darál

See also: daral

Hungarian

Etymology

dara +‎ -l (verb-forming suffix)[1]

Pronunciation

  • IPA(key): [ˈdɒraːl]
  • Hyphenation: da‧rál
  • Rhymes: -aːl

Verb

darál

  1. (transitive) to grind, mill (of grainlike seeds: to reduce to smaller pieces by crushing with lateral motion)
    Synonyms: őröl, zúz
  2. (transitive) to grind (of meat or similar texture: to cut to smaller pieces using a grinding machine)
  3. (transitive, figuratively, derogatory) to gabble, rattle, drone (to rush through a speech, usually a learned text, monotonously, not caring about the meaning)
    Synonyms: hadar, felmond

Conjugation

Conjugation of darál
Click for archaic forms 1st person sg 2nd person sg
informal
3rd person sg,
2nd p. sg formal
1st person pl 2nd person pl
informal
3rd person pl,
2nd p. pl formal
indica­tive indica­tive pre­sent indef. darálok darálsz darál darálunk daráltok darálnak
def. darálom darálod darálja daráljuk daráljátok darálják
2nd obj darállak
past indef. daráltam daráltál darált daráltunk daráltatok daráltak
def. daráltam daráltad darálta daráltuk daráltátok darálták
2nd obj daráltalak
future
Future is expressed with a present-tense verb with a completion-marking prefix and/or a time adverb, or—more explicitly—with the infinitive plus the conjugated auxiliary verb fog, e.g. darálni fog.
archaic
preterite
indef. darálék darálál darála darálánk darálátok darálának
def. darálám darálád darálá darálánk darálátok darálák
2nd obj darálálak
archaic past Two additional past tenses: the present and the (current) past forms followed by vala (volt), e.g. darál vala, darált vala/volt.
archaic future indef. darálandok darálandasz daráland darálandunk darálandotok darálandanak
def. darálandom darálandod darálandja darálandjuk darálandjátok darálandják
2nd obj darálandalak
condi­tional pre­sent indef. darálnék darálnál darálna darálnánk darálnátok darálnának
def. darálnám darálnád darálná darálnánk
(or darálnók)
darálnátok darálnák
2nd obj darálnálak
past Indicative past forms followed by volna, e.g. darált volna
sub­junc­tive sub­junc­tive pre­sent indef. daráljak darálj or
daráljál
daráljon daráljunk daráljatok daráljanak
def. daráljam daráld or
daráljad
darálja daráljuk daráljátok darálják
2nd obj daráljalak
(archaic) past Indicative past forms followed by légyen, e.g. darált légyen
infinitive darálni darálnom darálnod darálnia darálnunk darálnotok darálniuk
other
forms
verbal noun present part. past part. future part. adverbial participle causative
darálás daráló darált darálandó darálva (darálván) daráltat
The archaic passive conjugation had the same -(t)at/-(t)et suffix as the causative, followed by -ik in the 3rd-person singular
(and the concomitant changes in conditional and subjunctive mostly in the 1st- and 3rd-person singular like with other traditional -ik verbs).
Potential conjugation of darál
Click for archaic forms 1st person sg 2nd person sg
informal
3rd person sg,
2nd p. sg formal
1st person pl 2nd person pl
informal
3rd person pl,
2nd p. pl formal
indica­tive indica­tive pre­sent indef. darálhatok darálhatsz darálhat darálhatunk darálhattok darálhatnak
def. darálhatom darálhatod darálhatja darálhatjuk darálhatjátok darálhatják
2nd obj darálhatlak
past indef. darálhattam darálhattál darálhatott darálhattunk darálhattatok darálhattak
def. darálhattam darálhattad darálhatta darálhattuk darálhattátok darálhatták
2nd obj darálhattalak
archaic
preterite
indef. darálhaték darálhatál darálhata darálhatánk darálhatátok darálhatának
def. darálhatám darálhatád darálhatá darálhatánk darálhatátok darálhaták
2nd obj darálhatálak
archaic past Two additional past tenses: the present and the (current) past forms followed by vala (volt), e.g. darálhat vala, darálhatott vala/volt.
archaic future indef. darálhatandok
or darálandhatok
darálhatandasz
or darálandhatsz
darálhatand
or darálandhat
darálhatandunk
or darálandhatunk
darálhatandotok
or darálandhattok
darálhatandanak
or darálandhatnak
def. darálhatandom
or darálandhatom
darálhatandod
or darálandhatod
darálhatandja
or darálandhatja
darálhatandjuk
or darálandhatjuk
darálhatandjátok
or darálandhatjátok
darálhatandják
or darálandhatják
2nd obj darálhatandalak
or darálandhatlak
condi­tional pre­sent indef. darálhatnék darálhatnál darálhatna darálhatnánk darálhatnátok darálhatnának
def. darálhatnám darálhatnád darálhatná darálhatnánk
(or darálhatnók)
darálhatnátok darálhatnák
2nd obj darálhatnálak
past Indicative past forms followed by volna, e.g. darálhatott volna
sub­junc­tive sub­junc­tive pre­sent indef. darálhassak darálhass or
darálhassál
darálhasson darálhassunk darálhassatok darálhassanak
def. darálhassam darálhasd or
darálhassad
darálhassa darálhassuk darálhassátok darálhassák
2nd obj darálhassalak
(archaic) past Indicative past forms followed by légyen, e.g. darálhatott légyen
infinitive (darálhatni) (darálhatnom) (darálhatnod) (darálhatnia) (darálhatnunk) (darálhatnotok) (darálhatniuk)
other
forms
positive adjective negative adjective adverbial participle
darálható darálhatatlan (darálhatva / darálhatván)

Derived terms

  • darálatlan
  • darálás
  • darálék
  • darálgat
  • darálhatatlan
  • darálható
  • daráló
  • daráltat

(With verbal prefixes):

  • bedarál
  • beledarál
  • eldarál
  • feldarál
  • földarál
  • ledarál
  • megdarál
  • összedarál

References

  1. ^ darál in Zaicz, Gábor (ed.). Etimológiai szótár: Magyar szavak és toldalékok eredete (‘Dictionary of Etymology: The origin of Hungarian words and affixes’). Budapest: Tinta Könyvkiadó, 2006, →ISBN.  (See also its 2nd edition.)

Further reading

  • darál in Géza Bárczi, László Országh, et al., editors, A magyar nyelv értelmező szótára [The Explanatory Dictionary of the Hungarian Language] (ÉrtSz.), Budapest: Akadémiai Kiadó, 1959–1962. Fifth ed., 1992: →ISBN.
  • darál in Nóra Ittzés, editor, A magyar nyelv nagyszótára [A Comprehensive Dictionary of the Hungarian Language] (Nszt.), Budapest: Akadémiai Kiadó, 2006–2031 (work in progress; published a–ez as of 2024).