made of tyrant skin
- this tambourine I play,
- Synonym: pel
- 1977, Suso Vaamonde / traditional, Ua! (song):
Derived terms
- coira
- coiracha
- coiracho
- coiro cabeludo
- coirudo
- en coiros
- encoirar
- ser do coiro do trasno
Related terms
References
- Ernesto Xosé González Seoane, María Álvarez de la Granja, Ana Isabel Boullón Agrelo (2006–2022) “coiro”, in Dicionario de Dicionarios do galego medieval (in Galician), Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega
- Xavier Varela Barreiro, Xavier Gómez Guinovart (2006–2018) “coiro”, in Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval (in Galician), Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega
- Antón Luís Santamarina Fernández, editor (2006–2013), “coiro”, in Dicionario de Dicionarios da lingua galega [Dictionary of Dictionaries of the Galician language] (in Galician), Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega
- Antón Luís Santamarina Fernández, Ernesto Xosé González Seoane, María Álvarez de la Granja, editors (2003–2018), “coiro”, in Tesouro informatizado da lingua galega (in Galician), Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega
- Rosario Álvarez Blanco, editor (2014–2024), “coiro”, in Tesouro do léxico patrimonial galego e portugués (in Galician), Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega, →ISSN
Latin
Etymology
From coira + -ō, from Proto-Italic *kʷoizā, from Proto-Indo-European *kʷeys-.
Verb
coirō (present infinitive coirāre, perfect active coirāvī, supine coirātum); first conjugation (Old Latin)
- alternative form of cūrō
- CIL 10.3775:
- L(ucius) Olienus L(uci) f(ilius) / [he]isc(e) mag(istri) Spei Fidei Fortunae mur[um] / faciundu(m) coiravere M(arco) Minu[cio] / S(purio) Postumio co(n)s(ulibus)
- (please add an English translation of this quotation)
- L(ucius) Olienus L(uci) f(ilius) / [he]isc(e) mag(istri) Spei Fidei Fortunae mur[um] / faciundu(m) coiravere M(arco) Minu[cio] / S(purio) Postumio co(n)s(ulibus)
- CIL 3.7233:
- A(ulus) Attiolenus A(uli) f(ilius) Vel(ina) reficiundam coiravit
- (please add an English translation of this quotation)
- A(ulus) Attiolenus A(uli) f(ilius) Vel(ina) reficiundam coiravit
- CIL 11.7505:
- C(aius) Egnatius Sex(ti) f(ilius) prata / faciunda coiravit
- (please add an English translation of this quotation)
- C(aius) Egnatius Sex(ti) f(ilius) prata / faciunda coiravit
- CIL 2.3433:
- Heisce m/agistris / coira(r)unt / C(aius) Poplici(us) C(ai) f(ilius) / L(ucius) Cervi(us) L(uci) f(ilius) / M(arcus) Caeici(us) N(umeri) C(ai) l(ibertus) / L(ucius) Talepi(us) A(uli) l(ibertus) / Cn(aeus) Tongili(us) pu(bi) l(ibertus) / L(ucius) Paqui(us) Lon[g]i l(ibertus) Silo / Q(uintus) Verati C(ai) s(ervus) / P(h)il(emo) Pontili(orum) M(arci) C(ai) s(ervus) / Q(uinctio) Claudi / Pos(tumi?) C(ai) s(ervus)
- (please add an English translation of this quotation)
- Heisce m/agistris / coira(r)unt / C(aius) Poplici(us) C(ai) f(ilius) / L(ucius) Cervi(us) L(uci) f(ilius) / M(arcus) Caeici(us) N(umeri) C(ai) l(ibertus) / L(ucius) Talepi(us) A(uli) l(ibertus) / Cn(aeus) Tongili(us) pu(bi) l(ibertus) / L(ucius) Paqui(us) Lon[g]i l(ibertus) Silo / Q(uintus) Verati C(ai) s(ervus) / P(h)il(emo) Pontili(orum) M(arci) C(ai) s(ervus) / Q(uinctio) Claudi / Pos(tumi?) C(ai) s(ervus)
Conjugation
Conjugation of coirō (first conjugation)
| indicative | singular | plural | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| first | second | third | first | second | third | ||||||||
| active | present | coirō | coirās | coirat | coirāmus | coirātis | coirant | ||||||
| imperfect | coirābam | coirābās | coirābat | coirābāmus | coirābātis | coirābant | |||||||
| future | coirābō | coirābis | coirābit | coirābimus | coirābitis | coirābunt | |||||||
| perfect | coirāvī | coirāvistī, coirāstī1 |
coirāvit, coirāt1 |
coirāvimus, coirāmus1 |
coirāvistis, coirāstis1 |
coirāvērunt, coirārunt, coirāvēre1 | |||||||
| pluperfect | coirāveram, coirāram1 |
coirāverās, coirārās1 |
coirāverat, coirārat1 |
coirāverāmus, coirārāmus1 |
coirāverātis, coirārātis1 |
coirāverant, coirārant1 | |||||||
| future perfect | coirāverō, coirārō1 |
coirāveris, coirāris1 |
coirāverit, coirārit1 |
coirāverimus, coirārimus1 |
coirāveritis, coirāritis1 |
coirāverint, coirārint1 | |||||||
| passive | present | coiror | coirāris, coirāre |
coirātur | coirāmur | coirāminī | coirantur | ||||||
| imperfect | coirābar | coirābāris, coirābāre |
coirābātur | coirābāmur | coirābāminī | coirābantur | |||||||
| future | coirābor | coirāberis, coirābere |
coirābitur | coirābimur | coirābiminī | coirābuntur | |||||||
| perfect | coirātus + present active indicative of sum | ||||||||||||
| pluperfect | coirātus + imperfect active indicative of sum | ||||||||||||
| future perfect | coirātus + future active indicative of sum | ||||||||||||
| subjunctive | singular | plural | |||||||||||
| first | second | third | first | second | third | ||||||||
| active | present | coirem | coirēs | coiret | coirēmus | coirētis | coirent | ||||||
| imperfect | coirārem | coirārēs | coirāret | coirārēmus | coirārētis | coirārent | |||||||
| perfect | coirāverim, coirārim1 |
coirāverīs, coirārīs1 |
coirāverit, coirārit1 |
coirāverīmus, coirārīmus1 |
coirāverītis, coirārītis1 |
coirāverint, coirārint1 | |||||||
| pluperfect | coirāvissem, coirāssem1 |
coirāvissēs, coirāssēs1 |
coirāvisset, coirāsset1 |
coirāvissēmus, coirāssēmus1 |
coirāvissētis, coirāssētis1 |
coirāvissent, coirāssent1 | |||||||
| passive | present | coirer | coirēris, coirēre |
coirētur | coirēmur | coirēminī | coirentur | ||||||
| imperfect | coirārer | coirārēris, coirārēre |
coirārētur | coirārēmur | coirārēminī | coirārentur | |||||||
| perfect | coirātus + present active subjunctive of sum | ||||||||||||
| pluperfect | coirātus + imperfect active subjunctive of sum | ||||||||||||
| imperative | singular | plural | |||||||||||
| first | second | third | first | second | third | ||||||||
| active | present | — | coirā | — | — | coirāte | — | ||||||
| future | — | coirātō | coirātō | — | coirātōte | coirantō | |||||||
| passive | present | — | coirāre | — | — | coirāminī | — | ||||||
| future | — | coirātor | coirātor | — | — | coirantor | |||||||
| non-finite forms | infinitive | participle | |||||||||||
| active | passive | active | passive | ||||||||||
| present | coirāre | coirārī | coirāns | — | |||||||||
| future | coirātūrum esse | coirātum īrī | coirātūrus | coirandus | |||||||||
| perfect | coirāvisse, coirāsse1 |
coirātum esse | — | coirātus | |||||||||
| future perfect | — | coirātum fore | — | — | |||||||||
| perfect potential | coirātūrum fuisse | — | — | — | |||||||||
| verbal nouns | gerund | supine | |||||||||||
| genitive | dative | accusative | ablative | accusative | ablative | ||||||||
| coirandī | coirandō | coirandum | coirandō | coirātum | coirātū | ||||||||
1At least one rare poetic syncopated perfect form is attested.
Usage notes
The form coiraveront is attested in one inscription from Sardinia.
References
- “curo”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
- curo in Georges, Karl Ernst, Georges, Heinrich (1913–1918) Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch, 8th edition, volume 1, Hahnsche Buchhandlung
- J. N. Adams, Anna Chahoud, Giuseppe Pezzini, editor (2023), Early Latin: Constructs, Diversity, Reception[1], Cambridge: Cambridge University Press, →ISBN, page 53
Old Galician-Portuguese
Etymology
Inherited from Latin corium, with metathesis.
Pronunciation
- Rhymes: -ojɾo
Noun
coiro m (plural coiros)
- leather (material produced by tanning animal skin)
Descendants
- Galician: coiro
- Portuguese: couro, coiro (older and dialectal form), cuiro (dialectal), cuoiro (dialectal), cueiro (dialectal), coro (dialectal)
Further reading
Portuguese
Etymology
Inherited from Old Galician-Portuguese coiro, from Latin corium.
Pronunciation
- (Brazil) IPA(key): /ˈkoj.ɾu/ [ˈkoɪ̯.ɾu]
- (Southern Brazil) IPA(key): /ˈkoj.ɾo/ [ˈkoɪ̯.ɾo]
- (Portugal) IPA(key): /ˈkoj.ɾu/
- Rhymes: -ojɾu
- Hyphenation: coi‧ro
Noun
coiro m (plural coiros)
- alternative form of couro